De Nederlandse regering heeft afgelopen dinsdag tijdens Prinsjesdag haar miljoenenbegroting voor 2020 gepresenteerd. Onderdeel daarvan is de begroting van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) waarin het beleid en de financiering voor het komende jaar is opgenomen, de LNV-begroting 2020. Boeren, tuinders en vissers staan voor grote veranderingen en LNV wil hen bijstaan op het gebied van duurzaamheid en innovatie met in totaal € 1,4 miljard. De Koning sprak in zijn Troonrede over “De keuze voor een klimaatneutraal Nederland in 2050 is even noodzakelijk en even kansrijk. Schone lucht en nieuwe vormen van energie kunnen hand in hand gaan met duurzame landbouw, schone mobiliteit en kansen voor een innovatief bedrijfsleven.” Hoewel niet specifiek genoemd geldt dit zeker ook voor de visserij.
Rijksbegroting Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit 2020
Natuur, energie en voedsel in evenwicht brengen
“Er is veel aandacht in de begroting voor de balans natuur-energie-voedsel. LNV werkt samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) aan de Programmatische Aanpak Grote Wateren om natuur, energie en voedsel in deze wateren meer in evenwicht te brengen. In de periode tot 2050 komen diverse systeemingrepen in uitvoering. In 2020 stellen LNV, IenW en de betrokken regio’s extra middelen beschikbaar voor deze uitvoering.
Samen met IenW en de Waddenprovincies versterkt LNV het beheer en herstel van UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee. In 2020 is een Beheerautoriteit ingericht voor één samenhangende en planmatige aanpak van natuur-, water- en visbeheer. Met het Programma «Naar een Rijke Waddenzee 2019–2022» draagt LNV in 2020 bij aan natuurherstel en verduurzaming van de mossel- en garnalenvisserij.
In 2020 wordt het Actieplan «toekomstbestendig visserijbeheer IJsselmeergebied» verder uitgevoerd. Het plan kent een drietal pijlers. Pijler 1 behelst het formuleren van de hoeveelheid vis die duurzaam geoogst kan worden. In 2020 komen de resultaten beschikbaar van het onderzoek dat hiernaar wordt uitgevoerd. Onder pijler 2 wordt in 2019 het huidige beheersysteem geëvalueerd en wordt een verkenning gedaan van mogelijkheden om het stelsel meer doelmatig in te richten. De resultaten van de evaluatie en verkenning komen in 2020 beschikbaar. Ten behoeve van de herstructurering (pijler 3), die voorzien is voor 2021, worden in 2019 en 2020 voorbereidingen getroffen.” (Bron: LNV-begroting 2020). De Nederlandse Vissersbond (PO IJsselmeer) is hier nauw bij betrokken.
Toekomstvisie kottervisserij
LNV werkt samen met de kotterorganisaties aan een visie die moet leiden tot een toekomstperspectief voor de sector, gericht op de transitie naar betere verdienmodellen en een duurzame visserijvloot. Een toekomstbestendige visserij is innovatief en heeft minder uitstoot, minder bodemberoering en minder ongewenste bijvangsten. Naar verwachting is in de loop van het najaar 2019 de visie gereed. Dit geldt ook voor het Noordzeeakkoord, dat duidelijkheid geeft over de balans in het ruimtegebruik op de Noordzee. In aansluiting op de totstandkoming van de kottervisie start LNV in 2020 met een innovatieprogramma. Hiervoor worden extra middelen uit het Regeerakkoord ingezet (bron: LNV-begroting 2020).
Aanpak knellende milieuregels (PAS)
Nederland zit op slot door te strakke milieuregels. Op 29 mei 2019 heeft de Raad van State geoordeeld dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis voor toestemming voor activiteiten mag worden gebruikt. Dit heeft in eerste instantie grote gevolgen voor de woningbouw, de wegenbouw, de luchtvaart en de landbouw. Mogelijk zelfs voor de visserij in bepaalde gebieden. Vergunningen voor bestaande en nieuwe projecten staan door het vervallen van de PAS op de helling. De aanleg van wegen en grote bouwprojecten liggen momenteel stil. De media staan er vol van. LNV kondigt in haar begroting 2020 aan om tot een nieuwe aanpak te komen, die recht doet aan de natuurkwaliteit in combinatie met perspectief voor economische ontwikkeling.
