Rijkswaterstaat Midden Nederland wenst middels aangepast spui- en scheepvaartsluisbeheer de vismigratie tussen Waddenzee en IJsselmeer en IJsselmeer en Markermeer structureel te verbeteren en heeft hiervoor een onderzoek opgezet. Tijdens de eerste fase van het onderzoek zijn diverse varianten voor visvriendelijk sluisbeheer ontwikkeld en zijn de functionele en technische randvoorwaarden verkend (Vriese et al. 2014).
Voorkeursvariant
De hieruit voortkomende voorkeursvariant voor de Afsluitdijk houdt voor de spuisluizen in dat er korte tijd, bij afgaand tij net voor gelijk water, zout water wordt binnengelaten. Bij de schutsluizen worden bij de voorkeursvariant extra loze schuttingen uitgevoerd. Middels praktijkonderzoek is onderzocht of deze alternatieve vorm van beheer leidt tot een toename van de intrek van vis. De resultaten van deze testfase worden in voorliggend rapport gepresenteerd. Het onderzoek is uitgevoerd door Arcadis en ATKB.
Aangepast spuibeheer werkt
Geconcludeerd kan worden dat het visvriendelijk beheer van de spuikokers en de scheepvaartsluizen in de praktijk goed blijkt te werken. Ondanks het relatieve korte “migratiewindow” (in de tijd) komen grote aantallen vis middels visvriendelijk beheer het IJsselmeer binnen. De vissen die tijdens het visvriendelijke beheer via de spuikokers het IJsselmeer zijn opgetrokken, hadden dit onder regulier beheer niet of nauwelijks kunnen bewerkstelligen. Voor vissen die intrekken tijdens het visvriendelijk beheer van de scheepvaartsluizen (loze schuttingen) is dit minder eenduidig. Deze vis kan in principe ook via reguliere schuttingen (met scheepvaart) naar binnen trekken, al zijn de omstandigheden niet geheel gelijk (minder turbulentie bij visvriendelijk beheer door afwezigheid van scheepvaart en tijdsduur van openstelling). Hierbij dient eveneens opgemerkt te worden dat het merendeel van de scheepvaart overdag wordt geschut, terwijl visvriendelijk beheer juist s ’nachts (donkerperiode) effectief blijkt te zijn. Zoutindringing is geen beperking gebleken voor de huidige voorkeursvariant van visvriendelijk beheer.
