Wageningen Economic Research (WECR) heeft onderzoek gedaan naar de ruimtelijke verspreiding van Nederlandse kotters (tot maximaal 300 pk) sinds de introductie van de pulstechniek. Het blijkt dat na de introductie van de puls (2011) de totale visserij-inspanning van kleine Nederlandse kotters die met de boomkor, Sumwing en pulswing vissen, is afgenomen door de afname van het aantal kotters. Vanaf 2012 is de inzet van de pulsvisserij gegroeid naar gemiddeld driekwart van de totale jaarlijkse inzet van boomkor, SumWing en puls samen. In ruimtelijke zin heeft er ook een verschuiving plaatsgevonden waarbij deze kleine kotters minder in de Nederlandse, Duitse en Deense wateren zijn gaan vissen, maar juist meer in de Franse en vooral de Belgische wateren zijn gaan vissen. Beide landen hebben afgelopen zomer van hun recht gebruik gemaakt om de eigen kustwateren (12 mijl) voor de pulsvisserij te sluiten.
Ruimtelijke verspreiding
Het onderzoek van WECR toont aan dat nog voor de introductie van de puls in de Nederlandse (kleine) kottervloot er een verschuiving is van de Nederlandse naar de Belgische en Franse kustwateren (12-mijl). In 2006 wordt er door deze kotters voor 12% in Belgische en 4% in Franse kustwateren gevist, in 2010 is dat toegenomen tot respectievelijk 20% en 7%. Waarschijnlijk had dit te maken met een verschuiving van de doelsoorten (vooral tong). In de loop van de tijd (2006-2010) werd er minder in de Nederlandse wateren buiten de 12-mijl gevist. Na de introductie van de puls (2011-2018) is opnieuw een verschuiving te zien waarbij er gemiddeld meer in de Franse (5 -> 8%) en Belgische (17 -> 23%) kustwateren is gevist. Overigens zijn de verschillen per jaar in die periode groot. Zo werd in 2013 nog voor 12% in de Franse kustwateren gevist, in 2018 was dat nog maar 1%.
Visserij-inzet (procentueel) door Nederlandse kotters tot 300 pk, 2006-2010 (Bron: VMS en WECR)
Visserij-inzet (procentueel) door Nederlandse kotters tot 300 pk, 2011-2017 (Bron: VMS en WECR).
Vooral tong met de puls
“Van alle vistuigen ingezet door Nederlandse vissers om de tong te vangen, werd met de pulsmethode het meeste gevangen binnen de 12-mijlszones. De omschakeling van boomkor naar puls als vistuig is duidelijk terug te zien. In 2011 werd nog 57% van de tongvangsten binnen de 12-mijlszones met boomkor gevangen, terwijl dit in 2017 nog slechts 3% was op het totaal. Voor puls gold juist dat het aandeel 31% was in 2011 en 96% in 2017. De pulskotters (tot en met 300 pk) vingen bijna alle tong in de Nederlandse en Belgische 12-mijlszone. Gemiddeld waren de kustzones van beide lidstaten goed voor 96% van de tongvangsten van deze kleinere pulsvaartuigen. De staandwantvisserij had na de boomkor en pulsvisserij de grootste vangsten in de 12-mijlszone: van 4 ton (2016) tot 123 ton (2013). De vangsten met staandwantvisserij daalden vanaf 2013 tot en met 2017 door een afname van het aantal actieve schepen dat met staandwant visten. Bijna alle vangsten van staandwant vonden in Nederlandse wateren plaats” (bron: WECR).
Belang van de kustwateren
Voor de kleine Nederlandse kotters (tot maximaal 300 pk) zijn de volgende visgebieden in volgorde van belangrijkheid zowel voor als na de introductie van de puls (bron: WECR):
- Nederlandse kustwateren (gemiddeld 40% tot 46%)
- Nederlandse wateren – Buiten de 12-mijlszone (28%)
- Belgische kustwateren (gemiddeld 17% tot 23%)
Op afstand gevolg door:
- Franse kustwateren (gemiddeld 5 tot 8%)
- Deense kustwateren (gemiddeld 1 tot 2%)
- Duitse kustwateren (gemiddeld 0 tot 1%)
De Nederlandse en Belgische wateren zijn verreweg het belangrijkste voor de Nederlandse kleine kotters. Dat blijkt niet alleen uit de verspreiding maar ook uit de aanlandingen van tong, verreweg de belangrijkste doelsoort. De sluiting van de Belgische kustwateren (tot 12-mijl) is een pijnlijke maatregel van de Belgische overheid en is een vorm van protectionisme. Weliswaar begrijpelijk vanuit het standpunt van de Belgische overheid en visserij maar een grote teleurstelling voor een aantal Nederlandse kleine kotterbedrijven die afhankelijk zijn van dit belangrijke visgebied. Het zal nog moeten blijken of deze maatregel zal zorgen voor een nieuwe verschuiving van de visserij-inspanning.
Meer informatie
Derk Jan Berends
Kunt u contact opnemen met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
