De energietransitie op de Noordzee dreigt steeds meer op een potje ouderwets ‘landjepik’ te lijken. Alleen is het dit keer geen weiland of polder waar het om gaat, maar de bodem van onze gezamenlijke zee. En de visserijsector? Die mag toekijken hoe anderen met vlag en wimpel hun terrein afbakenen, zonder dat wij ook maar iets terugzien van de beloofde ‘gezamenlijke’ toekomst.

Netbeheerders, energiebedrijven en ministeries buitelen over elkaar heen om de Noordzee uit te roepen tot energiecentrale van Europa. Windmolens, kabels, waterstof-hubs – de ene na de andere kaart wordt op tafel gelegd. Maar de sector die al eeuwenlang voedsel produceert van diezelfde zee, wordt nauwelijks erkend als medespeler, laat staan als partner. Sterker nog: visserij moet wijken. Letterlijk.
Alsof het allemaal vanzelfsprekend is. Alsof de vissers geen bestaansrecht hebben naast windmolens. Alsof onze schepen geen ruimte nodig hebben om te kunnen vissen. Alsof het enige doel van de Noordzee nu is om stopcontacten te worden voor datacenters en kunstmatige intelligentie.

Maar laten we niet vergeten: vissers produceren voedsel. Betaalbaar voedsel. Duurzaam gevangen, onder de strengste voorwaarden van Europa. En ja, wij hebben óók stroom nodig. Juist voor onze eigen verduurzaming. Denk aan schonere motoren, op termijn elektrisch laden, duurzame koeling. Als er ergens windmolens moeten komen, laat ze dan tenminste ook draaien vóór de visserij.

We horen mooie woorden over samenwerking, lange termijnvisie en leiderschap. Maar intussen worden wij nergens serieus betrokken. Waar blijft de energiezekerheid voor de voedselproducerende sector? Waar blijft de garantie dat wij kunnen blijven vissen in een Noordzee die steeds voller wordt gebouwd?

Als het straks oorlog is – en laten we hopen van niet – dan zijn het niet de windmolens die mensen voeden. Dan zijn het vissers en boeren. Net als altijd.
Daarom zeg ik: als die windmolens er dan toch komen, zorg er dan voor dat ze óók van ons zijn. Dat wij kunnen zeggen: “Ze draaien voor ons. Voor betaalbaar voedsel. Voor voedselzekerheid in eigen land.” Niet alleen voor de energiehonger van de industrie of het buitenland.

De Noordzee is van ons allemaal. Maar zonder vissers raakt Nederland z’n zee kwijt. Niet alleen fysiek, maar ook cultureel, sociaal en economisch. Dus wie écht leiderschap toont, zorgt ervoor dat vissers niet worden weggezet als sta-in-de-weg van de energietransitie, maar als partner in een gedeeld belang: een leefbare toekomst voor iedereen.

#NietZonderOns