Voor wie dacht dat Zeeuwse vissers binnenkort in Windpark Borssele mogen gaan vissen komt bedrogen uit. In januari van dit jaar werden Zeeuwse vissers nog opgeroepen om zich aan te melden voor een project naar kleinschalige visserij in Windpark Borssele waaronder de visserij met handlijnen, beugen, korven of staande netten. De Provincie Zeeland had zich hier sterk voor gemaakt. Achteraf blijkt dat het Ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) alleen een beperkte visserij met korven/potten, handlijnen (hengels) en beugen wil toestaan in Windpark Borssele. Het gebruik van staande netten en machinale handlijnen en hengelsnoeren (jigging) mag niet, terwijl dat ook visserijmethoden zijn die perspectief bieden op een rendabele visserij. Het is niet de eerste keer dat vissers door de overheid blij gemaakt zijn met een dooie mus als het om vissen gaat in windparken.
Onderzoek naar visserij in windparken
Er zijn de afgelopen jaren verschillende onderzoeken naar commerciële visserij in windparken gestart. Wageningen Marine Research voert in opdracht van het Ministerie van LNV, het project Vissen met de Wind uit, een onderzoek naar de commerciële visserij in windparken. Binnen dit project worden de mogelijkheden onderzocht voor de verdere ontwikkeling van de krabben- en kreeftenvisserij in windparken en wordt er een verkenning uitgevoerd naar andere vormen van visserij in windparken inclusief de economische haalbaarheid. De lessen die zijn geleerd uit het nog lopende project Win-Wind zullen uitdrukkelijk worden meegenomen. Belangrijk is onder welke voorwaarden de commerciële visserij in windparken mogelijk is, welke visserij technieken mogelijk zijn, welke aanpassingen voor windparken en visserij dan noodzakelijk zijn, en of er voldoende vis aanwezig is om uiteindelijk tot een duurzame en rendabele visserij te komen (bron: WMR). In Win-Wind is er na jaren nog steeds geen toestemming verkregen om daadwerkelijk te kunnen proefvissen in een windpark (!). In 2015 verscheen het eindrapport van het project Vissen voor de wind waar de Nederlandse Vissersbond penvoerder van was. In de conclusie staat dat “uit onderzoek blijkt dat verschillende passieve visserijmethoden kansen bieden voor de (beroeps)visserij. Met name vissen met staande netten (staand want), potten, korven en viskooien zouden toegelaten kunnen worden in de windparken”.
Toegestane visserijmethoden
Van het Ministerie van LNV hebben wij begrepen dat alleen de volgende visserijmethoden toegestaan gaan worden in het Windpark Borssele:
- Korven/potten (FPO)
- Handlijnen en hengelsnoeren (met de hand bediend) (LHP)
- Grondbeugen (LLS)
De staande nettenvisserij (staandwantvisserij) op platvis en rondvis, in omvang de voornaamste passieve visserij, wordt uitgesloten. Dat geldt ook voor de jigging-visserij die zich vooral op makreel richt. “Wij zijn erg benieuwd naar de argumenten van het Ministerie van LNV om juist deze twee vistuigen, staande netten en jigging, te verbieden en de andere drie toe te staan binnen het Windpark Borssele” aldus Derk Jan Berends van de Nederlandse Vissersbond. “Verder vragen wij ons af of vissers die gebruik willen maken van grondbeugen moeten beschikken over historische gebruiksrechten (trackrecords) en zo ja, hoe ze daar dan aan kunnen komen?” aldus Berends.
Het Ministerie van LNV heeft een publicatie van de regeling voor passieve visserij in windparken in de Staatscourant voor deze week voorzien. Voor meer informatie over de verschillende passieve vismethoden verwijzen wij graag naar het digitale platform www.vistikhetmaar.nl van de Stichting Sectorraad Visserij waar de Nederlandse Vissersbond deel van uitmaakt.
Een dooie mus
Het grote probleem met vissen in bestaande windparken is dat de eigenaar (exploitant) van het windpark daar nadrukkelijk toestemming voor moet geven. Vanuit de exploitant gezien is het niet wenselijk om visserij of andere activiteiten in en rondom het windpark te hebben. Het risico op eventuele schade aan het windpark of ongevallen speelt daarbij een rol. Aan de andere kant is het voor de exploitant wel verstandig om medewerking te verlenen aan onderzoeken naar medegebruik en dus ook visserij in windparken. Immers kan de publieke opinie zich ook keren tegen de verdere uitbreiding van windenergie op zee als er geen rekening wordt gehouden met andere bestaande activiteiten zoals de visserij. Voor de overheid is het daarom ook handig om keer op keer te zeggen dat visserij in windparken mogelijk is. De overheid (LNV) spoort de visserij al jarenlang aan om projecten te starten met als doel om in windparken te kunnen vissen ook al is dat maar heel beperkt in omvang. Het duurt namelijk jaren voordat er experimenteel in windparken mag worden gevist om van een commerciële visserij nog maar te zwijgen. Op die manier ontstaat er een vertekend beeld van een windenergiesector en overheid die rekening houden met de belangen van de beroepsvissers. Het overgrote deel van de vissers vist met sleepnetten en die raken in ieder geval hun visgronden kwijt aan windparken en de daaraan gekoppelde natuurcompensatie. De passieve vissers wordt valse hoop gegeven dat ze in de windparken hun brood kunnen gaan verdienen. Er gelden echter strikte (veiligheids-) voorwaarden en er moeten grote investeringen worden gedaan door de vissers om in windparken te kunnen vissen. Dat is voor veel vissers gewoon niet haalbaar. De vissers worden door de overheid weer eens blij gemaakt met een dooie mus. Lees in dit kader ook eens het artikel focus op passieve visserij (bron: Visserijnieuws).
Noordzee overleg
Praten heeft zin als er ook naar je wordt geluisterd. Dat is als het gaat om visserij niet het geval binnen het Noordzee overleg. De kottervisserij heeft besloten om het zogenaamde Noordzee ‘akkoord’ niet te ondertekenen. Minister Schouten grijpt iedere gelegenheid aan om de vissers tot andere gedachten te brengen en schuwt niet om in te spelen op tegenstellingen in de visserij. Als de vissers niet tekenen wordt er over hun gepraat en niet met hun is wat ze zegt. De ervaringen dusver binnen het Noordzee overleg zijn echter 180 graden anders. De overheid zou zich dat moeten aantrekken en echt eens gaan luisteren naar wat de visserij nodig heeft voor de toekomst. In een volgebouwde Noordzee moeten vissers om windparken en andere gesloten gebieden heen laveren om hun brood te kunnen verdienen. Daar is een grote transitie voor nodig en dat vergt veel denkkracht en financiële steun van de overheid die wind op zee tot een topprioriteit heeft gemaakt. Dat is de realiteit. Afgelopen week hebben de visserijorganisaties (kotters en reders) samen met de vishandel en –verwerking een brief aan minister Schouten en de voorzitter van het Noordzee overleg, mevrouw Dekker, gestuurd met een wensenlijstje waarmee deelname aan het Noordzee overleg weer binnen handbereik komt. Het is niet aan de vissers alleen om een stap te zetten maar juist ook aan de overheid zelf.
Voor meer informatie
Kunt u contact opnemen met Johan Nooitgedagt of Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
Johan K. Nooitgedagt
Derk Jan Berends
