De afgelopen weken was Seaspiracy een veelbekeken film op Netflix. Seaspiracy wordt gepresenteerd als het resultaat van onderzoeksjournalistiek maar is in feite een alarmistisch pamflet wat de kijker ervan wil overtuigen geen vis meer te eten. De makers doen claims die door wetenschappers als onwaar of ongenuanceerd worden gekwalificeerd en trekken uitspraken van geïnterviewden uit hun verband in hun pleidooi voor plantaardig voedsel.
Definitie duurzame visserij
Volgens de makers van Seaspiracy bestaat er geen duurzame visserij. In de film worden ten minste twee definities gegeven. Ten eerste door Karmenu Vella (destijds Eurocommissaris voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij) dat visserij duurzaam is wanneer de ‘rente’ wordt opgevist waarbij de visbestanden worden voorgesteld als het tegoed op de bankrekening waar je zelf niet aankomt. Ten tweede wanneer een visserij blijvend kan worden voortgezet (in de context van de Griendenjacht op de Faroer eilanden).
Mythe over leegvissen van de zee
De makers negeren deze definities en claimen dat in 2048 de zee zal zijn leeggevist. Als producenten van wildgevangen Noordzeevis, afhankelijk van gezonde visbestanden, zijn wij opgelucht dat dit slechts een mythe is. Deze voorspelling is in 2006 op basis van een simplistische voorstelling in een paper gedaan, maar later weerlegd door de auteurs zelf. Het is spijtig dat deze mythe blijft voortbestaan ondanks vele wetenschappelijke weerleggingen hiervan. Vis reproduceert en is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld delfstoffen, een hernieuwbare hulpbron.
Een tweet van mariene bioloog Bryce Stewart:
This is the worst kind of journalism. People will either believe it completely and overreact, or find it so easy to discredit some of the statements that the real issues get downgraded / disbelieved. In that way I feel this film does more harm than good 3/-
— Bryce Stewart (@BD_Stew) March 27, 2021
Duurzame visserij bestaat wel
Het voortbestaan van een visserij hangt af van goed beheer. Dat wil zeggen werkbare regels over hoeveel er gevist mag worden en op welke wijze. Regels die vervolgens gehandhaafd worden. Deze regels kunnen door de overheid worden vastgelegd of door belanghebbenden zelf. Als voorbeeld van dat laatste geldt het MSC managementplan voor de garnalenvisserij waarin de Nederlandse sector samen met de Duitse en Deense sectoren regels voor de visserij heeft geformuleerd die verder gaan dan de wettelijke regels.
Duurzame voedselkeuzes zijn niet zwart wit
Voor consumenten die graag hun steentje aan de wereld willen bijdragen door duurzaam te consumeren is het fijn als dit makkelijk zou zijn. In werkelijkheid zijn duurzame voedselkeuzes niet eenvoudig en staan we als individuele consumenten en als samenleving voor grote dilemma’s. Want wat eten we bijvoorbeeld in de plaats van vis en wat is daarvan de milieu-impact?
Voedselzekerheid en werkgelegenheid
Vis en visserij vormen wereldwijd een belangrijke bron van voedselzekerheid en werkgelegenheid. Op wereldwijd niveau bestaan – zoals de film Seaspiracy pijnlijk in beeld brengt – vreselijke misstanden, zoals slavernij in Thaise garnalenproductie. Voorbeelden waar op regionaal niveau (in de EU) de visserij goed wordt beheerd en waar visbestanden zijn hersteld komen in de film niet aan bod.
Noordzeevisserij
De Noordzeevisserij die onze leden beoefenen kent een hoge mate van zorgvuldige regulering op basis van wetenschappelijk advies. De meeste belangrijke commerciële bestanden staan er goed voor. Onze Nederlandse vissers spannen zich in om te innoveren op zoek naar meer selectieve vismethoden en brandstofbesparing.
Visserijsector nodig voor duurzaam beheer
Is Seaspiracy dan toch behulpzaam in het creëren van bewustwording over duurzaamheid? Wij denken van niet. Het probleem met een film als deze, die weinig respect toont voor de waarheid, suggestief te werk gaat en duurzaamheid presenteert als een kwestie van goed en kwaad, is dat dit een polariserende werking heeft en geen recht doet aan de complexiteit van goed beheer.
Benut kennis van vissers beter
Producenten van vis herkennen zich niet in het beeld dat geschetst wordt en voelen zich aan de kant gezet. Terwijl juist vissers, met hun grote bron aan kennis van en ervaring in het mariene milieu, een cruciale rol kunnen spelen in het duurzame beheer ervan. Bijvoorbeeld door kennis te verzamelen, veranderingen in een vroeger stadium dan wetenschappers te signaleren en advies te geven over uitvoerbare regels en een gelijk speelveld voor alle vissers.
Neem vissers serieus
Neem vissers daarom serieus, schat hun kennis en vaardigheden op waarde, betrek ze bij het beheer van het mariene milieu, bied een veilige context waarin ze hun kennis kunnen delen zonder dat ze bang hoeven te zijn dat dit tegen hen wordt gebruikt met onuitvoerbaar top-down beleid.
Meer lezen:
- Lees hier een wetenschappelijke bespreking van de misinformatie in Seaspiracy.
- Lees respectievelijk hier en hier de kritische recensies van Seaspiracy door de New York Times en de Guardian.
- Seaspiracy – fact or fantasy: bespreking van de film door de New Economics Foundation.
- Lees hier de reactie van MSC over onjuistheden in Seaspiracy.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met Johan K. Nooitgedagt via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.