De Nederlandse Vissersbond heeft bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aangedrongen op een second opinion op de risicobeoordeling van wolhandkrab. Op dit moment heeft het ministerie een negatief handels- en voedingsadvies afgegeven voor de Chinese wolhandkrab. Dit terwijl uitkomsten van eerder gedane onderzoeken naar de voedselveiligheid van Chinese wolhandkrab niet overeenkomen met de cijfers waar het ministerie van VWS nu hun advies op baseert.
Dioxines
De Chinese wolhandkrab in Nederland bevat dioxines en dioxineachtige PCB’s (polychloorbifenylen). Een te hoog gehalte van deze dioxines en dioxineachtige PCB’s kan nadelige effecten hebben op de gezondheid/voortplanting van de mens. Voorheen waren gezondheidsadviezen voor het consumeren van Chinese wolhandkrab gebaseerd op het nuttigen van het witvlees uit de poten en de scharen. Hiervoor gelden Europese normen, maar voor het vlees uit het lijf zijn geen normen vastgesteld. Echter besloot het ministerie van VWS al in 2012 dat het gezondheidsrisico van de gehele Chinese wolhandkrab (zowel het witvlees als het bruinvlees) onderzocht moest worden. Twee eerdere risicobeoordelingen werden door de Verenigde Riviervissers: “Samen Sterk” bekritiseerd.
Voedingsadvies
Om de risico’s voor de gezondheid van de Nederlandse consument bij de consumptie van de Chinese wolhandkrab opnieuw in te schatten, schakelde het ministerie van VWS het bureau Risicobeoordeling & Onderzoek (BuRo) van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) in. In 2019 leidde onderzoek van BuRo – tot grote spijt van de wolhandkrabvissers – tot een negatief voedingsadvies voor de Chinese wolhandkrab. Dit negatieve voedingsadvies is onder andere overgenomen door het Voedingscentrum.
Bovendien adviseerde BuRo om nieuwe normen voor het vlees uit de poten en het lijf vast te stellen. Deze geadviseerde normen zijn 0,12 picogram per gram voor de poten en 0,76 picogram voor het vlees uit het lijf. Geen enkele wolhandkrab in Nederland (en waarschijnlijk ook daarbuiten) kan aan dergelijke normen voldoen. De huidige norm voor het vlees uit de poten is 6,5 picogram per gram en de meest gevonden waarden liggen daar ver onder. De gevonden gehalten vlees uit het lijf liggen tussen de 20 en 28 picogram voor wolhandkrab uit het IJsselmeer en daarvan is altijd gezegd dat consumptie niet tot gezondheidsschade zou leiden.
Visserij op wolhandkrab
In Nederland wordt in verschillende gebieden en met verschillende methoden op de Chinese wolhandkrab gevist. Een aantal gebieden (het rivierengebied) is gesloten vanwege te hoge concentraties aan dioxine en dioxine-achtige PCB’s in wolhandkrab en aal. In de andere gebieden, waaronder het IJsselmeer, geldt dat er met zowel fuiken als staande netten op wolhandkrab wordt gevist.
Gevolgen voedingsadvies
Het negatieve voedingsadvies heeft grote gevolgen voor vissers die hun inkomen (deels) verdienen aan de visserij op wolhandkrab in het IJsselmeer en in de Waddenzee. Reden voor de Nederlandse Vissersbond om het gedane onderzoek samen met wetenschappers onder de loep te leggen. Door eerder gedane onderzoeken naar de Chinese wolhandkrab naast het onderzoek van BuRo te leggen, lijkt de uitkomst niet te stroken met de realiteit.
Ton wolhandkrab
Het advies van BuRo over de consumering van de Chinese wolhandkrab is afgegeven op basis van de gemiddelde hoeveelheid wit- en bruinvlees die een Nederlandse consument nuttigt. “Motivaction – het bureau dat in opdracht van BuRo onderzoek uitvoerde naar de consumptie van wolhandkrab – stelt dat ruim 71 % van de mensen met een Chinese afkomst wolhandkrab eten. Deze doelgroep eet gemiddeld per persoon 29 krabben van 150 gram per jaar. Op basis van deze gegevens blijkt dat er 232 ton wolhandkrab beschikbaar moet zijn voor deze consumptie in Nederland. Dit terwijl er uit eerder onderzoek van Wageningen Marine Research blijkt dat er in 2017 114 ton wolhandkrab is gevangen. Hiervan werd 85% geëxporteerd, waardoor er nog 17,1 ton overbleef voor de binnenlandse markt. Dat is van een totaal andere orde van grootte als de 232 ton waar Motivaction hun advies op heeft gebaseerd”, vertelt Derk Jan Berends (secretaris bij PO IJsselmeer / Nederlandse Vissersbond).
“Het lijkt dus vrijwel onmogelijk om 232 ton wolhandkrab te kunnen consumeren in Nederland. Als we er dus vanuit gaan dat de consument minder Chinese wolhandkrab binnenkrijgt, dan betekent dit dat de wolhandkrab niet zo schadelijk is als BuRo suggereert”, legt Berends uit. “De schadelijkheid is dan ook minimaal een factor 10 minder dan nu is berekend.”
Second opinion
“De waarheid moet boven tafel komen. Daarom hebben wij bij het ministerie van VWS aangedrongen op een second opinion van het onderzoek naar de consumptie en gezondheidsrisico’s van wolhandkrab”, aldus Berends. “Het negatieve voedingsadvies dat nu verspreid wordt, leidt tot grote gevolgen voor de beroepsvissers. Voor hen betekent het wegvallen van de visserij en de verkoop van wolhandkrab een fors inkomensverlies. Een gedegen onderzoek die strookt met de realiteit is dus noodzakelijk voor deze ondernemingen.”
Meer informatie
Derk Jan Berends
Neem voor meer informatie contact op met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
