Op zaterdag 6 juni werd de landelijke dag Kenniskringen Visserij georganiseerd op het Forteiland te IJmuiden. De jaarlijkse dag Kenniskringen Visserij is een laagdrempelige en informele dag voor kennisuitwisseling, ontmoetingen, informatie en inspiratie. Dit jaar werd een programma aangeboden waarbij tijdens een aantal zogeheten ‘café meetings’ verschillende actuele visserij-onderwerpen onder leiding van een expert aan bod kwamen. Egbert van der Tuin en Derk Jan Berends waren van de Nederlandse Vissersbond deelnemer aan het evenement.
Forteiland
Rond 9 uur werd iedereen welkom geheten aan boord van de “Koningin Emma”. Met deze rondvaartboot werd er vanuit de haven van IJmuiden naar het Forteiland gevaren. Het Forteiland IJmuiden ligt in de monding van het Noordzeekanaal en maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam. Dit Forteiland is aangelegd rond 1885 als belangrijke vooruitgeschoven verdedigingspost van de toegangspoort tot Amsterdam. Het prachtige, half ondergrondse fort is het grootste van de Stelling en een Unesco-werelderfgoed. Een prachtige locatie voor deze dag!
Brochure Meerwaarde voor vis
Via een wandeling op het eiland en door het immense gangenstelsel in het Fort werd iedereen rond half 10 welkom geheten door Wim Zaalmink (LEI). Tijdens zijn welkomstwoord presenteerde Wim de brochure ‘Meerwaarde voor vis’ opgesteld door het LEI in samenwerking met ProSea. De brochure bundelt zes inspirerende voorbeelden van innovatieve samenwerkingsverbanden binnen de visserijketen. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan Thomas Højrup, professor aan de Universiteit van Kopenhagen. Hij is een van de initiatiefnemers van het Thorup Strand vissersgilde, een coöperatie van Deense vissers. Het verhaal van de opstart van deze coöperatie is opgenomen in de brochure.
Filosoferen over duurzaamheid
Vervolgens was het de beurt aan filosoof Bas Haring, onder andere bekend van het BNN programma ‘Proefkonijnen’. Bas gaf zijn visie op het begrip duurzaamheid in relatie tot de visserijsector. Als filosoof stelde hij zichzelf de vraag wat duurzaamheid nu eigenlijk inhoudt. Moeten we vissoorten die met uitsterven bedreigd worden nu juist beschermen, of is het niet erg dat bepaalde vissoorten op termijn helemaal verdwijnen? “Ik vind het helemaal niet erg als de paling uitsterft”, stelde hij. Deze uitspraak kon op heftige reacties uit de zaal rekenen, een discussie met het publiek volgde. Veel van de aanwezigen konden zich niet vinden in deze uitspraak, immers er moet op een verantwoorde wijze gevist worden, waarbij er nu en in de toekomst voldoende vis en gezonde visbestanden voorhanden zijn. Bas verdedigde zijn uitspraak door te stellen dat toekomstige generaties bepaalde zaken voorhanden zullen hebben die onze generatie nu niet ter beschikking heeft: “Tegenwoordig hebben we bijvoorbeeld snel Internet, maar we kunnen er van uit gaan dat generaties na ons nóg veel sneller Internet hebben dan wij. Als je dat gegeven nu omdraait, kun je ook stellen dat wij nu zaken voorhanden hebben die toekomstige generaties niet meer voorhanden hebben, zoals bijvoorbeeld een heerlijke vis als de paling. Een eerlijke verdeling, lijkt me.”
