15 miljoen euro werd de visserijsector toegezegd in het regeerakkoord uit 2017 van de huidige coalitie van VVD, CDA, ChristenUnie en D’66. 15 miljoen euro nationaal geld als cofinanciering van een innovatieprogramma visserij. Een mooie toezegging voor een sector die grote innovatie ambities heeft en financiële steun daarbij goed kan gebruiken. Twee jaar later is er nog geen bestemming voor gevonden.
Rigide Europese subsidieregels
Aan Europees subsidiegeld, waar de sector al jaren gebruik van maakt ter ondersteuning van tal van innovatieprojecten, zijn veel regels verbonden. Regels zijn belangrijk want we moeten zorgvuldig omspringen met gemeenschapsgeld maar deze regels kunnen het innovatietraject ook flink vertragen of zorgen voor inefficiënte uitgaven. Bovendien kennen de subsidies hoge administratieve lasten en weinig flexibiliteit, terwijl innovatie een onvoorspelbaar proces is wat juist vraagt om flexibiliteit.
Kater uit het verleden
De Nederlandse visserijsector loopt nog met een kater rond van het vorige visserijfonds, het Europese Visserij Fonds (EVF), waarbij vele miljoenen aan subsidiegelden niet werden uitbetaald en werden teruggevorderd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), omdat Brussel vond dat Nederland de regels niet goed had gehanteerd. De rechtszaken daarover lopen nog steeds. Samen met de rigiditeit van de regels verklaart het de extreem lage benutting van het Nederlandse aandeel in het huidige Europese Fonds voor Maritieme en Visserij (EFMZV).
Vergoeden van inkomstenderving bij onderzoek
Eén van de grootste pijnpunten voor de sector is dat inkomstenderving tijdens een onderzoeksreis door een commercieel vissersvaartuig niet vergoed kan worden vanuit de Brusselse subsidiegelden (EFMZV). Een schipper en zijn bemanning werken dus mee aan een onderzoek, ze lopen inkomsten mis omdat een experimenteel net minder goed vangt of omdat kostbare tijd om te vissen niet benut kan worden, maar de compensatie van deze kosten is niet of tot zeer beperkte mate mogelijk. Dit heeft begrijpelijkerwijs een demotiverend effect en leidt tot een lagere sectorparticipatie in onderzoek dan men misschien zou willen. De 15 miljoen euro uit het regeerakkoord zou het antwoord kunnen zijn op de rigide Brusselse regels waardoor het vergoeden van inkomstenderving wel mogelijk is. Op die manier kan innovatie weer worden aangejaagd en daar is de 15 miljoen euro ook voor bedoeld.
Ondersteuning bij het ontwikkelen van alternatieven voor de puls
Op het moment dat de visserijsector werd geconfronteerd met het definitieve besluit van het Europees Parlement voor een pulsverbod, werd de 15 miljoen euro door het ministerie van LNV aangehaald als middel om de pijn voor de sector te verzachten en steun te bieden om innovatie te blijven voortzetten op zoek naar alternatieven voor de puls. Er is veel geld nodig om het alternatief te ontwikkelen dat zich kan meten met de innovatieve puls. De puls is ook pas na tientallen jaren innoveren tot volle wasdom gekomen.
Komt dat wel goed?
Er zijn meer partijen met innovatieve ideeën die aanspraak willen maken op de 15 miljoen euro nationaal geld. Als Nederlandse Vissersbond stellen we het op prijs dat het ministerie van LNV middelen ter beschikking stelt, alleen blijft wel de vraag of de middelen wel op de juiste wijze bij de sector terecht zullen komen. Het beeld ontstaat dat de 15 miljoen euro keer op keer wordt genoemd maar dat het tot op heden nog niet is bestemd. Het lijkt er op dat het ook moeilijk is voor een nationale overheid om ‘zomaar’ geld uit te geven voor iets wat men belangrijk vindt, al snel tikt Brussel Nederland op de vingers met het argument ‘ongeoorloofde staatssteun’. Dus moeten er openstellingen komen waarvoor subsidieaanvragen kunnen worden ingediend die aan allerlei specifieke regels moeten voldoen. Het gevolg: veel papierwerk, lang wachten, veel brainstormsessies en net niet het budget op het juiste moment hebben wat je eigenlijk nodig hebt om van goede ideeën naar de praktische oplossingen te komen. Je vraagt je daarom af of het wel goed komt met die € 15 miljoen of dat het net als bij het EFMZV subsidiegeld onbenut op de plank blijft liggen terwijl het hard nodig is?
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met het secretariaat via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
