Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft in een brief de Nederlandse producentenorganisaties (PO’s) geïnformeerd over de door de garnalenvisserij gerealiseerde visuren in 2020. Daarbij wordt geconstateerd dat er in de Natura2000-gebieden de Oosterschelde en de Vlakte van de Raan het afgelopen jaar meer uren gevist is dan in de Wnb-vergunning zijn vastgelegd. Er worden geen consequenties aan de geconstateerde overschrijdingen verbonden, maar het ministerie geeft wel een formele waarschuwing af en roept de sector op om herhaling te voorkomen. De Nederlandse Vissersbond en de PO Rousant hebben al eerder dit jaar hoger beroep bij de Raad van State aangetekend tegen de besluiten van de overheid omtrent de visuren in de Wnb-vergunning voor de garnalenvisserij.
Gerealiseerde visuren 2020
In opdracht van het ministerie van LNV berekent Wageningen Marine Research (WMR) jaarlijks de visuren gerealiseerd door de garnalenvisserij. Uit de berekeningen over 2020 blijkt dat er het afgelopen jaar in totaal 239.963 uren is gevist op garnalen in de Natura2000-gebieden. Hiermee blijft het totaal aan visuren binnen de marges van het totaal zoals in de Wnb-vergunning opgenomen is, namelijk 246.366 visuren.
Er zijn echter meer uren gevist in de Oosterschelde en de Vlakte van de Raan dan in de Wnb-vergunning is vastgelegd. In de Oosterschelde blijkt 944 uren gevist te zijn ten opzichte van 292 uren die in de vergunning zijn opgenomen. Deze overschrijding heeft zich zeer onverwacht en enkel in de maand december 2020 voorgedaan. In de Vlakte van de Raan is vorig jaar 5.287 uren gevist, terwijl in de vergunning 3.644 uren zijn opgenomen. In beide gevallen een overschrijding, waarvoor het ministerie een formele waarschuwing afgeeft.
Geen gevolgen door verlate rapportage
WMR maakt gedurende het jaar diverse tussentijdse berekeningen van de visuren op basis van data die door de RVO en de NVWA worden aangeleverd. Doordat de data vertraagd is aangeleverd bij WMR konden de tussentijdse berekeningen niet tijdig aangeleverd worden bij het ministerie. Hierdoor was het voor het ministerie niet mogelijk om de garnalensector tijdig te informeren over een dreigende overschrijding. De sector kon op haar beurt dan ook niet weten dat er meer uren werden gevist in de gebieden dan in de vergunning is opgenomen. De geconstateerde overschrijdingen hebben om die reden geen gevolgen voor de garnalensector, zo stelt het ministerie in haar brief.
Het ministerie wil samen met de sector stappen zetten om herhaling te voorkomen. Hiervoor zijn nadere afspraken gemaakt met WMR om een te late aanlevering van de tussenrapportages te voorkomen. Ook worden er verbeteracties ondernomen met de RVO en de NVWA, zodat de benodigde data voor de berekeningen sneller aangeleverd kunnen worden bij WMR.
Daarnaast roept het ministerie de garnalensector op om de visserijinspanning in de gaten te houden. Daarbij is een geoptimaliseerde black box systeem aan boord van de kotters van groot belang. Over de voortgang en verdere planning in dat proces zal het ministerie spoedig een bestuurlijk overleg met de gezamenlijke PO’s plannen.
Kamerbrief 20 april
Demissionair minister Schouten heeft per brief van 20 april jl. de Tweede Kamer geïnformeerd over de overschrijdingen van de visuren. Verschillende media hebben hierover bericht, waarbij in een aantal gevallen wordt gesproken van “wederom overbevissing in natuurgebieden”. De Nederlandse Vissersbond heeft al eerder gereageerd op de negatieve beeldvorming van de garnalenvisserij in de media. Ook betwisten we nog steeds de door de overheid gehanteerde werkwijze van visuren, wat in onze optiek een gezonde en rendabele bedrijfsvoering voor onze leden garnalenvissers onmogelijk maakt.
Als we bijvoorbeeld kijken naar de visuren die in de Wnb-vergunning zijn opgenomen voor de Oosterschelde – jaarlijks totaal maximaal 292 visuren – wordt dat duidelijk. In de Oosterschelde zijn meerdere garnalenvissers actief, die dus uit een gezamenlijk “pot” van 292 visuren moeten putten. Op dergelijke aantallen visuren is geen rendabele bedrijfsvoering mogelijk.
Juridische procedure van belang
Zoals bekend hebben de gezamenlijke PO’s de afgelopen jaren bezwaar en beroep ingesteld tegen de besluiten van de overheid m.b.t. de visuren in de Wnb-vergunning garnalenvisserij. Daarbij is de brief van het ministerie, van maart 2019, van belang, waarin werd gesteld dat wanneer er meer uren worden gevist dan in de vergunning staan, dit een (tijdelijke) sluiting van één of meer van de vergunde Natura2000-gebieden tot gevolg zou hebben. De visuren in de vergunning zouden dan ook als maximum gelden. De gezamenlijke PO’s zijn het niet eens met deze uitleg, want in de vergunning is niets opgenomen over het (tijdelijk) sluiten van gebieden als er meer uren gevist wordt dan in de vergunning is opgenomen.
Ondanks dat de overschrijding van de visuren afgelopen jaar geen consequenties heeft gehad, doordat de berekeningen te laat aangeleverd zijn, onderstreept de waarschuwing van het ministerie het belang van de hoger beroepsprocedure welke de Nederlandse Vissersbond samen met PO Rousant is gestart bij de Raad van State.
Het tijdelijk sluiten van gebieden is volgens beide PO’s onevenredig bezwarend, omdat pas zodra er een overschrijding van de visuren plaatsvindt en een gebied daardoor gesloten wordt een juridische procedure kan worden opgestart. Echter nemen juridische procedures veel tijd in beslag, waarbij in de tussentijd het betreffende gebied wél gesloten blijft voor de garnalenvisserij en garnalenvissers hierdoor (veel) inkomsten zullen mislopen.
De Nederlandse Vissersbond en PO Rousant hebben inmiddels het hoger beroepschrift inhoudelijk gemotiveerd en ingediend bij de Raad van State. Op basis van het beroepsschrift zal de Raad van State aan het ministerie vragen om een schriftelijke reactie. Vervolgens zal de Raad van State een hoorzitting inplannen om de zaak inhoudelijk te behandelen.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Johan Nooitgedagt of Egbert van der Tuin, tel. 0527-698151 of per e-mail: secretariaat@vissersbond.nl.
Johan K. Nooitgedagt
Egbert van der Tuin
