Na bijna 2,5 jaar heeft de Nederlandse Vissersbond uiteindelijk de beslissing ontvangen op het in 2017 ingediende bezwaarschrift tegen het herziene wijzigingsbesluit aangaande het grotendeels weer sluiten van het VIBEG zone 1 gebied ‘Rottum I Oost’. De juristen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hebben besloten het bezwaar tegen dit besluit ongegrond te verklaren.
Verhouding VIBEG en Eems-Dollard Verdrag
De besluitvorming van de overheid aangaande het VIBEG zone 1 gebied ‘Rottum I Oost’, waartegen de Nederlandse Vissersbond bezwaar heeft gemaakt, is inmiddels alweer een aantal jaren geleden. Om uw geheugen op te frissen een overzicht van zaken.
Eind juni 2017 heeft het ministerie van Economische Zaken besloten het VIBEG zone 1 gebied ‘Rottum I Oost’ grotendeels op te stellen voor de garnalenvisserij. Aanleiding hiervoor was dat het oostelijke deel van dit gesloten gebied overlapte met het Eems-Dollard verdragsgebied, waardoor er een oneerlijke concurrentie was ontstaan tussen Nederlandse en Duitse garnalenvissers. Nederlandse garnalenvissers mochten in het gebied niet vissen, terwijl Duitse garnalenvissers dit op basis van het Eems-Dollard Verdrag wél mochten.
Nadat de Nederlandse Vissersbond samen met o.a. PO Rousant en vissersverenigingen Ons Belang (Harlingen) en Hulp in Nood (Zoutkamp-Lauwersoog) het ministerie had aangesproken op deze vorm van oneerlijke concurrentie, heeft het ministerie met en wijzigingsbesluit de begrenzing van het gebied ‘Rottum I Oost’ aangepast het oostelijk deel van het gebied open gesteld voor de garnalenvisserij.
Wijzigingen VIBEG Zone 1 bij Rottum
Wijzigingsbesluit herzien
Deze openstelling was helaas van korte duur omdat het voor veel verwarring zorgde bij diverse belanghebbenden. Verschillende NGO’s hebben het ministerie erop gewezen dat met de openstelling werd afgeweken van het Noordzeevisserijakkoord (VIBEG 2.0). Zij hebben gepleit voor een hernieuwde sluiting van het betreffende gebied.
Vervolgens heeft het ministerie de situatie opnieuw bekeken. Hierbij is de exacte begrenzing van het Eems-Dollard verdragsgebied aangehouden voor het vaststellen van de nieuwe begrenzing van de zone ‘Rottum I Oost’. Tijdens een informatiebijeenkomst heeft het ministerie aan belanghebbenden de situatie uitgelegd en aangegeven dat zij het wijzigingsbesluit zullen herzien en de zone ‘Rottum I Oost’ weer grotendeels te sluiten voor de garnalenvisserij.
De Nederlandse Vissersbond heeft naar aanleiding van de informatiebijeenkomst per brief van 9 augustus 2017 ervoor gepleit om niet over te gaan tot een nieuw wijzigingsbesluit. In plaats daarvan hebben we het ministerie verzocht om de situatie aan de VIBEG Regiegroep voor te leggen. Ook vissersverenigingen Ons Belang en Hulp in Nood hebben eenzelfde verzoek per brief aan het ministerie verzonden.
Het ministerie heeft niet gereageerd op de brieven van Nederlandse Vissersbond, Ons Belang en Hulp in Nood. Zonder verder overleg is besloten tot het wederom sluiten van een groot gedeelte van de zone ‘Rottum I Oost’. Het ministerie laat per brief van 13 oktober 2017 weten dat zij de openstelling van de zone ‘Rottum I Oost’ voor de garnalenvisserij alsnog grotendeels terugdraait.
Bezwaarprocedure
Nu de overheid zonder verder overleg met belanghebbenden heeft besloten om een groot deel van de zone ‘Rottum I Oost’ weer te sluiten voor de garnalenvisserij, ondanks herhaalde verzoeken vanuit de sector, heeft de Nederlandse Vissersbond bezwaar ingediend tegen het besluit van 13 oktober 2017 waarmee de zone ‘Rottum I Oost’ weer grotendeels gesloten werd voor de garnalenvisserij.
De bezwaarprocedure heeft de afgelopen jaren veel tijd in beslag genomen. In november 2017 hebben we bezwaar ingediend en vervolgens per brief van 3 januari 2018 hebben we de bezwaren gemotiveerd met argumenten. Naast de Nederlandse Vissersbond heeft ook PO Rousant bezwaar ingediend.
