Mariene beschermde gebieden (MPA’s) zijn in het leven geroepen als instrument voor de instandhouding van mariene ecosystemen en om de veerkracht van deze ecosystemen tegen klimaatverandering te vergroten. Echter is wetenschappelijk bewijs dat MPA’s expliciet in verband brengt met verbeterde ecologische veerkracht beperkt en gemengd. Om beter te begrijpen of MPA’s de klimaateffecten kunnen bufferen is er wetenschappelijk onderzoek gedaan door Smith et al. (2023). Het is getest in het grootste wetenschappelijke ontworpen MPA-netwerk in het noordoosten van de Stille Oceaan, voor de kust van Californië, tijdens de hittegolf van 2014-2016. Samenvattend suggereren hun bevindingen dat MPA’s een beperkt vermogen hebben om de effecten van hittegolven op zee op de samenstelling van het mariene ecosysteem te verminderen.
Waarvoor MPA’s
In de studie wordt uitgelegd dat Mariene beschermde gebieden (MPA’s) een belangrijke instandhoudingsstrategie zijn voor het behoud van de biodiversiteit en de bijdragen van de natuur aan mensen. Hoewel de meeste MPA’s in eerste instantie zijn ontworpen om de effecten van overbevissing en habitatverlies te verminderen, wordt vaak verondersteld dat ze langdurige bescherming bieden tegen klimaateffecten. Een netwerk van meerdere MPA’s kunnen bijvoorbeeld uitvlucht bieden als soorten zich herverdelen als reactie op klimaatverandering. MPA-kenmerken zoals habitatdiversiteit, historische visserijdruk, leeftijd en grootte kunnen ook van invloed zijn op het vermogen van MPA’s om ecologische veerkracht te bieden. Als zodanig worden MPA’s en MPA-netwerken steeds meer benadrukt als een belangrijk instrument voor het verbeteren van de klimaatbestendigheid.
MPA’s leverden niet het gewenste herstel
Smith et al. (2023) vergeleek in de betreffende MPA’s de structuur en samenstelling van vissen, bentische ongewervelde dieren en macroalgen gemeenschappen binnen en buiten de MPA-zones van 2007-2020. De bevindingen uit het onderzoek suggereren dat de hittegolf in de noordoostelijke Stille Oceaan van 2014-2016 een impact had op de ecologische gemeenschapsstructuur in vier habitats, en dat MPA’s geen wijdverspreide weerstand of herstel opleverden.
Het instellen van MPA’s wordt steeds vaker gezien als een instandhoudingsstrategie om de effecten van klimaatverandering te verzachten, maar het bewijs dat MPA’s ook werkelijk dit effect bereiken blijft omstreden. Internationale inspanningen om tegen het jaar 2030 30% van de mariene habitats als MPA in te stellen, benadrukken dat er een planning is die rekening houdt met het effect van grote klimaatgestuurde verstoringen op lokale ecologische processen. Echter suggereert de studie van Smith et al. (2023) dat acute klimaatgestuurde verstoringen de beoogde klimaatvoordelen van MPA’s op korte termijn kunnen overweldigen. Ondanks deze wettelijk bescherming zijn er namelijk alsnog gevolgen voor het ecosysteem als gevolg van klimaatveranderingen.
Concluderend
Samenvattend suggereren de bevindingen uit het onderzoek dat MPA’s een beperkt vermogen hebben om de effecten van hittegolven op zee op het mariene ecosysteem te verminderen. Gezien het feit dat mechanismen van veerkracht tegen klimaatverstoringen complex zijn, is er een duidelijke behoefte aan het beoordelen van de potentiële rol van wettelijke bescherming bij het verzachten van veranderingen op het mariene ecosysteem door het klimaat.
Literatuur
Smith, J. G., Free, C. M., Lopazanski, C., Brun, J., Anderson, C. R., Carr, M. H., Claudet, J., Dugan, J. E., Eurich, J. G., Francis, T. B., Hamilton, S. L., Mouillot, D., Raimondi, P. T., Starr, R. M., Ziegler, S. L., Nickols, K. J., & Caselle, J. E. (2023). A marine protected area network does not confer community structure resilience to a marine heatwave across coastal ecosystems. Global Change Biology, 00, p. 1-18.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid, via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Emma Kater.
Emma Kater
