Geïnspireerd op een Nieuw-Zeelands netontwerp bedacht een samenwerking van vissers, visserijgerelateerden en wetenschappers in Nederland de kiwikuil: een netontwerp om de selectiviteit van de gevangen tong te verbeteren.

Bewezen in Nieuw-Zeeland

“We waren benieuwd of deze Nieuw-Zeelandse methode de selectiviteit en overleving kan laten toenemen in de Nederlandse tongvisserij”, vertelt Arie van Wijk van Van Wijk BV. Het netontwerp heeft zich na jaren van testen en onderzoek in de pelagische visserij rondom Nieuw Zeeland inmiddels bewezen. “Daardoor hebben wij hoge verwachtingen”, aldus Van Wijk.

Samenwerking

Binnen het project Netinnovatie Kottervisserij deel II ging een samenwerking van Van Wijk BV, Firma de Vogel (GO23), Coöperatie Westvoorn, Innovatiecentrum Stellendam, Wageningen Marine Research en de Nederlandse Vissersbond aan de slag met de Nederlandse variant van de kiwikuil.

Vormen van de kuil

Een kuil van conventioneel netwerk heeft verschillende vormen gedurende het vangstproces op het doelsoort tong. Naarmate de trek vordert neemt de vangst toe en krijgt de kuil een ‘peerachtige’ vorm. Hierbij liggen de vissen over elkaar heen tegen het netwerk gedrukt en blokkeren ze de mazen. Daarnaast moeten ondermaatse vissen zich eerst draaien voordat ze de juiste oriëntatie hebben gevonden om uit de mazen te ontsnappen. De selectiviteit neemt daarmee af naarmate er meer vangst in de kuil komt.

Zeildoek met openingen

“Als alternatief hiervoor is er een kuil ontwikkeld van zeildoek met openingen die specifiek zijn gepositioneerd op de natuurlijke zwemrichting van de vissen, waardoor ondermaatse tong en kleine schol makkelijker kunnen ontsnappen”, vertelt de Nederlandse Vissersbond. “Door de openingen zal de waterdruk en de stroming in de kuil verminderen. Ook achterin de kuil zal de stroming minimaal zijn. Hierdoor behoudt de kuil zijn gefixeerde vorm en hebben ondermaatse vissen meer tijd om rond te zwemmen en te zoeken naar een ontsnappingspunt.”

Selectiviteit en overleving

Niet alleen zal de kiwikuil zorgen voor een hogere selectiviteit, ook de overleving van de vis kan ermee verbeterd worden. “In het conventionele net krijgt de vis gedurende zijn tijd in de kuil een continue stroom van schurend zandhoudend water over zich heen. Dit beschadigt de vis”, vertelt de Nederlandse Vissersbond. “In het nieuwe netontwerp is het einde van de kuil gesloten, waardoor het water met de kuil meebeweegt wat de kwaliteit van de vis waarschijnlijk ten goede komt”.

Doorstroming

In oktober 2018 heeft de GO23 een week getest met de kiwikuil. “Gedurende de week bleek dat de doorstroming in het netontwerp niet voldeed aan mijn verwachting. Er werd een retourstroom gecreëerd in de kuil. Deze retourstroom vertaalde zich naar stekers in het net voor de kuil”, vertelt schipper Kommer de Vogel.

Aanpassingen

De doorstroming van het net werd vergroot door in de kuil een tussenstuk toe te voegen, extra gaten in het zeildoek aan te brengen en de aanhechting naar de kuil aan te pakken. In december 2018 zijn de testen hervat. De aanpassingen lijken een grote verbetering. “De kwaliteit van de gevangen vis is toegenomen”, vertelt Van Wijk. “Het verlies van de commerciële tong was nog wel te hoog, maar de vangst van bovenmaatse schol is nu redelijk gelijk met de conventionele kuil. Vermoedelijk weet tong te ontsnappen door de gaten in het zeil. Doordat zeil (nog) niet wordt gebruikt in de Nederlandse visserij is het zoeken naar hoe groot de diameters moeten zijn en welke vorm deze gaten moeten hebben.”

Vervolgproject

Het project Netinnovatie Kottervisserij deel II loopt binnenkort af. “Er zijn binnen dit project mooie resultaten behaald met de kiwikuil en we hopen dat de kuil verder wordt getest in een vervolgproject”, zegt de Nederlandse Vissersbond.

Meer informatie

Neem voor meer informatie contact op met het secretariaat via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.

<< Terug naar het Weekjournaal