Wat is de PAS precies?
“Minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling, zijn de doelen van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Al jaren is er in veel Natura 2000-gebieden een overschot aan stikstof (ammoniak en stikstofoxiden). Dit is schadelijk voor de natuur. In het PAS werken het Rijk, de provincies, de natuurorganisaties en de ondernemers samen. Er worden herstelmaatregelen genomen om de natuur bestendiger te maken tegen een overbelasting van stikstof, door bijvoorbeeld stikstofrijke grondlagen te verwijderen. De herstelmaatregelen zijn gebaseerd op landelijk voor het PAS opgestelde herstelstrategieën. In het PAS zijn alle Natura 2000-gebieden opgenomen waar ten minste één stikstofgevoelig habitat voorkomt dat te maken heeft met overbelasting door stikstof. Dit is het geval voor 118 van de 160 Natura 2000-gebieden” (bron: www.synbiosys.alterra.nl ).
Innovatie is inzet voor toekomstige visserijsubsidies (EMVAF)
Innovatie voor verduurzaming is ook de inzet van LNV bij de totstandkoming van een nieuwe verordening van het Europees Maritiem, Visserij- en Aquacultuur Fonds (EMVAF) 2021–2027. Over dit fonds wordt naar verwachting in 2020 een besluit genomen. LNV stelt in de periode 2019-2021 jaarlijks € 5 miljoen beschikbaar als cofinanciering voor het subsidiëren van fundamenteel innovatieonderzoek. Kansrijke innovaties die hieruit voortkomen kunnen vervolgens via het lopende Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV) verder gebracht worden. Daarnaast zijn er middelen beschikbaar voor haalbaarheidsonderzoek en samenwerkingsprojecten die de toepassing naar de praktijk mogelijk moeten maken. Denk aan het ontwikkelen van alternatieven voor de puls visserij.
In 2020 worden nieuwe openstellingen voorzien voor onder andere partnerschappen tussen vissers en wetenschappers, innovatie en jonge vissers. In totaal is door LNV voor het EFMZV € 5,8 miljoen gereserveerd voor uitgaven, aanvullend aan de beschikbare Europese middelen (€ 15,1 miljoen in 2020). In totaal is er in 2020 dus € 20,1 miljoen subsidie beschikbaar voor de visserij- en aquacultuur in het kader van EFMZV met cofinanciering door de Nederlandse overheid. Het programma richt zich op de delen van het innovatieproces die onder het EFMZV minder aan bod komen. Er wordt ingezet op twee sporen. Het eerste spoor focust zich op fundamentele en grensverleggende innovaties (fundamenteel onderzoek). Deze worden in de loop van 2020 verwacht. Het tweede spoor richt zich juist op kleinere, toepassingsgerichte innovaties (pre-marktintroductie).
Weinig verrassend
Het lezen van de LNV-begroting 2020 leidt niet tot grote verrassingen. Veel van het beleid van het Ministerie is bekend bij de visserijsector. De extra € 5 miljoen (3,6% van de totale begroting) voor fundamenteel onderzoek is daar een uitzondering op en die is hard nodig. In het Regeerakkoord is eerder al € 15 miljoen gereserveerd voor visserij innovatie, niet duidelijk is of die € 5 miljoen daar onderdeel van is, of er extra boven op komt. “Dat laatste is zeer welkom. De visserijsector staat voor grote uitdagingen de komende jaren, vooral door het verlies aan visgronden door de komst van grote aantallen windmolens. Verder is het verbod op de pulsvisserij een gevoelige klap voor veel visserijbedrijven. Er is heel veel geld nodig om dat verlies te compenseren door herstructurering van de vloot. Het is afwachten waar de regering mee gaat komen nadat de Kottervisie gereed is”, aldus Derk Jan Berends, secretaris van de Nederlandse Vissersbond.
Voor meer informatie
Derk Jan Berends (Foto NVB)
Kunt u contact opnemen met Derk Jan Berends, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl
