Grote namen als Bill Gates steken er geld in en mogelijk ligt het straks ook op uw bord: een volledig plantaardige hamburger. Men kreeg patent op een techniek voor het gebruik van de ijzerhoudende stof ‘haem’ in de hamburgers. Daardoor kan er een burger worden ontwikkeld die geheel plantaardig is, maar wel ‘bloedt’, oogt en smaakt als een rundvleesburger. Bij de productie wordt volgens de makers 75% minder water en 95% minder land gebruikt. Het bedrijf werkt ook aan plantaardige varianten van kip, varken, vis en yoghurt. Het is te verwachten dat de supermarkt van de toekomst er anders uit komt te zien met deze ontwikkelingen.
Ecologisch
Alleen al kleur blijkt bepalend voor gedrag. Zo ging de bekende fastfoodketen McDonalds over van de hoofdkleur rood naar de ecologische huiskleur groen. Alle zaken zijn tegenwoordig aangesloten op groene stroom, de verpakkingen zijn van gerecycled papier en het eten is voorzien van keurmerken die als betrouwbaar te boek staan. Het wijzigen van de bekende rode kleur naar groen, is een zichtbare manier om te communiceren dat het bedrijf de tekenen des tijds goed verstaat. Als je dit toepast op het gebied van de visserij-industrie, zou je kunnen bedenken dat het begint bij het groen verven van de viskotters.
Garnalen uit het laboratorium
Vergeet voorlopig maar dat biefstukken en hamburgers uit het laboratorium komen. De eerste stukken kweekvlees zijn waarschijnlijk gemaakt van garnalenweefsel. Dat is spierweefsel van garnalen gekweekt uit de stamcellen. Het grootste voordeel is misschien wel dat de antibiotica overbodig worden. Na genetische modificatie is kweekvlees de industrie die de landbouwsector op zijn kop zal zetten. Het is de vraag wat de reacties van de consumenten zullen zijn. ‘Kweekvlees is nog steeds iets abstracts, dus we kunnen niet testen of de consument het accepteert’, zegt Laura Wellesley van het onafhankelijke Britse beleidsinstituut Chatham House en coauteur van een artikel voor de EU over alternatieven voor vlees. Stabiele factor blijft, of het nu vlees of vis is, dat de kostprijs leidend is voor het gros van de consumenten.
Radicale verandering van het voedselsysteem
De op één na grootste vleesproducent stak zijn geld in kweekvlees. Dat laat zien waar de toekomst ligt. Het feit dat McDonalds zijn hoofdkleur heeft gewijzigd naar groen, geeft aan dat ze niet failliet willen gaan door niet in de voordelen van de voedseltransitie te geloven. Een van die voordelen, die boven elke twijfel is verheven, is dat kweekvlees vrij is van antibiotica. ‘Wereldwijd wordt 80% van de antibiotica gebruikt in de landbouw’, zegt microbioloog Elizabeth Wellington van de Universiteit van Warwick in het VK. Ook worden antibiotica toegediend om de groei te bevorderen. Dergelijk gebruik draagt bij aan de steeds grotere resistentie tegen antibiotica en dat schijnt een groter gevaar voor de menselijke gezondheidszorg te vormen dan de klimaatverandering. Het mag duidelijk zijn: we krijgen te maken met een radicale verandering van het voedselsysteem.
Johan K. Nooitgedagt
