Tuiginnovatie tongvisserij

Europese Unie, Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij

De Nederlandse kottervisserij verkeert in zwaar weer door onder andere het verbod op pulsvisserij en de hoge brandstof kosten. Door het verbod op de pulsvisserij zijn vissers gedwongen om terug te stappen op de traditionele boomkorvisserij met wekkerkettingen of kettingmatten om belangrijke soorten zoals tong en schol te vangen. Het gevolg is dat het brandstofverbruik, waarvan de prijzen sinds de Oekraïne oorlog flink zijn gestegen, verdubbeld. Hierdoor is er geen of nauwelijks meer sprake van rendabel ondernemen. Het is dus bittere noodzaak dat er op korte termijn een alternatieve vismethode voor de pulsvisserij wordt gevonden die een rendabele tong en scholvisserij voor de toekomst weer mogelijk maakt.

In het EFMZV project ‘tuiginnovatie tongvisserij’ werd door vissers en onderzoekers van Wageningen Marine Research tweeledig geïnnoveerd om aan het einde van het project een innovatief toekomstbestendig tuig voor de tong en schol visserij te kunnen presenteren.

In het begin van het project heeft verdere innovatie van het Waterspraytuig plaatsgevonden. De inzet van Waterspray in de tongvisserij is vrijwel volledig nieuw en wordt niet commercieel in de visserij toegepast. Met het Waterspray tuig is in een eerder project al geëxperimenteerd en op basis daarvoor werd in dit project verder geïnnoveerd.

Gaandeweg het project bleek dat het Waterspray tuig niet in de Britse wateren kon worden gebruikt. De reden hiervoor is dat er bij het Waterspray tuig gebruik wordt gemaakt van elektrische waterpompen waarmee waterstralen worden geproduceerd om de tong uit de bodem op te schrikken. De pompen worden met een kabel van stroom voorzien vanaf het vissersvaartuig. In Britse wateren is deze activiteit niet toegestaan, omdat er gebruik wordt gemaakt van elektriciteit onder water. Doordat er geen ontheffing verkregen kan worden om met het Waterspray tuig in Britse wateren te vissen en de tongvisserij zich vooral in Britse wateren bevindt zijn de test reizen op zee met het Waterspray tuig gestaakt.

Nadat de test reizen met het Waterspray tuig werden gestaakt is de projectgroep gaan werken aan de verdere ontwikkeling van het energie-efficiënte rubberstrengen-twistertuig. Dit tuig bestaat uit rubberstrengen die zijn gemaakt van een afwisseling van dikke en dunne rubberschijven die in de lengte over de vaarrichting zijn geplaatst. De Twisters hangen voor de onderpees en bestaan uit halve bollen. De zogenoemde twisters zijn een alternatief voor de conventionele wekkerkettingen waarbij er wervelingen op de bodem worden gecreëerd door waterdruk. Hierbij is er in tegenstelling tot mechanische alternatieven minder contact met de zeebodem en dit zorgt mogelijk voor een reductie van bodemberoering en het brandstofverbruik. Daarnaast kan de vissnelheid met Twisters worden verminderd, wat eveneens leidt tot een reductie van het brandstofverbruik. Deze innovatie komt oorspronkelijk uit Canada, maar is sinds 2009 bekend bij Nederlandse vissers. Er zijn door de projectgroep testen uitgevoerd in het Visserij Innovatie Centrum. Uit deze testen is belangrijke data verzameld over de optimale hoek van de Twisters, vaarsnelheid en effect op de bodem. Op basis van deze proeven is er door de projectgroep een rubberstrengen-twistertuig aangeschaft en verbeterd.

Met het verbeterde rubberstrengen-twistertuig werden in de zomer van 2022 drie zelfsamplingsreizen uitgevoerd door de SCH-63. In de zomer van 2023 nam de TX-36 de tests met het twisterrubberstrengentuig over van de SCH-63. De TX-36 bracht de nodige aanpassingen aan in het tuig en voerde drie onderzoeksreizen uit van elk 7 dagen.

Wetenschappelijk rapport

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het eindrapport.