Op 3 oktober 2018 heeft er een hoorzitting plaatsgevonden waarbij de Nederlandse Vissersbond en PO Rousant hun bezwaren mondeling hebben kunnen toelichten. Hierbij hebben partijen aangegeven dat de wijze waarop de begrenzing van de zone ‘Rottum I Oost’ meerdere malen is aangepast voor veel onzekerheid en onrust zorgt onder de garnalenvissers. De garnalenvissers weten niet meer waar ze aan toe zijn met zoveel wijzigingen; de ene keer is het gebied gesloten en de andere keer is het open. In 2017 is een nieuw VIBEG-akkoord gesloten tussen partijen waarbij nieuwe gesloten gebieden zijn aangewezen, maar deze zijn echter nog steeds niet geëffectueerd.
Dat de binnen VIBEG gemaakte afspraken nog niet worden uitgevoerd heeft te maken met de nieuwe Toegang Beperkende Besluiten (TBB’s), welke nog in de maak zijn. Nederlandse Vissersbond heeft tijdens de hoorzitting aangegeven dat de nieuwe TBB-kaarten al in 2015 zijn besproken met de overheid en NGO’s en dat daarover al een akkoord is bereikt. Het omzetten van afspraken naar beleid duurt naar mening van de sector veel te lang.
Beslissing op bezwaar
Na de hoorzitting bleef het meer dan een jaar stil vanuit de overheid, ondanks herhaalde verzoeken van de Nederlandse Vissersbond om tot een beslissing te komen. Uiteindelijk ontvingen de Nederlandse Vissersbond en PO Rousant pas in januari dit jaar de beslissingen op hun bezwaren.
Helaas oordelen de juristen van de overheid dat de bezwaren ongegrond zijn. Het ministerie heeft met het eerste wijzigingsbesluit van 27 juni 2017 een te ruim gebied opengesteld en heeft dit met het besluit van 13 oktober 2017 op de juiste wijze gecorrigeerd, zo luidt het oordeel. Binnen het huidige TBB is er geen ruimte voor een ruimere openstelling van het gebied. Dit betekent dat het besluit van 13 oktober 2017 van kracht blijft en dus een groot deel van de zone ‘Rottum I Oost’ gesloten blijft voor de garnalenvisserij.
Over het nieuwe TBB, die nog in de maak, stellen de juristen van de overheid dat er dit jaar nader ecologisch onderzoek gedaan wordt. Na afronding daarvan zal een afweging gemaakt worden over het wijzigen van de begrenzing van het TBB. Wanneer er dan een nieuwe TBB wordt gepubliceerd al er ook gekeken worden naar nieuwe begrenzingen van de geslote gebieden.
Beroepsprocedure
Zowel Nederlandse Vissersbond al PO Rousant zijn het niet eens met deze uitleg. Zoals aangegeven zijn er al in 2015 afspraken gemaakt over het nieuwe TBB tussen de overheid, de visserijsector en NGO’s. Binnen VIBEG zijn er nieuwe kaarten samengesteld van gesloten gebieden samen met garnalenvissers. Deze nieuwe gesloten gebieden zijn nu, enkele jaren later, nog steeds niet geëffectueerd.
De Nederlandse Vissersbond en PO Rousant hebben naar aanleiding van de tegenvallende beslissing op bezwaar besloten om gezamenlijk een beroepsprocedure op te starten. Momenteel wordt er gewerkt aan een beroepsschrift dat zal worden ingediend bij de rechtbank. Aangaande het vervolg en de uitkomst van deze procedure zullen wij u zodra deze bekend zijn, nader informeren via onze reguliere communicatiekanalen.
Strijd van een lange adem
Het voorbeeld van Rottum I Oost laat zien hoe ingewikkeld de Nederlandse Wet Natuurbescherming in elkaar zit en hoe moeilijk het is om de belangen van de visserij veilig te stellen. Het zou niet zo moeten zijn dat een relatief kleine beroepsgroep zoveel tijd, energie en geld moet besteden aan het behoud van hun bestaansrecht binnen de kaders van de natuurwetgeving. En zo zijn er talloze voorbeelden te noemen (o.a. Voordelta, IJsselmeer, Friese Front) waar we ons als Nederlandse Vissersbond als dan niet samen met andere visserijorganisaties inzetten voor de visserij. Het is een strijd van lange adem.
Meer informatie
Egbert van der Tuin
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Egbert van der Tuin, tel. 0527-698151 of per e-mail: secretariaat@vissersbond.nl.
