Het is een harde realiteit: veel van de kweekvis die in de Nederlandse supermarkten ligt, draagt indirect bij aan een ernstige voedselzekerheidscrisis in landen als Senegal. De Nederlandse Vissersbond wijst op een belangrijk contrast: de duurzame en streng gereguleerde en lokale visserij op de Noordzee.

Het probleem met kweekvis en voedselzekerheid

Recent onderzoek van Follow the Money en DeSmog heeft aangetoond hoe de snelle groei van de aquacultuur afhankelijk is van vismeel, waarbij een deel hiervan wordt geproduceerd van vis uit de wateren rond Senegal. FTM en DeSmog combineerden handelsdata met onderzoek in Senegal en ontdekten dat de ‘duurzaam gekweekte’ ASC zeebaars in de Nederlandse supermarkt gevoerd is met vismeel van sardines die anders zouden dienen als betaalbare eiwitbron voor de Senegalezen zelf.

Deze sardines, traditioneel gevangen door lokale vissers voor basisvoedsel als thieboudiënne (een traditionele Senegalese maaltijd), worden nu massaal door vismeelfabrikanten opgekocht. Volgens vissers en handelaren langs de Senegalese kust zijn deze fabrieken ‘de hoogste bieder’ en krijgen zij daarom de eerste keus en de beste vis. Dit is een direct gevaar voor een land waar, volgens FTM, ongeveer 30 procent van alle dierlijke eiwitten via de zee wordt verkregen.

Het gevolg is een stijging van de lokale voedselprijzen en een tekort aan basisvoedsel. Zoals Amadou Kamara, betrokken bij een lokaal netwerk, het stelt: “Rijke Europese consumenten stoten ons indirect het voedsel uit de mond.” Dit leidt tot een onacceptabele situatie waarbij de westerse consumptie van kweekvis de honger in een ontwikkelingsland in de hand werkt. De Nederlandse link is duidelijk: zeebaars van Turkse kwekers, die vismeel uit Senegal gebruiken, komt terecht in de schappen van onder meer de Albert Heijn.

De noordzeevis: een duurzaam alternatief

Tegenover deze zorgwekkende internationale keten staat de visserij in eigen land. De Nederlandse kottervloot bijvoorbeeld is gespecialiseerd in het vangen van soorten als schol, tong, garnalen en meer uit de Noordzee. Onze visserij biedt een model van verantwoordelijkheid:

• Streng gereguleerd: Er gelden vaste, wetenschappelijk onderbouwde quota die overbevissing tegengaan en visbestanden gezond houden, in schril contrast met de expansiedrift van de kweekvissector die volgens FTM serieuze impact heeft.
• Lokaal en transparant: De vis wordt gevangen door lokale ondernemers, vaak met innovatieve, brandstofzuinige technieken. De keten van schip tot schap is kort, inzichtelijk en garandeert dat de vangst daadwerkelijk ten goede komt aan de lokale voedselvoorziening en economie.
• Duurzaam gecertificeerd: Veel van onze vis draagt het MSC-keurmerk (Marine Stewardship Council), wat aantoont dat de vangst op een verantwoorde manier gebeurt.

Door te kiezen voor Noordzeevis in de supermarkt, steunen consumenten een visserij die zowel ecologisch als sociaal verantwoord is. Het is een keuze voor voedselveiligheid en duurzaamheid zonder de voedselzekerheid in andere delen van de wereld in gevaar te brengen.

Kritisch zijn

De bevindingen van Follow the Money en DeSmog zijn een alarmbel. De Nederlandse Vissersbond roept consumenten op om kritisch te kijken naar de herkomst van hun vis en waar mogelijk te kiezen voor duurzaam gevangen, lokaal beschikbare Noordzeevis.

Wij roepen Nederlandse en Europese beleidsmakers daarom ook op om de duurzame visserij in de Noordzee te blijven ondersteunen en te stimuleren als het gezonde en eerlijke alternatief.

De Noordzee biedt een rijke bron van gezond en duurzaam voedsel. Laten we ervoor zorgen dat onze visconsumptie hier niemand ter wereld de honger doet lijden.