‘Schoon vlees’ is de letterlijke vertaling van de titel van het boek ‘Clean meat’ van de Amerikaanse schrijver Paul Shapiro, verschenen in januari 2018. ‘How growing meat without animals will revolutionize dinner and the world’ is de ondertitel. Iedereen geniet van een lekker stukje vlees. Wanneer je naar Spaanstalige landen gaat dan weet je hoe het al lange tijd gaat en dat vlees roosteren een feestje is. Het is voor Shapiro de vraag of dit voor de gehele wereldbevolking vol te houden is. Wat is er aan de hand wanneer we dat wel blijven doen? Shapiro sprak voor de samenstelling van dit boek met wetenschappers, onderzoekers, mensen uit het bedrijfsleven en personen die een andere kijk op de wereld hebben. Hij schrijft over de zoektocht naar kweekvlees en reflecteert hoe dit de wereld kan gaan veranderen. Er zijn talloze mensen die beweren dat dit de volgende stap is naar duurzame voeding. Wat gaat dat voor ondernemers in de foodsector betekenen? Dat moet ondernemers bezighouden om zelf wel of niet stappen te zetten richting de toekomst.
Is kweekvlees in opkomst?
In 1932 zei Churchill al dat we van het absurde idee zouden afstappen om een hele kip te fokken zodat we als mensen alleen de borst of de vleugel eten. Hij zei dat we deze dan apart zullen kweken. Die voorspelling lijkt na bijna 100 jaar waarheid te worden. Kweekvlees gaat in de supermarkt tot het standaardassortiment behoren. Daar komt dan geen echt vlees of een echt dier aan te pas. Dat betekent nooit meer (grootschalig) dieren houden en nooit meer slachten of uitbenen. Het kan niet anders dat dit ook voor de visserijsector een impact gaat hebben. Het woord kweekvis heeft nu in elk geval nog een andere betekenisgeving. Zou het in de toekomst ook uit een petrischaaltje komen?
Nu nog erg confronterend
Ik realiseer mij heel goed dat dit soort boeken voor boeren en vissers heel bizar zijn. Ooit aan tafel gezeten waar hond werd gegeten of hersenen lepelen uit de schedel van een aap? De mindset kan in heel korte tijd veranderen. Kijk alleen maar naar de emotie rondom het vangen van walvissen of het knuppelen van zeehonden. Feit is dat de wetenschap (of een deel) ons vertelt dat het overstappen op kweekvlees betekent dat er geen dier meer hoeft te sterven en onze planeet minder wordt belast. Daar zullen wij van zeggen dat we dit niet willen, maar het is een kwestie van moeten wanneer de ademnood nabij is. Misschien iets te visionair en teveel vergezicht. De grondlegger van kweekvlees (opkweken van dierlijke cellen) is overigens een Nederlander (octrooi Willem van Eelen).
Visserij
Vanzelfsprekend zal het beroepsmatig vangen van wilde vis blijven bestaan, maar wel onder andere omstandigheden. Stel dat het mogelijk is om ‘vis-dierlijke cellen’ op eenzelfde wijze als bij vlees op te kweken. Dan is er geen sprake van bijvangst, bodemberoering, overbevissing, brandstofverbruik of andere dingen die een negatieve lading hebben rondom het vraagstuk ‘duurzame visserij’. Je gaat nadenken over deze kwesties wanneer een natuurbeschermer je de vraag stelt: “Wat zou er nu gebeuren voor de Nederlandse- of Belgische vraagmarkt (de consument) wanneer er op de Waddenzee geen garnalen meer gevangen mogen worden? Is dat erg, zijn er dan geen garnalen meer te koop?“ Dat komt wel binnen geloof ik.
Wat is mijn insteek?
Ik ben helemaal geen voorvechter van dit soort dingen, maar ben wel van mening dat het mijn taak is om ontwikkelingen waar te nemen. Een verhaal heeft twee kanten en ondernemers moeten op een integere wijze met zichzelf reflecteren. Investeren gaat niet over een pak suiker of zo. In 10 jaar tijd gebeurt nu meer dan vroeger in 100 jaar. Kweekvlees is geen sciencefiction meer. “De grote vragen van vandaag worden hiermee opgelost”, zeggen de mega investeerders vandaag de dag. Techfood zal net zo snel gaan als de introductie van de smartphones. Het is als de overgang van reizen op een paard naar het reizen in een technologie op wielen. Dat hield men eerst ook voor onmogelijk.
Deze column van Johan Nooitgedagt werd eerder geplaatst in FishTrend.
