De PO IJsselmeer (Nederlandse Vissersbond) heeft middels een zienswijze bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gereageerd op de Notitie Reikwijdte en Detailniveau en het Participatieplan van het Programma Zandwinning IJsselmeergebied 2025-2050. Middels de zienswijze wijst de PO IJsselmeer op het belang van de IJsselmeervisserij en het behoud van de visgebieden. Een aantal hoofdzaken uit de zienswijze worden in dit artikel toegelicht.
Achtergrond
De PO IJsselmeer heeft kennisgenomen van het Programma Zandwinning IJsselmeergebied 2025-2050, waarmee het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het beleid voor de winning van bouwgrondstoffen in het IJsselmeergebied wenst te vernieuwen. In de Notitie Reikwijdte en Detailniveau, behorende bij het Programma Zandwinning IJsselmeergebied 2025-2050, van 27 november 2023, wordt reeds kort ingegaan op de (beroeps)visserij welke plaatsvindt en de vis(soorten) welke voorkomen in het IJsselmeergebied.
Schaden erkend belang beroepsvisserij
De beroepsvisserij in het IJsselmeer en Markermeer-IJmeer heeft een erkend belang in het IJsselmeergebied. De PO IJsselmeer, als belangenorganisatie voor de IJsselmeervissers welke beroepsmatig visserijactiviteiten uitvoeren in het IJsselmeergebied, wenst gekend en erkend te worden als direct belanghebbende in relatie tot de (mogelijke) winning van bouwgrondstoffen in het IJsselmeergebied.
Duidelijk is dat het IJsselmeer en het Markermeer-IJmeer zeer intensief worden gebruikt voor verschillende activiteiten en de werkzaamheden in verband met het winnen van bouwgrondstoffen zullen de druk op het IJsselmeergebied, en de beroepsvisserij binnen het IJsselmeergebied in het bijzonder, verder verhogen. De ervaring uit het verleden leert dat wanneer er een of meerdere locaties in het gebied zullen worden aangewezen voor het winnen van bouwgrondstoffen, de beroepsvissers belangrijke visgronden zullen kwijtraken. De overige scheepsvaart zal onbedoeld ook meer hinder ondervinden, daar waar de beschikbare ruimte in het IJsselmeergebied zal worden verkleind, bijvoorbeeld door de aanleg van een of meer werkeilanden en (zand)winputten, inclusief veiligheidszone(s).
Ecologische gevolgen
De IJsselmeervissers hebben te maken met vele kritische (ecologische) vereisten waaraan zij moeten voldoen en hier werken de vissers met zorg aan mee. Daarom wil de beroepsvisserij, een activiteit welke al decennialang plaatsvindt in het IJsselmeergebied, voorkomen dat er negatieve effecten optreden binnen het IJsselmeergebied voortkomend uit mogelijk nieuwe zandwinningsprojecten. Zeker als eventuele negatieve gevolgen, als gevolg van deze nieuwe zandwinningsprojecten, in de toekomst worden gebruikt om de beroepsvisserij (wederom) verder in te perken.
De beroepsvisserij dient (periodiek) omgevingsvergunningen aan te vragen voor de beroepsmatige visserijactiviteiten die zij in het IJsselmeergebied uitvoert. Hierbij dient per vergunningaanvraag een Passende Beoordeling aangeleverd te worden, waarmee o.a. de effecten van de visserijactiviteiten dienen te worden gecumuleerd met de effecten van overige (reeds bestaande) activiteiten binnen het IJsselmeergebied. In geval er een of meer (grootschalige) zandwinningsprojecten zullen worden uitgevoerd in het IJsselmeergebied de komende jaren, is de verwachting dat het verkrijgen van de benodigde vergunningen voor de beroepsvisserij zal worden bemoeilijkt.
Onderzoeksalternatieven
Er liggen verschillende toenemende claims op het IJsselmeergebied. Niet alleen voor commerciële activiteiten, maar ook voor natuurbescherming. Dat betekent dat de beroepsvissers in het gedrang komen en de dreiging tot (wederom) verplichte inperkingen van de toegestane visserijactiviteiten zeer reëel is. De PO IJsselmeer is bang dat “de rekening” van de mogelijke negatieve effecten op het ecosysteem, en in het bijzonder de visstand van verschillende vissoorten, welke als gevolg van zandwinningsprojecten kunnen optreden, zal worden neergelegd bij de beroepsvisserij. E.e.a. zal zeer waarschijnlijk leiden tot het wederom verder inperken van de visserijactiviteiten die kunnen worden toegestaan in het gebied.
De PO IJsselmeer adviseert dan ook om een of meer onderzoeksalternatieven nader uit te werken, waarbij vooral onderzocht wordt wat de impact en de (mogelijk) significant negatieve effecten van de beoogde activiteiten kunnen hebben op het ecosysteem, waarbij de insteek zou moeten zijn dat deze impact zo minimaal moeten zou moeten zijn.
Nulmeting en monitoring
De PO IJsselmeer is ook benieuwd of er al een nulmeting is gedaan naar de huidige status van de kwaliteit van bodem, water en lucht. Nergens is vastgelegd op basis waarvan wordt gemeten of bijvoorbeeld de waterkwaliteit nu al slecht is en hoeveel slechter of beter het wordt. Het zelfde geldt voor de luchtkwaliteit, uitstoot van stikstof en CO2? Om het effect van een project te evalueren is een nulmeting immers essentieel. Aanvullend is onze vraag of na de nulmeting ook regelmatige monitoring tijdens het project plaatsvindt om de ontwikkelingen van het project wetenschappelijk te onderbouwen.
Zienswijze inzien
In dit artikel zijn enkele hoofdzaken uit de zienswijze toegelicht. Bij interesse kunnen leden van de PO IJsselmeer de volledige zienswijze opvragen door te mailen naar secretariaat@vissersbond.nl of te bellen naar T 0527-698151.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO IJsselmeer, via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Ruben van Beek of Jacob Snoek.
Ruben van Beek
Jacob Snoek
