De Nederlandse Vissersbond heeft een zienswijze ingediend voor het kavelbesluit windenergiegebied Hollandse Kust (Noord). Het windmolenpark is gepland in de Noordzee, zo’n 18,5 kilometer uit de kust van Bergen aan Zee, en moet 700 Megawatt gaan opleveren. De Nederlandse Vissersbond heeft eerder ook al een zienswijze ingediend tegen het ontwerp-kavelbesluit, omdat de belangen van de beroepsvisserij hierdoor in het nauw komen.
Vissers in de knel
Het plaatsen van een nieuw windmolenpark op zee betekent voor beroepsvissers het verlies van visgrond en inkomen. In de reeds bestaande en al gegunde windmolenparken heeft de Nederlandse overheid ervoor gekozen om medegebruik en doorvaart slechts zeer beperkt toe te staan. Dit tot grote ergernis van de vissers. “Er wordt in rap tempo schaarse visgrond ingepikt en de vissers mogen ophoepelen zonder enige vorm van compensatie. Vissers die proberen om toestemming te krijgen om met passieve vistuigen in de bestaande windparken hun brood te verdienen krijgen steevast nee op het rekest van de overheid. Het is schandalig hoe er met onze vissers wordt omgesprongen en dat moet echt veranderen. Het inspreken op windenergieprojecten kost veel tijd en geld maar is het minste wat we nu kunnen doen”, aldus Derk Jan Berends van de Nederlandse Vissersbond.
In eerdere procedures gaf de overheid toe dat ze het betreuren dat er visgronden mee verloren gaan, maar dat het enkel om een klein verlies aan ruimte voor de vissers gaat. Zo vermeldde ze dat alle geplande windmolenparken tot 2030 in zijn geheel slechts 3,8% van het Nederlandse Continentale Plaat (NCP) oppervlak in beslag zal nemen. Vergeten wordt dat deze parken op de beste visgronden komen te staan en ook nog eens in het meest drukke deel van de Noordzee. En dan zijn de ambities voor na 2030 nog veel groter, want in totaal zal er tussen de 20 en 25% van het Noordzee oppervlakte worden volgebouwd met windmolens. Niemand weet wat de gevolgen daarvan zullen zijn voor de ecologie van de Noordzee. Vissers, natuurorganisaties maar ook wetenschappers maken zich hier zorgen over.
Wat zijn de effecten van grootschalige windenergie op zee?
De Nederlandse Vissersbond maakt zich ook grote zorgen over het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing van de gevolgen van grootschalige windenergie op zee. De Nederlandse Vissersbond pleit samen met andere partijen voor een gedegen monitoringsprogramma genaamd: ‘het Windenergie op zee ecologisch programma’ (of kortweg Wozep). De Nederlandse overheid laat nu onderzoeken in hoeverre grootschalige aanpassing van het Noordzeehabitat, zoals de massale plaatsing van windmolens, veranderingen of verschuivingen teweeg kan brengen in het ecosysteem. In april van dit jaar verscheen hierover al het rapport van Deltares. “De scenario’s van grootschalige bouw van windparken in de zuidelijke Noordzee hebben mogelijk vergaande gevolgen voor de wind, golven, stroming, sediment en waterkwaliteit en daarmee voor het functioneren van de Noordzee. Dit blijkt uit een verkennend onderzoek van kennisinstituut Deltares, in samenwerking met het KNMI, Whiffle en Wageningen Marine Research (WMR), in opdracht van Rijkswaterstaat. Duidelijk is dat door windmolens niet alleen de wind verandert maar ook de zee. Als een van deze scenario’s de toekomst wordt zijn de gevolgen daarvan voor vissen, vogels, zeezoogdieren en uiteindelijk voor de mens nog niet duidelijk”, aldus Deltares.
In de aangehaalde onderzoeken ter onderbouwing van het kavelbesluit werd geen verschil gevonden in de aanwezigheid van (commerciële) soorten tussen de nu bestaande windmolenparken en de voorheen reguliere visgronden. Men spreekt er dan ook over dat de huidige intensiteit van visserij geen effect heeft op de bestanden van vissoorten in de Noordzee. De windmolenparken vervullen dus geen rol als kraamkamerfunctie. Door het plaatsen van windmolens wordt hierdoor dus geen meerwaarde gecreëerd, maar wel wordt voorkomen dat er op een verantwoorde wijze vis gevangen kan worden. De Nederlandse Vissersbond vind dat dit afbreuk doet aan het duurzame karakter van windmolens, zeker in de toenemende vraag naar voedsel (gezonde bron van eiwitten).
Ontzien zuidelijk deel
De Nederlandse Vissersbond vindt het een goede zaak dat de overheid probeert de visserij tegemoet te komen door niet de gehele kavel vol te bouwen met windmolens. Het ontzien van het zuidelijke deel lijkt hiermee een gebaar in de goede richting. Hierbij moet wel de kanttekening worden geplaatst dat het Prinses Amalia windpark zich alreeds bevindt in het zuidelijke deel van de kavel en dat dit mogelijk minder aantrekkelijk was voor de windparkexploitanten om daar direct verder te bouwen. De Nederlandse Vissersbond had liever gezien dat de windmolens geclusterd waren in en rondom de reeds bestaande windmolenparken op een zo compact mogelijke manier. Een ander alternatief is om de windmolens te plaatsen in een minder intensief gevist gedeelte of sleepnetvisserij van reguliere kotters toe te staan in de parken.
Meer informatie
Derk Jan Berends (Foto NVB)
Lees hier meer over windmolenparken op zee of neem contact op met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
