De liefde tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) is niet groot. Nederland heeft aan het VK een bondgenoot gehad en nu moeten we op zoek naar een ander. Dat het VK afscheid neemt van de EU is niet zo verwonderlijk. De EU is zelf als meest schuldige aan te wijzen. De bemoeizucht met de regio is gewoon uit de hand gelopen. Leert de EU hiervan?
De Engelse gewichten, maten en afstanden van ‘stone, ounce, pound, gallon, pint, inch, foot, yard and mile’ moesten van de EU vanaf 31 december 1979 omgebouwd worden naar een decimaal stelsel van kilogrammen, liters en meters. Dit kon volgens de zogenaamde EU harmonisatierichtlijn. Iets wat de aartsconservatieve Engelsen in hun ziel heeft geraakt, om van de afschaffing van de vossenjacht nog maar te zwijgen. Later zijn er meer pogingen gedaan om nog meer te harmoniseren, maar daar hebben de Engelsen heel handig een stokje voor gestoken.
In 1995 schreven de Engelse kranten nog: ‘Beaten by the euro dictators’. Het is een verklaring waarom de Engelsen absoluut geen euro wilden invoeren. Vraag blijft waarom het links rijden dan nooit aan de orde is gekomen en hoe zou dat zijn gelopen wanneer Engeland geen eiland was geweest? De Engelse schepen houden daarentegen wel de stuurboordwal (rechts varen).
Eerste vraag: waarom rijden de Britten links, maar varen ze wel bakboord op bakboord?
Ongeveer 34% van de wereldbevolking rijdt links, terwijl 66% rechts rijdt. Waarom is dit zo? Historisch gezien bestaat er geen eenduidige verklaring, maar er is wel een theorie over het ontstaan van dit links rijden. In de buurt van Swindon vond de Britse archeoloog Walters een steengroeve uit de Romeinse tijd. Er liepen sporen van de steengroeve af, die links dieper waren dan rechts. Dit suggereert dat volgeladen wagens die van de groeve wegreden, aan de linkerkant reden en dat links rijden dus de regel was. Maar waarom dan toch?
In de Oudheid reed iedereen links, wat te maken had met het feit dat paardrijders doorgaans ridders waren die snel hun zwaard moesten kunnen pakken. Omdat de meeste mensen rechtshandig zijn en rechtshandig zijn voor ridders een erekwestie was (rechts vertegenwoordigd(e) ‘het goede’), kozen de ridders ervoor om links te rijden zodat ze met hun rechterhand het zwaard uit de linkerschede konden trekken. Daarbij voorkwam het links rijden dat de schede tegenliggers raakte bij het passeren. Een ander voordeel was dat rechtshandige personen een paard makkelijker bestijgen van de linkerkant, wat ook verstandig is als de schede links hangt. Tenslotte was het veiliger om vanuit de berm het paard te beklimmen en niet vanaf het midden van de weg. Links opstappen betekent dan ook automatisch links rijden.
Het begin van rechts rijden
Toen eind 17e eeuw in Frankrijk en de VS grote karren zonder bok gebruikt gingen worden voor het transport van landbouwproducten, was rechts rijden de meest logische keuze. De grote karren werden voortgetrokken door vier paarden en hadden geen bok, en de bestuurder koos ervoor om op het paard linksachter te gaan zitten. Hij kon dan met zijn rechterhand de zweep bedienen en daarmee alle paarden bereiken. De bestuurder wilde echter met zijn zweep geen tegenliggers raken en moest goed zien of tegenliggers niet zijn wielen zouden raken. Daarom was rechts rijden verstandig.
Op 7 mei 1917 was Rotterdam de laatste stad in Nederland die het links rijden afschafte.
De Franse Revolutie (1789) zorgde voor de standaardisering van het rechts rijden op het Europese continent. De veroveringen van Napoleon zorgden ervoor dat het rechts rijden in de meeste Europese landen (ook in de Nederlanden) werd ingevoerd. In Nederland kozen sommige steden ervoor om na het vertrek van de Fransen weer links te gaan rijden. Bijvoorbeeld Rotterdam. Op 7 mei 1917 was dit de laatste stad in Nederland die het links rijden afschafte. Engeland, dat niet door Napoleon veroverd werd, maakte het links rijden in 1835 wettelijk verplicht.
Schepen varen wel aan stuurboord (rechts) in het vaarwater
Ik kan dit alleen maar verklaren omdat de stuurlieden, naar oud gebruik, aan stuurboordzijde hun hutten hebben. Het één is echter een gevolg van het ander. Ik weet niet waarom de schepen op de Theems rechts varen. De logica is de EU ook ontgaan want anders hadden ze er een Richtlijn op los gelaten. Voor minder hebben ze zich in Brussel ook druk gemaakt… Wie verdere verdieping zoekt zal er achter komen dat je (onder voorwaarden) op de rivieren ook ‘links’ mag varen.
Deze column schreef Johan Nooitgedagt voor de juli editie van Fishtrend
<< Terug naar het Weekjournaal
