Is AERIUS een betrouwbaar rekenmodel voor stikstofberekeningen en kan het gebruik van dit model verplicht gesteld worden bij het aanvragen van een vergunning? Deze en andere inhoudelijke vragen rondom de AERIUS Calculator staan centraal in een kort geding dat door Stichting Stikstof Claim is aangespannen tegen de overheid. Op dinsdag 28 februari jl. vond de rechtszitting bij de Rechtbank Den Haag plaats waarbij deze zaak inhoudelijk werd behandeld. De uitspraak wordt op korte termijn verwacht.
Stikstofproblematiek
In Nederland heerst al jaren een probleem rondom stikstof en de gevolgen hiervan op de natuur. Stikstof komt onder andere vrij bij de verbranding van brandstoffen en kan nadelige gevolgen hebben voor (stikstofgevoelige) planten- en diersoorten. Als gevolg van de stikstofproblematiek staan de Natura2000-gebieden onder druk. In 2019 heeft de Raad van State in een uitspraak vastgesteld dat het toenmalige Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet meer als basis voor vergunningverlening gebruikt kan worden. De overheid heeft daarom vastgesteld dat de stikstofuitstoot drastisch verlaagd moet worden.
Voor het aanvragen van een vergunning op basis van de Wet natuurbescherming (Wnb-vergunning) dient een stikstofberekening te worden aangeleverd. Voor het uitvoeren van deze zogenaamde stikstoftoets schrijft de overheid het gebruik van de AERIUS Calculator voor; een rekenmodel waarmee de stikstofemissies en -deposities worden berekend. De uitkomsten van deze stikstoftoets worden vervolgens meegenomen in de beoordeling van de vergunningaanvraag.
Stichting Stikstof Claim: AERIUS voldoet niet
Stichting Stikstof Claim (SSC) is een stichting die de belangen van de agrarische sector vertegenwoordigd met betrekking tot milieumaatregelen, waaronder maatregelen rondom stikstof. De overheid wil maatregelen treffen om de stikstofemissie en -depositie te verlagen, waarbij zij zich baseert op de uitkomsten van de AERIUS Calculator. De SSC wil voorkomen dat voor de agrarische sector nadelige regelgeving op het gebied van stikstof in werking treedt.
Samen met een veehouder heeft de SSC een kort geding aangespannen tegen de Staat. De SSC stelt dat de overheid het gebruik van de AERIUS Calculator verplicht stelt, maar dat er een hoge mate van onzekerheid zit in de uitkomsten van dit rekenmodel. De AERIUS Calculator voldoet daarmee niet en de resultaten van het rekenmodel zijn niet betrouwbaar en verifieerbaar.
De SSC vindt dat als je het gebruik van een bepaald rekenmodel verplicht stelt, de uitkomsten ervan dan wel moeten kloppen. Dat is nu niet het geval, aldus de SSC. Om die reden heeft de SSC bij de rechter geëist dat er een betere methode voor stikstofberekeningen moet komen en er tot die tijd geen gebruik gemaakt kan worden van de AERIUS Calculator.
Vanuit de overheid wordt gesteld dat de stikstofberekeningen die voor vergunningverlening moeten worden aangeleverd over situaties in de toekomst gaan. Er worden namelijk vergunningen aangevraagd voor activiteiten die nog moeten plaatsvinden, waarbij stikstof wordt uitgestoten. Het meten van de stikstofuitstoot vooraf is niet mogelijk en zal dus met behulp van een model moeten worden berekend. Volgens de advocaat van de overheid is er op dit moment geen alternatief voor de AERIUS Calculator.
Uitspraak op korte termijn verwacht
De Rechtbank Den Haag buigt zich momenteel over deze zaak en doet naar verwachting volgende week uitspraak. Daarbij kan de rechtbank de zaak doorverwijzen voor een normale, uitgebreide procedure, in geval er geen sprake is van een spoedeisend belang. De zaak zal in dat geval in een bodemprocedure inhoudelijk worden behandeld.
Veel gedoe
“Voor de kustvissers is deze procedure uitermate belangrijk. In de eerste plaats is er al veel gedoe over bestaand gebruik in de Natura2000- gebieden en in de tweede plaats is dat het gedoe over de methode van berekening om de nodige maatregelen te moeten treffen. Zoals iedereen weet hebben wij een gedoogbeschikking voor negen maanden die juist omtrent deze berekeningen is afgegeven. Komt er van de rechter niet snel een duidelijk antwoord dan blijft er een onzekerheid bestaan en wij willen juist zekerheid hebben om de investeringen in motor en katalysator (SCR) terug te kunnen verdienen. Voorlopig hebben wij onze leden gezegd: gas geven en zorgen dat we de nodige maatregelen treffen want vroeg of laat moet het toch gebeuren met schonere motoren en/of andere schonere energiedragers. Doe wat je kunt doen, maar wij rekenen wel op begrip van alle partijen dat hier gewoon gigantische dilemma’s voor ondernemers in de kustvisserij liggen. Medewerkers van ons rekenen zich nu suf aan oplossingen om tot nul komma nul schadelijke uitstoot te komen van de uitlaatgassen. Daarbij is de manier van berekeningen en de visplannen zéér belangrijk”; aldus een getergde voorzitter Johan Nooitgedagt namens de kustvissers.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt en/of Egbert van der Tuin.
Johan K. Nooitgedagt
Egbert van der Tuin
