De Nederlandse Vissersbond heeft zich aangesloten bij een gezamenlijke verklaring van visserijverenigingen uit België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Deze verklaring uit de gezamenlijke en diepe zorgen over de voorgestelde aanpak van Marine Protected Areas (MPA’s), met name de maatregelen onder Fase 3.

Generatielange inzet

De West-Europese vissers zijn van oudsher verbonden met de zee en leveren dagelijks een cruciale bijdrage aan de voedselzekerheid en economie van Europa. Generaties lang hebben zij hun kennis en ervaring doorgegeven, en altijd gestreefd naar een gezonde en duurzame visserij. Het pleidooi benadrukt dat de sector geen tegenstander is van bescherming; integendeel, een gezonde zee en gezonde visbestanden zijn essentieel voor het voortbestaan van de visserij.

Sector in de ban

De voorgestelde Stage 3 MPA-maatregelen, zoals ze nu voorliggen, houden echter onvoldoende rekening met de sociaaleconomische realiteit van de sector. Ze dreigen niet alleen de levensvatbaarheid van de vissersgemeenschappen te ondermijnen, maar ook de Europese voedselzekerheid in gevaar te brengen. Als de Europese visserij in de ban wordt gedaan zal de aanvoer van vis uit andere delen van de wereld moeten komen, wat juist in strijd is met duurzaamheid. Niet alleen wat transport betreft maar ook qua duurzaamheid van de visserij zelf, nergens in de wereld is dit zo streng gereguleerd als in Europa. Daarnaast wordt de extreem korte consultatieperiode voor deze ingrijpende voorstellen als onacceptabel beschouwd.

Deel van de oplossing

Vissers zouden gezien moeten worden als deel van de oplossing, niet het probleem. De sector heeft de afgelopen jaren enorme inspanningen geleverd om de ecologische voetafdruk te verkleinen door middel van innovatieve vistuigen, tijdelijke sluitingen, inspanningsbeperkingen en verbeterde ruimtelijke planning. Deze initiatieven komen vaak vanuit de sector zelf, omdat de vissers als geen ander het belang van een gezonde oceaan inzien.

Grootschalig trawlerverbod

De huidige voorstellen negeren deze inspanningen en hanteren een “one-size-fits-all” benadering, zonder oog voor de specifieke ecologische nuances en lokale visserijpraktijken. De voorgestelde grootschalige en willekeurige trawlerverboden zullen onevenredige sociale en economische schade veroorzaken, terwijl het ecologische voordeel in sommige gebieden minimaal zal zijn. Bodemroerende vismethoden in veerkrachtige habitattypen, zoals gebieden met grof sediment en sterke getijden, hebben tenslotte maar een minimale impact op dit type bodem. Zelfs passieve vismethoden worden in sommige gebieden verboden, wat de logica achter deze brede uitsluitingen tegenspreekt.

Fundamentele verschuiving

Het pleidooi roept op tot een fundamentele verschuiving: van algemene, symbolische gebaren naar op maat gemaakte, wetenschappelijk onderbouwde beheerplannen voor elke MPA, ontwikkeld in samenwerking met de vissers. Echte bescherming komt voort uit de gezamenlijke inspanning om natuur en levensonderhoud met elkaar te verenigen, gebruikmakend van diepgaande kennis van de zee en de lokale ecologie.

Beperkte ruimte

De werkgroep is ervan overtuigd dat visserij en natuurbescherming hand in hand kunnen gaan. Het is cruciaal dat beleidsmakers erkennen dat de visserijsector geen oneindige aanpassingscapaciteit heeft. Ruimte op zee is niet onbeperkt en veel kustgemeenschappen hebben niet de luxe van onbeperkte tijd. Het antwoord “Vis maar ergens anders” is géén oplossing. Als vissers als bijzaak behandeld worden in maritieme ruimtelijke ordening, brengt dit niet alleen hun toekomst in gevaar, maar ook de veerkracht van de kustvoedselsystemen en maritieme culturen.

Dit artikel is geschreven op basis van het Engelse persbericht en het Engelse Pleidooi.