De Natuurherstelwet van de Europese Commissie heeft de stemming in het Europees Parlement overleefd. Tijdens de plenaire stemming in Straatsburg was niet voldoende steun voor de motie “verwerping” van de Natuurherstelwet. ‘Het oorspronkelijke voorstel van de Natuurherstelwet is wel door een meerderheid van het Europees Parlement afgezwakt, maar op welke punten dit precies is, kunnen we nu nog geen totaalplaatje van maken’, zo zegt Durk van Tuinen van de Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid.
Wat is de natuurherstelwet
In juni 2022 publiceerde de Europese Commissie de Natuurherstelwet. Deze wet vormt onderdeel van Frans Timmermans’ Green Deal en zou landen bindende doelen geven om de natuur te verbeteren. De Natuurherstelwet stelt onder andere dat in 2030 ten minste 20 procent van de natuur hersteld moet zijn en dienen steden te “vergroenen” door meer bomen en meer daken te beplanten. De Natuurherstelwet gaat zeker gevolgen krijgen voor de activiteiten van vissers (en boeren).
Uitslag van de stemming
De stemming in het Europees Parlement over de motie om de Natuurherstelwet te verwerpen vond plaats op 12 juli in Straatsburg. Er bleek niet voldoende steun voor deze motie. Er waren 312 stemmen voor, 324 stemmen tegen en 12 onthielden zich van stemmen. De totaalstem over de wet was logischerwijs vergelijkbaar als de motie. 336 stemden voor en 300 tegen.
Eerder is er in de betrokken Visserijcommissie (PECH), milieucommissie (ENVI) en Landbouw en Plattelandsontwikkeling (AGRI) van het Europees Parlement al over de motie gestemd om de natuurherstelwet te verwerpen. Doordat deze commissies heel kritisch waren en de stemverdeling nagenoeg 50/50 was, is het wetsvoorstel flink geamendeerd, wijzigingsvoorstellen, waar ook over gestemd moest worden. Een van deze amendementen die van groot belang was voor de visserijsector is om de historische rechten binnen de 12 mijlszone van kotters langer dan 25 meter, af te nemen. Deze heeft het gelukkig niet gehaald want dit zou gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de visserij op ongequoteerde soorten. “Wonderlijk om waar te nemen dat vanuit Frankrijk wordt gepoogd om met name Nederlandse vissers hard te raken terwijl er nog gesprekken lopen. Verrassend is het dan weer niet, omdat ook in andere verordeningen dit is gepoogd via Franse Europarlementariërs” aldus Van Tuinen.
Regels voor natuurherstel te ingrijpend
“Een goede zaak dat een meerderheid van het EP het voorstel wat heeft afgezwakt. Dit geeft landen nog enige vrijheid om te kiezen welke behoeftes voorrang verdienen. Toch hadden we liever gezien dat het voorstel verder was verworpen of verder was afgezwakt. De EU-regels voor natuurherstel zijn nog steeds te star, te eenzijdig en te ingrijpend. Veel (landelijke) gebieden zullen op slot gaan, ten koste van voedselproductie, woningbouw en zelfs verkeersveiligheid!” zo luidt de reactie van Bert-Jan Ruissen (SGP).
Noodrem op de wet
Ook Annie Schreijer-Pierik (CDA) reageert op de stemuitslag: “Ik heb nog nooit zo’n slecht geschreven stuk tekst gezien als dit voorstel! Ondanks dat het niet gelukt is om van tafel te vegen hebben we wel de boodschap wat kunnen wijzigen en afzwakken en zelfs nog een noodrem mechanisme eraan toe kunnen voegen. Dit houdt in dat wanneer voedselprijzen- en productie, hernieuwbare energie of sociale woningbouw negatieve impact ondervinden, de noodrem op de hele wet gaat. Bovendien moet er financiering komen om welke doelstelling dan ook, die maar uit de onderhandelingen gaat voortkomen, te kunnen financieren. En die financiering mag niet uit visserij gerelateerde EU-potjes komen!”aldus Annie Schreijer-Pierik (CDA).
Voedselzekerheid in gevaar
Een dag voor de stemming, 11 juli, debatteerden de Europarlementariërs in de plenaire vergadering over de natuurherstelwet voorafgaand aan de stemming op 12 juli. In de toespraken was de tendens dat de tegenstanders (de Europese partijen EVP, ECR en ID) de natuurherstelwet te ver vinden gaan en de voedselzekerheid in gevaar brengt, hoewel ze wel erkennen dat het herstellen van ecosystemen belangrijk is. De voorstanders, dit zijn de Europese partijen S&D, de Greens en The Left, beweren dat het herstel van ecosystemen essentieel is, vooral om de klimaatverandering aan te pakken. In de Europese partij Renew Europe zijn er verdeelde meningen over de wet, verschillende leden zijn voorstanden van de wet terwijl anderen vinden dat de “one-fits-all”-benadering niet geschikt is voor het beoogde doel.
Vissers en boeren beschermen
Specifiek over de visserij sprak Europarlementariër Gabriel Mato (EVP) zich uit tegen de natuurherstelwet en zei dat de sector verlaten is en dat de natuurherstelwet de voedselzekerheid en hun manier van leven in gevaar zal brengen. De Europese commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, Virginijus Sinkevicius antwoordde dat 20% van het voedsel wordt verspild en dat een verschuiving naar duurzame voedselsystemen nodig is om de voedselzekerheid te waarborgen. Niclas Herbst (EVP) bekritiseerde de inconsistentie van de Europese Commissie, bijvoorbeeld met betrekking tot de impact van offshore windmolenparken op mariene ecosystemen. Mazaly Aguilar (ECR) riep op om vissers en boeren te beschermen.
Ondoordacht economische activiteiten op slot zetten
“Er valt veel voor te zeggen dat we veerkrachtige ecosystemen nodig hebben voor onze economische activiteiten en daar valt visserij ook onder. Dat betekent echter niet dat we ondoordacht onze economische activiteiten op slot moeten zetten. Het fenomeen van daar mag dit wel en elders mag hetzelfde weer niet (zonering) betekent gewoon dat je allemaal op een kluitje gaat vissen. Zie ook de dingen in een historisch perspectief. In de huidige omstandigheden had de Afsluitdijk nooit gebouwd mogen worden. Nu al blijkt dat het bouwen van windmolens op de Noordzee wel degelijk invloed heeft op de systemen die daar al duizenden jaren bestaan. Gaan we daar ook over 50 jaren van zeggen dat het nooit zo had moeten zijn? De visserij is al jaren gewend dat er wordt geëxperimenteerd met gesloten gebieden. De Voordelta is er het meest recente voorbeeld van. Wat men ‘aan de wal’ vergeet is dat het gebied ook zelf een verbeter-doelstelling moet willen. Ik weet ook gebieden die op de Waddenzee ‘te vuur en te zwaard’ zijn gesloten voor de visserij. Die sluitingen hebben nog niets opgeleverd en soms wordt er al niet eens meer onderzoek naar gedaan. De natuurherstelwet moet de stadsmensen een goed gevoel geven. Mensen op het platteland ervaren een andere waarneming. Denk even aan PFAS in de Westerschelde en bij Dordrecht. Dat gaat dus gewoon door……naast alle andere dingen die we nog niet weten of te weinig van merken”. Zo luidt de reactie van voorzitter Johan K. Nooitgedagt.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Durk van Tuinen of Johan K. Nooitgedagt.
Durk van Tuinen
Johan K. Nooitgedagt