Werkgroepen
Na een korte pauze gaf Marieke Verweij (ProSea) uitleg over de café meetings. Onder leiding van experts werd er in drie rondes in verschillende samenstelling met elkaar over diverse onderwerpen gediscussieerd, waaronder communicatie binnen familiebedrijven, veiligheid aan boord en alternatieve brandstoffen voor schepen. Het vierde onderwerp van de café meetings was het innovatieve coöperatie model uit Denemarken. In kleinere groepen konden de aanwezigen deelnemen aan de verschillende café meetings. Onder leiding van Cor Blonk (PFA) werd het onderwerp ‘veiligheid aan boord’ besproken. Volgens Cor is veiligheid een thema waar binnen de visserijsector te weinig aandacht voor is. Zijn alle benodigde veiligheidsmaterialen en -maatregelen aan boord op orde? Worden de materialen daadwerkelijk wel gebruikt en periodiek gecontroleerd en gekeurd? Vaak zijn ongelukken op zee, zoals recent nog met de Z 85 ‘Morgenster’, aanleiding om de veiligheidsmaatregelen aan boord eens onder de loep te nemen. Tijdens de discussie komen er verschillende zaken aan bod waaronder de wet- en regelgeving die vaak zeer complex in elkaar steekt. Ook de aandacht onder vissers zelf voor dit onderwerp blijkt zeer verschillend te zijn; een aantal van de aanwezige vissers geeft aan dat veiligheid bij hen aan boord goed op orde is en dat er voldoende aandacht voor is bij de bemanning, bij andere vissers zijn zaken minder goed onder de aandacht. Met aanwezigen worden afspraken gemaakt om dit thema gezamenlijk op te pakken en breed onder de aandacht te brengen bij de visserijbedrijven. Bij de café meeting ‘Communicatie in familiebedrijven’ staat het communiceren tussen familieleden binnen het visserijbedrijf centraal. Marissa Tanis (GOMaris) stelt de aanwezige vissers de vraag hoe er binnen familiebedrijven wordt gecommuniceerd onderling. Veelal is de eigenaar/schipper degene die, aan boord, de dienst uitmaakt; er is maar 1 kapitein op het schip en zijn wil is wet. Op deze manier wordt al generaties lang met elkaar gecommuniceerd en gewerkt. Het levert duidelijkheid op, iets wat zeker noodzakelijk is wanneer je op zee bent. Zoons zijn ondergeschikt aan vader, hij neemt belangrijke zakelijke beslissingen, zo gaat dat al jaren. Wel is er een verandering gaande binnen de sector. Steeds vaker worden zoons beter betrokken bij het nemen van belangrijke beslissingen aangaande het visserijbedrijf. Dit heeft onder andere te maken met het mondiger en kundiger worden van jonge vissers. Initiatieven als het Jongeren Netwerk Visserij hebben er aan bijgedragen dat jonge vissers meer kennis opdoen en inhoudelijk beter mee kunnen denken en praten over de keuzes die binnen het eigen familiebedrijf gemaakt worden. Twintig vissersfamilies in de vissersplaats Thorup Strand in Denemarken hebben een aantal jaren geleden de handen ineen geslagen en gezamenlijk met leningen visquota gekocht en een coöperatie opgericht. Tijdens de café meeting vertelt Thomas Højrup over het opstarten van deze coöperatie. Voor jonge vissers is het lastig om een visserijbedrijf op te starten, mede omdat het aanschaffen van quota zeer duur is. Met het opzetten van een coöperatie en het gezamenlijk kopen van quota wordt het voor jonge vissers mogelijk gemaakt over quota te beschikken, wanneer ze zich aansluiten bij de coöperatie. Vissers jong en oud hebben gelijkwaardige rechten op het gezamenlijke quotum. Tijdens de meeting wordt er gesproken over de overeenkomsten en verschillen tussen Denemarken en Nederland. De Deense jonge vissers willen graag in contact komen met Nederlandse jonge vissers en Thomas nodigt het Jongeren Netwerk Visserij om die reden dan ook uit voor een bezoek aan Denemarken. Ook willen de Deense vissers graag een keer naar Nederland komen om ervaringen uit te wisselen. Tijdens de café meeting ‘Fuel for the future’ wordt er onder leiding van Dirk Kronemeijer (Good Fuels Marine) gesproken over alternatieve brandstoffen. Vanuit Good Fuels is men bezig met de ontwikkeling van alternatieve brandstoffen die duurzamer zijn dan gasolie. Binnen verschillende deelsectoren binnen de scheepvaart wordt inmiddels als gebruikt gemaakt van deze Good Fuels. Dirk is op zoek naar een aantal visserijbedrijven waarmee hij de alternatieve brandstoffen kan testen binnen de visserijsector. Onder andere het MDV schip worden genoemd als mogelijke deelnemer, maar ook reguliere vissersschepen zijn interessant voor het doen van testen met Good Fuels. Momenteel zijn de alternatieve brandstoffen gemiddeld nog 10 cent per liter duurder dan de reguliere gasolie, maar verwacht wordt dat de prijs binnen afzienbare tijd kan concurreren met de prijs van gasolie.
Balans opmaken
Aan het eind van de dag wordt de balans opgemaakt van deze Kenniskringdag. Er hebben goede gesprekken plaatsgevonden met elkaar die in veel gevallen leiden tot het maken van afspraken het overgaan tot actie. Sneltekenaar Bas Kohler heeft gedurende de dag bij de verschillende gesprekken en presentaties een aantal cartoons gemaakt over hetgeen is besproken. Als afsluiting van de dag laat hij een aantal van zijn tekeningen zien, de door de zaal met veel plezier en een glimlach worden ontvangen. Al met al kan er worden teruggekeken op een zeer geslaagde dag.
