De Nederlandse Vissersbond heeft middels een zienswijze gereageerd op het Aanvullend Ontwerp Programma Noordzee 2022-2027. Het Aanvullend Ontwerp Programma Noordzee 2022 – 2027 wijst windenergiegebieden op de Noordzee aan in het kader van de huidige klimaatdoelstellingen voor 2030 en de EU-ambitie tot aanscherping hiervan, die erop gericht zijn de CO2-uitstoot te verlagen met 55% in 2030 ten opzichte van 1990. (BRON: Noordzeeloket)
Eerdere zienswijze
Eerder dit jaar heeft de Nederlandse Vissersbond al haar zienswijze ingediend op het Ontwerp Nationaal Waterprogramma 2022-2027 en het Ontwerp Programma Noordzee 2022-2027. Het Aanvullend Ontwerp Programma Noordee geldt als vervangen van het Ontwerp Programma Noordzee. Waar het Ontwerp Programma Noordzee de zoekgebieden voor windenergie op zee heeft bepaald, wijst het Aanvullend Ontwerp een deel van deze zoekgebieden aan als windenergiegebieden op zee.
Eisen van de vissers
Naar onze mening worden de belangen van de beroepsvissers te weinig erkend in de belangenafweging en realisatie van plannen in de Noordzee, vooral die van windparken. Net als in eerdere zienswijzen, pleit de Nederlandse Vissersbond voor goede afspraken met de visserij worden gemaakt voorafgaand aan de bouw van de windparken waarin; belangrijke visbestekken worden ontzien, de electriciteitskabels op de zeebodem voortdurend voldoende gronddekking hebben zodat er over heen kan worden gevist en dat de effecten van de windparken op het ecosysteem en in het bijzonder de visbestanden worden onderzocht. Dit zou de overlast voor de visserij enigszins kunnen beperken.
Weinig uitwijkmogelijkheden voor vissers
De wetenschappelijke studie die een rol heeft gespeeld bij het beschrijven van de zoekgebieden voor windenergie op zee in het Programma Noordzee, stelt de Nederlandse Vissersbond helemaal niet gerust op een weloverwogen afweging voor het kiezen van windenergiegebieden.
Uit die studie blijkt namelijk niet hoeveel ruimte er over blijft voor de visserij, waardoor het niet in te schatten is of er in de toekomst voldoende uitwijkmogelijkheden zijn voor vissers. Daarom is er geen inschatting mogelijk of de gebieden die open blijven de visserijdruk aan kunnen. De verwachting is dat de druk op de gebieden die open blijven voor de visserij groot wordt. Niet alleen Nederlandse vaartuigen zoeken uitwijkmogelijkheden, maar ook vaartuigen uit andere lidstaten. In de studie van Deetman et al. (2020) kan het algehele effect niet worden gekwantificeerd. Om de beoordeling wat het voor de visserij, het visserijcluster en de visserijgemeenschappen betekent als een gebied wordt gesloten, te verbeteren is er een breder beoordelingskader nodig dan alleen de economische waarde van de gebieden op basis van vangsten uit het verleden (Deetman et al., 2020).
Ecologie
Een andere zorg die de Nederlandse Vissersbond naar voren brengt, is dat onvoldoende wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de impact van (voorbereidende werkzaamheden voor) grootschalige windenergie. Verschillende onderzoeken tonen aan dat het onzeker is wat de invloed op het zeeleven en de visstand is, maar in zijn geheel is er heel weinig bekend over de effecten van windparken of bijbehorende constructies op zee op het bestaande ecosysteem en de daarin voorkomende, gezonde visbestanden.
Systematische effecten
In het voorjaar 2019 verscheen het rapport van Deltares die in opdracht van Rijkswaterstaat onderzoek heeft gedaan naar de mogelijke systematische effecten van grootschalige windparken. Het onderzoek toont aan dat de schaalvergroting in offshore windparken voor 2030 en zelfs nog meer voor 2050 in de Zuidelijke Noordzee, op zeer fundamentele manieren invloed zal hebben op het functioneren ervan. Offshore wind op grootschalig niveau heeft direct effect op wind, golven, stroming, sediment en waterkwaliteit, zo stelt het rapport van Deltares. Gezien het feit dat vissers volledig afhankelijk zijn van getij, stroming en watertemperaturen, uit de Nederlandse Vissersbond haar bezorgdheid over deze fundamentele veranderingen in het ecosysteem wanneer windparken op grootschalig niveau actief worden.
Stroom en voedsel in balans
De Nederlandse Vissersbond is betrokken bij alle Wind op Zee projecten en bijhorende kabeltracés. Naast het participeren in werkgroepen per specifiek windgebied, dienen we ook schriftelijk onze zienswijze in. Dat vergt wel een enorme inspanning in tijd en (wetenschappelijke) kennis van onze organisatie. ”Het is uitermate frustrerend dat de overheid er zo weinig mee doet. De overheid stelt op dit moment het belang van groene stroom boven dat van verantwoord voedsel uit zee. Dat is niet toekomstbestendig. Er moet juist balans zijn tussen stroom en voedsel uit zee” aldus Emma Kater-de Boer van de Nederlandse Vissersbond
Bron naar geraadpleegde studie in dit artikel
Deetman, B., Eweg, A.Y., van Oostenbrugge, J.A.E., Mol, A., Hamon, K.G., Steins, N.A., 2020. Wind op Zee: zoekgebieden 2030-2050; Inzicht in de sociaal-economische waarde van de zoekgebieden windenergie op de Noordzee 2030-2050 voor de Nederlandse visserij. Wageningen, Wageningen Economic Research, Rapport 2020-125.
Emma de Boer
