Urk heeft met Noordzeevis een fantastisch product in handen, maar heeft het product ook een duurzame toekomst? Om antwoord te krijgen op deze vraag organiseerden de Rabobank Noordoostpolder-Urk en de Nederlandse Vissersbond op woensdag 16 mei de Future Day Visserij. Een dag waarop dertig vissers, verwerkers en andere visserijbetrokkenen in gesprek gingen over ketenintegratie, samenwerking, duurzaamheid en toekomstige financierbaarheid van de Urkse visserijsector. Dit alles in het decor van het Bottermuseum in Elburg.
,,Samen kunnen we een duurzame toekomst voor de Urker visserijsector creëren. Dit programma hebben wij opgezet om te inspireren, na te denken en samen met innovatieve ideeën te komen voor die duurzame toekomst’’, schetst Vissersbondvoorzitter Johan Nooitgedagt bij aanvang het doel van de dag.
Vis heeft toekomst
Geert Hoekstra, inmiddels werkzaam bij Wageningen Economic Research, deed afgelopen jaar onderzoek bij de Rabobank over de toekomst van de visserijsector. Tijdens de Future Day vertelde hij over zijn bevindingen. ,,Vis heeft toekomst’’, zegt hij stellig. Een uitspraak waar alle genodigden blij van worden. Naast kansen voor de visserijsector, ziet Hoekstra echter ook bedreigingen. Kansen zijn er volgens hem vanwege het feit dat Noordzeevis een duurzame en goede vleesvervanger is, Urk een geweldige arbeidsethos heeft, en een unieke hoeveelheid expertise op het gebied van de visketen op een paar vierkante kilometer bij elkaar zit. Bedreigingen zijn concurrerende producten bij aanhoudend hoge veilingprijzen, een productiegedreven vloot in plaats van vraaggedreven en een korte termijnvisie in de sector.
Kipster
Om de vissers nog meer te inspireren, doet pluimveehouder Ruud Zanders zijn verhaal. Zanders is één van de vier gezichten achter Kipster, de duurzame eieren die alleen te vinden zijn in de schappen van de Lidl. Zanders vertelt hoe hij aan de top stond van grote pluimveebedrijven en hoe het faillissement daarvan hem aan het denken zette. ,,Ik produceerde altijd voor de bulkmarkt, dacht nooit na over wat de consument eigenlijk wilde”, aldus Zanders.
Zanders betrok een kippenboer, een marketinggenie en een milieu-expert bij zijn gedachtegang en zo ontstond het idee om volledig in te spelen op de wens van de kritische consument. Zo kunnen Kipsterkippen scharrelen in een natuurlijke omgeving, komt hun voeding uit reststromen van bakkers en worden de haantjes grootgebracht en verwerkt tot vlees. Niet alleen de consument slaat de Kipstereitjes massaal in, ook Wakker Dier geeft het initiatief een pluim. In een reclamespotje uitte Wakker Dier trots te zijn op het Kipsterinitiatief. Iets wat een pluimveehouder nog nooit voor elkaar heeft gekregen.
De Urker vissector in 2022
Boordevol inspiratie van het Kipsterverhaal verdeelden de vissers en sectorgerelateerden zich in groepen om na te denken over vragen als ‘Wat maakt de visserijsector uniek?’ en ‘Hoe zou de Urker vissector eruit moeten zien in 2022?’ Al gauw werd duidelijk dat Noordzeevis bovenal een natuurproduct is. Dit is mooi, maar tegelijkertijd ook moeilijk. De visserman weet van tevoren nooit hoeveel hij gaat vangen en bij de verwerkers en handelaren kan aanleveren. Aanvoerprijzen fluctueren door de jaren heen als eb en vloed. Om het nog maar niet te hebben over de soms stormachtige wijzigende wet- en regelgeving.
Stabielere visprijzen
Om de visprijzen stabieler en op een rendabel niveau te houden is meer samenwerking in de keten nodig, vinden de aanwezigen. Ook ondernemerschap en promotie worden gemarkeerd als belangrijk. Het verhaal van de Noordzeevis moet verteld worden aan de consument. Storytelling moet de Noordzeevis in de schappen met de natuurproducten brengen. Waar ze nu ten onrechte niet liggen. De groei van visconsumptie moet namelijk niet gaan naar de gekweekte vis. Hier zou een gezamenlijk budget voor nodig zijn om de wilde vangst nog beter op de kaart te zetten.
Ook de kennis over het bereiden van vis ontbreekt nog te veel geeft een visserman aan. Kinderen zouden op school moeten leren hoe een vis gefileerd en gegeten moet worden. Dat maakt het product veel toegankelijker. Tevens moet de sector verder gaan met innovatie en verduurzaming. De samenleving eist dat van voedselproducenten. Ook daarvoor is samenwerking nodig, want innoveren kan duur zijn.
Stip op de horizon
Na een dag vol inspiratie en volgeschreven papieren keerden de deelnemers huiswaarts. ,,Een nuttige dag”, geeft één van de vissers aan. ,,Het is makkelijk om steeds door te gaan in de huidige bedrijfsvoering, maar we moeten ook vooruit kijken. Zo’n dag zet ons weer even op scherp.” Meer samenwerken is één van de meest aanwezige conclusies onder de aanwezigen. Ook Vissersbondvoorzitter Nooitgedagt signaleert de vraag naar samenwerking. ,,Daar willen en moeten wij wat mee doen als visserijsector. Vertrouwen in elkaar is daarbij een belangrijke pijler. Daarin moeten we elkaar zien te vinden om uiteindelijk samen te werken en gezamenlijk tot een gezonde sector te komen”, aldus Nooitgedagt.
Ook commercieel directeur Joost van Harten van de Rabobank Noordoostpolder-Urk kijkt tevreden terug op de dag: ,,Zaak is natuurlijk dat de goede ideeën van vandaag niet verdampen. De Rabobank wil graag blijven aanjagen, partijen bij elkaar brengen en samenwerking faciliteren.’’ De Nederlandse Vissersbond gaat samen met de Rabobank en mogelijk andere partijen kijken wat ze in deze vraag naar samenwerking kunnen betekenen.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Johan Nooitgedagt van de Nederlandse Vissersbond, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
