Vanwege mijn werk en het volgen van de dingen die overal gebeuren verkeer ik af en toe op social media. Ik kom steeds meer mensen tegen die zeggen: ‘Daar ben ik mee gestopt omdat het langzamerhand het putje van de samenleving is geworden’. Het is een vermaak om in de ‘leugenbank’ op de kop van de haven te staan waar mensen elkaar er tussen nemen en sterke verhalen vertellen. Social media lijkt iets te worden waardoor je anoniem achter een schermpje kunt zitten en helemaal los kunt gaan om een ander tot de grond ‘af te branden’. Je vraagt je af en toe wel eens af hoe dat anders zou kunnen. Het wachten is op een uitvinding.
Social media
De oorspronkelijke bedoeling was om een laagdrempelig platform te ontwerpen waar je contact met elkaar zou kunnen hebben. Wat er intussen is gemaakt lijkt op een extreme polarisatie, online treiteren en beschadigen van personen en/of groepen. Dit alles onder het gesternte dat de mens een sociaal dier heet te zijn. Dat betekent dat je elkaar gaat opzoeken en niet anoniem achter een schermpje verschuilt. Uiteraard de ‘goeden’ onder de mensen die zich hier niet over aangesproken moeten voelen. Overal zijn uitersten. Vandaag de dag lijkt het meer op ‘asociale media’ en je moet zelf maar bedenken of jij je daarmee gelukkig lijkt te voelen. Of is het alleen maar ‘fomo’ (fear of missing out)?
Veranderingen
Eigen ijdelheid strelen is een ding wat teveel voorkomt op social media. Toch kunnen er ook maatschappelijke veranderingen door social media in gang gezet worden. In Nederland begon het in 2004 met Hyves (opgericht door Nederlanders) en MySpace (afkomstig uit VS) zelfs een jaar eerder. Rond 2010 kwam Facebook en daardoor verloren de andere beide snel terrein. Verandering door social media ondervonden we als voorbeeld met de Arabische Lente (demonstraties Midden-Oosten tegen regimes) rond de jaren 2010-2012. Facebook bleek ideaal om de acties te coördineren en is daardoor ook de reden dat het bij autoritaire regimes werd verboden. Ondertussen is ook duidelijk geworden dat social media niet alleen maar leuk zijn. Foto’s en (altijd) geweldige momenten van uitermate bijzondere vakanties delen is super leuk. Echter, de sociale netwerken zijn ook zo opgezet dat ze verslavend zijn. Dat gaat de positieve- (leuk en mooi) en de negatieve (onwaarheden, schelden en pesten) kant op.
Twitter bestaat sinds 2006. De sfeer is daar doorgaans beneden nul. Vriendelijke gesprekken worden getorpedeerd. Er zijn pestkoppen, trollen, bots en mensen die mis- en desinformatie verspreiden. Waarom niet alleen de focus op nuttige informatie? Eigenlijk is het een samenleving (omgeving) die totaal geen regels kent. Doe je mee aan de ophef dan word je ter plekke beloond. Zoek je ruzie, dan krijg je ‘likes’. Lekker allemaal in een vorm van anonimiteit. Twitter heeft moderators in dienst om het gedrag te veranderen. In een proef kregen twitteraars een waarschuwing ze kwetsend of beledigend waren. Dan verscheen in het scherm: ‘Wil je dit nog eens bekijken voordat je het tweet?’. Uit de proef bleek dat 31% het bericht ging aanpassen. Het effect was blijvend. Social media experts zijn positief over deze experimenten. Het is heel mooi wanneer u en ik kunnen constateren dat we dergelijke moderators niet nodig hebben en dat zij zich verder kunnen concentreren op de hard-core twitteraars.
Johan K. Nooitgedagt
