In 2016 hebben Wageningen Marine Research het monitoringsprogramma van aal in Nederland voortgezet. Daarvoor zijn 14 zoetwaterlocaties en één zoutwater locatie bemonsterd. Alle locaties zijn in voorgaande jaren al bemonsterd, behalve de Weespertrekvaart, die dit jaar voor het eerst is bemonsterd.
Mengmonsters van kleine alen zijn onderzocht op vier locaties. Alle onderzochte mengmonsters kleine aal van die locaties voldeden daarbij aan de dioxine- en PCB-normen. De dioxine- en PCB-gehaltes van deze klasse laten een afname sinds 2006 zien op productbasis met een afvlakking in de meer recente jaren (2013 – 2016).
Minder mannelijke aal in monsters
De mengmonsters van grotere alen voldeden op 11 van de 15 onderzochte locaties niet aan één of meerdere normen. De trendfiguren voor aal groter dan 45 cm laten dezelfde afvlakking deze periode zien. Omdat de contaminantgehalten hetzelfde patroon volgen als de vetgehalten lijkt die afname vooral veroorzaakt te worden door het afnemende aandeel mannetjes in de vangst en minder door de veranderende gehalten dioxines en PCB’s in het milieu.
Het monster grote aal uit beide locaties in het gesloten gebied Volkerak voldeed ook aan de normen. En in het IJsselmeer voldeed de aal, klein en groot, van beide locaties (Medemblik en Lemmer) aan de gestelde normen.
Vette aal, meer dioxine
Uit eerder onderzoek blijkt een sterke relatie tussen de hoeveelheid vet en de gehaltes aan dioxines en PCB’s uitgedrukt op product basis, dus hoe meer vet hoe hoger de gehaltes. De oorzaak voor dit fenomeen is eerder besproken. Het heeft te maken met de verhouding tussen mannetjes en vrouwtjes in de bewuste mengmonsters en de gemiddelde lengte van de alen in de mengmonsters. Want vetgehaltes kunnen sterk oplopen bij grotere aal en in deze monsters komen hogere gehalte dioxines voor.
Er zijn 14 zoetwaterlocaties en één zoutwater locatie in Nederland bemonsterd. Er zijn in Nederland nog maar 5 gebieden waar aalvisserij is toegestaan. Onder de overschrijdingen bevonden zich ook twee locaties die niet in het voor visserij gesloten gebied vallen (Amsterdam-Rijnkanaal bij Tiel en Weespertrekvaart).
IJsselmeeraal voldoet
De gehaltes in monsters aal uit het IJsselmeer (Medemblik en Lemmer) waren het laagst in deze studie, maar ook de monster aal van de Tweede Maasvlakte en het Volkerak voldeden aan de normen voor dioxines en PCB’s. Het gaat beter met de aal in het IJsselmeer (zie resultaat 1)
De in 2016 voor het eerst toegepaste nieuwe bemonsteringaanpak voor grotere alen (>53 cm) zal naar verwachting in de komende jaren bijdragen aan een meer representatieve weergave van de contaminantgehalten in relatie tot de theoretisch mogelijke commerciële vangst van grote aal in de gesloten gebieden.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Durk van Tuinen, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
