In een belangrijke juridische overwinning voor de Nederlandse visserij heeft de rechtbank Zeeland-West-Brabant op 12 november 2025 geoordeeld dat de Nederlandse rechter bevoegd is om kennis te nemen van de schadeclaim tegen chemiebedrijven 3M Belgium en 3M Company (Verenigde Staten). De Nederlandse Vissersbond heeft deze zaak aangespannen namens een visser en zijn vennootschap onder firma (Hoebeke en Hoebeke v.o.f.) in wat als een proefproces dient.

Belangrijke beslissing over rechtsmacht

De vorderingen van 3M om de Nederlandse rechter onbevoegd te verklaren of de Nederlandse Vissersbond niet-ontvankelijk te verklaren, zijn afgewezen. De rechtbank oordeelde dat de schade die Hoebeke en Hoebeke v.o.f. lijden, het gevolg is van de PFOS-lozingen van 3M Belgium in de Schelde, welke vervuiling vervolgens via de Westerschelde in Nederlands gebied terechtkwam.

De rechtbank volgt de stelling van 3M niet dat er sprake is van “indirecte zuivere vermogensschade”. De rechtbank trekt een parallel met het bekende kalimijnen arrest. De rechters stellen dat de PFOS-vervuiling in de Westerschelde ertoe leidt dat het water niet meer bevist kan worden, wat het economisch vissersbelang direct schaadt. Dit betekent dat de schade in Nederland wordt geleden, waardoor de Nederlandse rechter bevoegd is.

Rechter ook bevoegd ten aanzien van Amerikaans moederbedrijf 3M Company

Bovendien heeft de rechtbank geoordeeld dat zij ook rechtsmacht heeft ten aanzien van het Amerikaanse moederbedrijf, 3M Company. Dit komt doordat er een voldoende nauwe samenhang bestaat tussen de vorderingen tegen 3M Belgium en 3M Company. Uit de procedure is gebleken dat 3M Company nauw betrokken was bij de besluitvorming over en uitfasering van de PFOS-uitstoot. Gelet op de nabijheid van de fabriek in België tot de Nederlandse grens, was het voor 3M voorzienbaar dat er schade kon optreden in Nederland en dat zij hierop zouden kunnen worden aangesproken.

De volgende stap in de procedure

De visserij heeft met deze uitspraak een cruciale processtap gewonnen. De zaak wordt nu verwezen naar de meervoudige kamer van de rechtbank voor verdere inhoudelijke behandeling. 3M krijgt de gelegenheid om uiterlijk 24 december 2025 een conclusie van antwoord in te dienen.

Voorzitter Johan K. Nooitgedagt is blij met de uitspraak: “Dit vonnis betekent dat de visserijsector de mogelijkheid heeft om de inhoudelijke strijd aan te gaan en de geleden schade als gevolg van de PFOS-vervuiling in de Westerschelde vergoed te krijgen. We gaan de bal er verder inkoppen!”