Het eindrapport van het in 2018 gestarte ‘Innovatieproject selectieve garnalenvisserij Waddenzee’ is afgelopen september gepubliceerd. In dit Waddenfondsproject werkten vissers, nettenmakers en wetenschappers van Wageningen Marine Research (WMR) samen en was de Nederlandse Vissersbond penvoerder. Het rapport geeft een weergave van de resultaten en conclusies aan de hand van praktijktesten van verschillende tuiginnovaties in de garnalenvisserij. In dit artikel staat een video waarin WMR-onderzoeker Pieke Molenaar uitlegt welke innovaties er in dit project aan bod zijn gekomen.
Prototypes
Het doel van het project was om bestaande prototypes in de garnalenvisserij verder te ontwikkelen. Deze prototypes zijn door garnalenvissers zelf bedacht en ontwikkeld en zouden bijvoorbeeld de selectiviteit verbeteren of het brandstofverbruik verminderen ten opzichte van de conventionele garnalenkor. In het innovatieproject kregen garnalenvissers de kans om op een wetenschappelijke manier te testen of hun ideeën ook in de praktijk goed functioneerden. De volgende prototypen zijn in het project getest:
- Alternatieve klossenpees
- Flexibel drempelpaneel
- Vleugelklossen en flexibel drempelpaneel
- Zeefmat
- Sorteerrooster voor kleine garnalen
- Platvissorteerrooster
- Horizontaal sorteerrooster
VIDEO – Innovaties voor de garnalenvisserij – WMR
Hieronder staat een beknopte beschrijving en de hoofdconclusies weergegeven van drie prototypen die voldoende aanknopingspunten bieden voor verdere ontwikkeling. Voor meer informatie, resultaten en conclusies over alle prototypen wordt u doorverwezen naar het wetenschappelijke eindrapport van WMR.
>> Het wetenschappelijke eindrapport is te vinden op de website van WMR
Alternatieve klossenpees
In een conventionele klossenpees hangen de klossen in een boog onder de boom van het vistuig. Door deze vorm kunnen de klossen niet eenvoudig meerollen over de zeebodem met als gevolg dat de klossen enigszins ‘graven’ als ze tijdens het vissen over de zeebodem gesleept worden. Bij de alternatieve klossenpees zijn alle klossen in de sleeprichting gepositioneerd.
Conclusies:
- In vangst 1-10% minder marktwaardige garnalen, afhankelijk van optuiging en bevestiging van de pees;
- Geen verschil in bijvangst op soortsniveau;
- Geen verschil in weerstand tussen alternatieve klossenpees en conventionele garnalenkor;
- Minder slijtage van de rubberen klossen, maar meer slijtage van het metalen frame om de klossen;
- Bodempenetratie en lagere trekkracht (brandstofverbruik) moet nader worden gekwantificeerd.
Zeefmat
De garnalenvisserij gebruikt een zeeflap om een deel van de ongewenste bijvangst uit het net te laten ontsnappen. De zeeflap kan echter snel verstopt raken met kwallen, mosdiertjes en/of wier. Dit kan leiden tot een aanzienlijke vermindering in de vangst van marktwaardige garnalen. Het schoonmaken van de zeeflap neemt veel tijd in beslag (15-45 minuten), waarbij er niet gevist kan worden. De zeefmat is een alternatief voor de zeeflap dat selectief, makkelijk in gebruik, controleerbaar en snel schoon te maken is.
Conclusies:
- Minder vangst van marktwaardige garnalen in omstandigheden met en zonder wier;
- Betere vangstmogelijkheden door snelle schoonmaaktijd (3 minuten) in omstandigheden met veel wier;
- Bijvangst van haring en strandkrab in omstandigheden zonder wier significant lager, bijvangst van grondels hoger.
Horizontaal sorteerrooster
Het horizontaal sorteerrooster is een V-vormig sorteerrooster dat in een metalen frame voor de kuil gepositioneerd. Kleine bijvangst ontsnapt tussen de spijlen van het sorteerrooster uit het net. De spijlafstand (6mm) zorgt ervoor dat er geen marktwaardige garnalen kunnen ontsnappen.
Conclusies:
- 20,7% minder bijvangst (vooral kwallen, krabben en kleine niet-marktwaardige garnalen);
- Geen noemenswaardig vangstverlies van marktwaardige garnalen;
Toekomst
De Nederlandse Vissersbond zal samen met WMR verkennen op welke manier er een gevolg kan worden gegeven aan tuiginnovaties in de garnalenvisserij die voldoende aanknopingspunten bieden voor verdere ontwikkeling en uiteindelijk implementatie in de garnalenvisserij. Ook zullen hierbij nieuwe ideeën voor een tuiginnovatie worden meegenomen, zowel uit Nederland als uit het buitenland.
Financiering
Het Innovatieproject selectieve garnalenvisserij Waddenzee wordt mede gefinancierd vanuit het Waddenfonds.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Amerik Schuitemaker.
Amerik Schuitemaker
