De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft juist gehandeld door de toegang verder te beperken tot de gebiedsdelen Bollen van de Ooster en Bollen van het Nieuwe Zand van het Natura 2000-gebied Voordelta. Eventuele nadelen voor garnalenvissers zijn voldoende gecompenseerd door de verruiming van de vistijd. De zwarte zee-eend moet meer ruimte krijgen om te kunnen rusten en foerageren. Dat volgt uit de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State in het hoger beroep dat de Minister had aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland die in 2018 oordeelde dat de Minister niet tot uitbreiding en verplaatsing van beide rustgebieden had mogen overgaan. De vernietiging van die uitspraak door de Raad van State betekent dat de vissers alsnog aan het kortste eind trekken.
Het proces
Het Ministerie van LNV heeft op 25 oktober 2016 besloten om de toegang tot de gebiedsdelen Bollen van de Ooster en Bollen van het Nieuwe Zand in het Natura 2000-gebied verder te beperken. De visserijorganisaties PO Delta Zuid, Vissersvereniging Zuidwest en PO Nederlandse Vissersbond hebben hier bezwaar tegen gemaakt dat op 15 november 2017 door het Ministerie ongegrond werd verklaard. De visserijorganisaties tekenden beroep aan bij de rechtbank Midden-Nederland die op 29 november 2018 het beroep gegrond verklaarde, het besluit van het Ministerie vernietigde en het besluit van het Ministerie herriep. De gebieden werden daarmee weer toegankelijk zoals dat was voor het besluit op 25 oktober 2016. Het Ministerie ging echter in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State in Den Haag. Op 9 juni 2021 diende het hoger beroep en op 30 juni 2021 werd de uitspraak gedaan waarin het Ministerie in haar gelijk werd gesteld.
Inhoudelijk
In de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak staat de inhoudelijke behandeling van het beroep van de vissers tegen het besluit van 15 november 2017. In tegenstelling tot wat de vissers betogen in hun bezwaar en beroep is uitbreiding van de beide rustgebieden Bollen van de Ooster en Bollen van het Nieuwe Zand wel degelijk nodig om de Zwarte zee-eend voldoende rust en voedsel te geven. Het toegangsbeperkingsbesluit waarmee de beide rustgebieden in omvang worden verdubbeld is minimaal noodzakelijk om toereikend invulling te geven aan de compensatieopgave die volgt uit de aanleg van de Tweede Maasvlakte. De Afdeling schrijft verder dat het stopzetten van alle bodem beroerende visserij leidt tot een sterke verbetering van de schelpdiervoorraad. De Zwart zee-eenden zouden namelijk niet voldoende voedsel hebben in de rustgebieden omdat er onvoldoende spisula en onvoldoende ensis van de juiste grootte voorkomen. De minister heeft volgens de Afdeling aannemelijk gemaakt dat negatieve gevolgen van de garnalenvisserij niet zijn uitgesloten en het stopzetten daarvan in combinatie met het vergroten en verplaatsen van de rustgebieden kan bijdragen aan het verwezenlijken van de instandhoudingsdoelstelling. De Minister heeft daarmee de meest zekere maatregel genomen tot het verbeteren van de voedsel- en rustsituatie voor de Zwarte zee-eend. Volgens de Afdeling worden de ensisvissers door deze maatregel niet benadeeld en worden de garnalenvissers voldoende gecompenseerd omdat de periode dat ze mogen vissen in de Bollen van de Ooster is verruimd van 1 november tot 15 december. Opvallend is dat door het Ministerie gedurende het hele proces niet of nauwelijks werd gereageerd op de vele inhoudelijke argumenten van de visserij die gebaseerd zijn op wetenschappelijke rapporten. De Raad van State heeft die lijn grotendeels gevolgd en heeft zelfs conclusies getrokken die niet onderbouwd worden door de processtukken.
Teleurstelling groot
“De teleurstelling is groot onder de vissers. Wij hebben kosten noch moeite gespaard om ons gelijk te krijgen tegen wederom het beperken van de visserij. Er is veel tijd gestoken in de wetenschappelijke en juridische onderbouwing van het bezwaar en beroep. De rechtbank stelde ons in het gelijk maar de hoogste rechter heeft anders geoordeeld. Dat is een bitter pil” aldus Derk Jan Berends, secretaris van de Nederlandse Vissersbond.
Wat dit betekent voor de visserij
De uitspraak van de Raad van State betekent voor de vissers dat de toegang tot de deelgebieden Bollen van de Ooster en Bollen van het Nieuwe Zand per direct (30 juni 2021) wordt beperkt zoals in het besluit van de minister van 25 oktober 2016. Zie bijgaande kaartje.
De minister heeft blijkbaar een grote mate van vrijheid om op grond van het voorzorgsbeginsel en naar eigen inzicht de visserij in natuurgebieden te beperken zonder daar een gedegen wetenschappelijke onderbouwing voor te hebben. Dat is een heel gevaarlijke ontwikkeling. De visserij maar ook andere gebruikers van natuurgebieden worden als het ware ‘vogelvrijverklaard’.
Voor meer informatie
In de artikelen Raad van state buigt zich over visserij voordelta en Ministerie voor de rechter om toegang Voordelta kunt u meer lezen over de procedure. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
Derk Jan Berends
