‘Energie en onze toekomst’ is een boek uit de hoek van Robert en Rudolf Das. De gebroeders Das zijn samen een ééneiige tweeling en zijn lange tijd onze nationale futurologen geweest. Zij tekenden samen creaties van gebouwen en voertuigen die nog niet bestonden. ‘Thunderbirds’ achtige toestanden, wel spannend, maar nog niet echt bestaande werkelijkheid.
Tweelingbroers
De broers maakten veel los met prikkelende ideeën en briljante oplossingen. Zo werden tekeningen gemaakt van vliegende auto’s, een stuk op de autoweg en via de lucht, en dat is toch werkelijkheid geworden. Zij het dat er nog geen grootschalig commercieel gebruik van is gemaakt. De tekeningen en creaties dragen of droegen bij aan een bewustwordingsproces zonder een waarschuwend vingertje omhoog te steken.
De Kijk
In het tijdschrift ‘Kijk’, een populair wetenschappelijk jeugdtijdschrift, ook door ouderen gelezen, presenteerde de tweeling Das futuristische tekeningen. Het eenvoudig te onderhouden ontwerp van windmolens van wel 15 Megawatt, de aan te leggen dubbeldeks snelwegen om de files op te lossen en kerncentrales met hergebruik van nucleaire afvalresten kwamen daarin voor. In die tijd stond de definitie van onhaalbaar gelijk aan het gezegde van ‘een hoog gebroeders Das gehalte’.
Noordzeevisserij
Hoe zou de Noordzeevisserij eruit hebben gezien volgens de tweeling? Is het dan een droom of een nachtmerrie? Hoe zouden de gebroeders de bedreigingen in hun tekeningen laten kantelen naar uitdagingen? Om te beginnen zou het gaan om windmolens op zee die meer vermogen genereren en minder onderhoud vragen. Vast ook over medegebruik tussen de molens. Dat gaat dan over diverse visserijen en aquacultuur in allerlei vormen en maten. Even voor de goede orde: in de praktijk mag er in de huidige windmolenparken op de Noordzee niets anders dan vissen met een hengel.
Eiland op de Noordzee
Waarschijnlijk zouden de gebroeders Das ook een eiland hebben getekend. Een eiland met een haven voor de vissersschepen met een vorm die de MDV 4.0 versie mag dragen. Vissersschepen die volledig elektrische voortstuwing hebben en op dit eiland inpluggen, als zijnde een hub voor de windmolens. Op het eiland een koel- en vriesveem waar de vis al digitaal is verkocht en verder op transport gaat met een volledig elektrische tender voor vervoer van de verse vis. De bemanningen wisselen via de elektrische helikopter. In dit verzonnen futuristische verhaal kan het allemaal omdat het een disruptieve, nog niet bestaande werkelijkheid is. Is het een droom of een nachtmerrie?
Wat is nu de huidige werkelijkheid?
Op enig moment kwamen we bij de Tweede Kamer (onze democratisch gekozen volksvertegenwoordiging) om uit te leggen hoe bedreigend de toenemende windmolenparken voor de visserij zijn. Er blijft geen bestek meer voor de vissers over. Het antwoord was en is: ‘Daar zullen we geen meerderheid voor vinden om het tegen te houden. Die windmolens gaan er komen. We gaan niet werken aan dingen die we toch niet tegen kunnen houden. Ook de visserij heeft energie nodig en daarvoor doen we dit. Het klimaatakkoord is er niet voor niets’. Als je dat hoort rest er niets anders dan een bedreiging ombouwen naar een kans. Zeker wanneer de grootste visserij ondersteunende partij zich daarachter schaart. Iedereen weet inmiddels heel goed dat al die windmolens er gaan komen. Er in vissen mag (nog) niet. Natuurprojecten tussen de molens beweren ons via het NOS-journaal een 200 keer zo hoge productie. Laat het alsjeblieft waar zijn!! Vraag is wat ons sectorplan is om de transitie naar een andere Noordzee van een bedreiging te laten kantelen naar een kans. Het is zo verschrikkelijk broodnodig om deze mooie sector voor Nederland te behouden.
Deze column van Johan Nooitgedagt is eerder gepubliceerd in Vismagazine.