Het komt nog geregeld voor dat vissers een oude vliegtuigbom, zeemijn, of ander explosief oorlogstuig in hun netten krijgen. Het gaat vooral om WO2-vliegtuigbommen. De overheid heeft beleid uitgezet om deze oude explosieven te ruimen, maar daarvoor is een lange adem nodig.
Om vissers te stimuleren opgeviste explosieven te melden, is de bijdrageregeling opgeviste explosieven 1992 ingesteld. Vissers die in de Nederlandse visserijzone een explosief opvissen, krijgen een vergoeding als ze dat melden bij de Kustwacht. De regeling is mede ingesteld om te voorkomen dat opgeviste explosieven ‘in stilte’ weer overboord worden gezet (dus zonder melding van de locatie en het bevestigen van een sonarboei).
Operatie Beneficial cooperation
Oude bommen, torpedo’s en mijnen blijven een risico vormen voor de bemanning. Alleen stelselmatig onschadelijk maken of gecontroleerd laten exploderen is een afdoende oplossing. Met dit doel is de Koninklijke Marine in 2005 de operatie ‘Beneficial Cooperation’ gestart, met als resultaat dat er nu ruim 1.600 explosieven op de zeebodem zijn geruimd met hulp van met name vissers.
Locaties waar explosieven zijn opgevist, bron Saricon
Sonarboeien
Vissers willen een opgevist explosief liefst zo snel mogelijk gecontroleerd terugzetten, maar dan moeten ze wel te traceren zijn voor de explosieve opruimingsdienst. Vandaar dat de Mijnendienst van de Koninklijke Marine een speciale brochure heeft gemaakt en verspreid. Verder zijn via de coöperaties gratis sonarboeien verspreid, met het verzoek om die aan het explosief te bevestigen.
Als gevolg van een storm kan het teruggezette explosief weer onder het zand verdwijnen. Door het drijfvermogen blijft de sonarboei vrij van de bodem boven het explosief drijven. De Mijnendienst kan het explosief dan later eenvoudiger traceren en ruimen. Het is vooral daarom van belang dat vissers de coördinaten doorgeven aan de Kustwacht.
Explosievenkaart
Opgeviste explosieven zijn soms moeilijk te herkennen. Om in het kader van de melding bij de Kustwacht een zo duidelijk mogelijke beschrijving van een explosief te kunnen geven, is een explosievenkaart gemaakt. Daarop zijn de meest voorkomende explosieven in de Noordzee uit WO1 en WO2 zijn daarop schematisch weergegeven.
Download kaart 1 en kaart 2 als pdf.
Bom in het net: wat te doen?
- direct melding maken van het explosief aan het Kustwachtcentrum (vhf-kanaal 16 / dsc- kanaal 70 (mmsi 002442000) / mf dsc 2187,5 khz (mmsi 002442000) / telefoon 0223 542300 of 0900 0111)
- het opgeviste explosief voorzichtig zonder stoten aan boord brengen
- niet onnodig verplaatsen
- open vuur vermijden en dus ook niet roken
- niet demonteren
- niet onnodig lang aan boord houden
- niet zonder toestemming van de Kustwacht meenemen naar een haven
Vergoeding aan vissers
Een visser die binnen de Nederlandse visserijzone – maar buiten een munitie-stortplaats of oefengebied van het Ministerie van Defensie – een explosief heeft opgevist, komt in aanmerking voor een bijdrage van € 181,51 bruto. Als een visser binnen één kalenderweek nog één explosief of meer opvist, bedraagt de bijdrage voor de ‘extra’ explosieven € 45,38 bruto. Per kalenderjaar/schip bedraagt de maximale vergoeding € 2.268,90.
Voorwaarden bijdrageregeling
Voorwaarden zijn:
- dat de vissers het opvissen van een explosief direct aan het Kustwachtcentrum in IJmuiden meldt om assistentie van de Koninklijke marine en de Kustwacht te krijgen met de volgende informatie:
- nationaliteit van het vaartuig, de lettertekens en nummer of roepnaam
- geografische positie van het vaartuig bij het opvissen
- zo duidelijk mogelijke beschrijving van het explosief
- getroffen maatregelen
- dat de visser de Koninklijke marine onmiddellijk gelegenheid geeft het explosief op zee over te nemen of aan boord van het vissersvaartuig onschadelijk te maken en
- dat de visser eventuele aanwijzingen van het Kustwachtcentrum of de Koninklijke Marine opvolgt.
De melding aan het Kustwachtcentrum geldt tegelijkertijd als een aanvraag van de visser om een bijdrage. Voor de financiële afhandeling dient de visser nog een toegezonden declaratieformulier in te vullen en terug te sturen.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met Durk van Tuinen of Derk Jan Berends, T 0527 698151 of secretariaat@vissersbond.nl
