Staat onze zee in 2030 vol met windparken? Is de industrialisatie van de Noordzee een gelopen race? Niet als het aan de visserijorganisaties ligt. Tijdens de derde Noordzeedialoog op maandagmiddag 21 juni in de Jaarbeurs in Utrecht hebben visserijorganisaties gepleit voor een Noordzee van de toekomst waar natuur, voedselvoorziening en energieopwekking met elkaar in balans zijn. Derk Jan Berends was namens de Nederlandse Vissersbond aanwezig bij de Noordzeedialoog.
Het Nederlandse kabinet heeft besloten vol in te zetten op ‘Wind op Zee’ om de klimaatdoelstellingen te bereiken. Daarvoor moesten andere belangen – waaronder die van de visserij – wijken, ogenschijnlijk. In de aanloop naar de laatste Kamerverkiezingen klonk echter een ander geluid. ‘Windenergie op zee: ja, mits de visserij daar niet de dupe van wordt’, was te lezen in een aantal partijprogramma’s. Dat waren de eerste concrete resultaten voor het vele werk dat de visserijorganisaties hebben verzet richting met name de politiek om als volwaardig gesprekspartner mee te kunnen praten over de toekomst van de Noordzee.
Inzet van Noordzeevisserij
Noordzeedialoog
In de huidige plannen heeft de Nederlandse overheid als doel gesteld om 200 gigawatt aan windmolencapaciteit op zee te realiseren. Dat betekent dat minimaal 20 procent van de Noordzee een industriële bestemming krijgt. Veelal gaat het om gebieden die nu gelden als rijke natuurgebieden en visgronden. De Nederlandse Vissersbond twijfelt niet aan de noodzaak van een energietransitie naar hernieuwbare energiebronnen. Wel zet de visserijorganisatie vraagtekens bij de keuzes die hierin worden gemaakt ten koste van natuur en voedselvoorziening.
Verantwoordelijkheid nemen
Met het kabinetsbesluit heeft Nederland gekozen voor de eenvoudigste oplossing. Andere beschikbare bronnen als windparken op land en grootschalige opwekking van zonne-energie op land stuitten op weerstand van de bevolking en vaak ook bureaucratische barrières. De visserijorganisaties wijzen erop dat bij dit alles voorbij is gegaan aan de hoofdvraag: waar leggen we de verantwoordelijkheid? De overstap van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare gaat immers ieder individu aan. Begin dus bij jezelf.
Van gas naar groen
De eerste inzet zou daarom moeten zijn: optimale efficiëntie bij particulieren en bedrijven. Particulieren die hun woningen optimaal isoleren en die zelf duurzame energie opwekken met zonnepanelen, stadsverwarming en warmte/koude-wisselinginstallaties. We zien hier inderdaad een versnelling, Nederland raakt overtuigd van het belang van ‘gasloos’ wonen. Doorslaggevend voor de denkstap van gas naar groen is de aardbevingsellende in Groningen, die voor veel Nederlanders zoveel tastbaarder is dan de ‘global warming’-theorieën. Toch gaan we hiermee niet het grootste verschil maken, aangezien het energieverbruik van woningen ongeveer 12 procent bedraagt van het totale energieverbruik in Nederland. Dat is nog minder dan wat we verbruiken voor het vervoeren van personen en goederen (ongeveer 15 procent van het totaal, bron: Planbureau voor de Leefomgeving).
Grootste winst
De industrie heeft met ruim 40 procent het grootste aandeel in het energieverbruik. Tellen we daar de elektriciteitscentrales bij, dan is dit zelfs 52 procent. Duidelijk is dat in deze sector de grootste winst te boeken valt met ‘gasloze’ oplossingen zoals geothermie.
Inbreng: creatievere oplossingen
Terwijl Nederland in rep en roer is over de verdwaalde potvis bij Den Helder, lijken we te vergeten dat de Noordzee een ongerept zee-natuurgebied is die een steeds belangrijker aandeel zal leveren in de voedselvoorziening van een verder groeiende wereldbevolking. Een goede balans tussen industrialisering, natuur en visserij op de Noordzee verdient meer aandacht en zorg. Dat is de boodschap die we als Noordzeevisserij inbrengen bij alle overleggen en sessies die over de toekomst van de Noordzee gevoerd worden. Op het gebied van energiebesparing is er – zeker in de industrie – nog een wereld te winnen.
Extra stap
De Nederlandse Vissersbond laat op Urk een nieuw gasloos kantoor bouwen. Met onder meer een warmtewisselingsinstallatie en zonnepanelen wordt dit een vrijwel energieneutraal pand. Een extra stap zetten, meer moeite doen, daar draait het om bij het vinden van een goede balans tussen voedselvoorziening, energieopwekking en natuurbehoud.
Meer informatie
Derk Jan Berends
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
