Dat onze energiehuishouding het probleem van de dag gaat worden lijkt steeds meer duidelijk te worden. Voor de visserijsector betekent dat veel. De vis wordt in de meeste gevallen gevangen met de sleepnetvisserij en dat kost veel energie. Met een hengel kun je ook vissen, maar dat kost meer tijd. Daarna moet de vis in de koeling of gaat diepgevroren worden. Vervolgens is er in de gehele keten vervoer nodig. Of het nu met schepen, vrachtauto’s, treinen, vorkheftrucks of busjes nodig is. Ik zie er in elk geval zeer weinig op de fiets gedistribueerd worden. Het opwekken van energie is niet zo moeilijk, maar hoe gaan we die energie ‘opslaan of bewaren’.
Hoe gaan we de komende decennia energie bewaren?
Wat is nu de beste methode om energie te bewaren wanneer je naast een windturbine woont of zonnepanelen op je dak of schuur hebt? We hebben in Nederland plannen om in 2050 alle energie uit duurzame bronnen te ontvangen. Vooral wind en zon worden dan genoemd. Het klimaatakkoord zegt niets over de methode hoe we dat gaan organiseren. Dat komt omdat we het eigenlijk nog niet weten. Elke vierkante kilometer zou 3,6 MegaWatt op moeten wekken, maar hoe ga je die bewaren wanneer je ze niet nodig hebt (het verschil tussen dag en nacht waar je een back-up voor nodig hebt). Nu hebben we immers een voorraad gas en/of olie liggen voor (slechtere) tijden wanneer dat nodig is. Je zult dan installaties moeten hebben die van stroom waterstof, ammonium of methaan kunnen maken. Dat zijn (nieuwe) technieken die nog onvoldoende bestaan. Volgens kenners zouden batterijen dertig keer goedkoper moeten worden wil het rendabel zijn voor opslag. Dat schijnt niet realistisch te zijn.
Volgende stap: duurzame energie opslaan
Een hoogleraar zegt: “Elektriciteit van een gascentrale heeft nu al dezelfde prijs als de stroom van een windturbine op zee. De kosten van de windturbine op zee zullen dalen, terwijl die van de gascentrale gerelateerd is aan de stijgende gasprijs”. Wanneer je energie, opgewekt in dal-perioden, zou kunnen opslaan wordt het lucratief. Goedkoop inkopen, opslaan en verkopen wanneer de prijzen pieken. Het is niet uit te sluiten dat woningen en fabrieken hun eigen accupakketten gaan krijgen. Opslaan zo dicht mogelijk bij de bron en de gebruiker vraagt het minste van de capaciteit van het netwerk. Een transitie waar maar weinig mensen de echte inhoud van kennen. Dat betekent ruimte voor verassingen.
Waterstof
Het lijkt hetzelfde netwerk nodig te hebben als aardgas. Die leidingen liggen er al, dus waarom zo moeilijk doen? Het maken van waterstof (opslag van stroom) is (nu nog) relatief duur. Er gaat ongeveer 25% van de energie verloren. Eerst van stroom naar waterstof en omgekeerd ook weer wanneer we de energie gaan gebruiken. Dan ben je dus al 50% van de oorspronkelijke opbrengst kwijt. Uiteraard zal daar ook innovatie op plaatsvinden. Dat heeft allemaal veel tijd nodig. De eerste fossiele brandstofmotor was ook niet zo zuinig als dat nu het geval is en had zeker geen turbo-setje.
Hoe sla je de waterstof op?
Heel veel ruimte is er dan nodig. Voor vissersschepen staat het al vast dat er een soort tankopslag achteraan moet varen. Er zijn nu gedachten om dan de waterstof om te zetten in methaan. Dat gaat nog weer meer geld kosten. Deze techniek bestaat alleen op papier. Er is nog een andere mogelijkheid en dat is de waterstof omzetten naar ammoniak. Dan zou het gewoon in de brandstoftanks kunnen nadat ze eerst een behandeling tegen de ergste corrosie (roest) hebben ondergaan. Dat is ook nagenoeg ondoenlijk. Methaan lijkt dan toch de beste optie.
Elektromotor
Het toverwoord van hybride motoren valt niet alleen in de auto-industrie, maar ook in de scheepvaart. De tijd zal het leren hoe de visserijsector (vangst, koeling en transport) hier op in moet spelen.
Johan Nooitgedagt
Deze column van Johan Nooitgedagt (Voorzitter Nederlandse Vissersbond) is eerder gepubliceerd in FishTrend.
