De Europese Commissie heeft een reeks voorstellen aangenomen waarmee ze in 2030 de uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie met 55% wil reduceren ten opzichte van 1990. De EU wil in 2050 klimaatneutraal zijn, zoals in de Europese Green Deal staat. Europêche, de Europese koepel van visserijorganisaties, heeft namens de hele visserijketen een brief verzonden aan met name de visserijbetrokkenen van de lidstaten, de relevante leden van het Europees Parlement en relevante leden van de Visserijcommissie van het Europees Parlement. Europêche roept op om de brandstof die wordt gebruikt voor visserijactiviteiten uit te sluiten van het toepassingsgebied van de richtlijn.
Europese Green Deal
In het kader van de Europese Green Deal heeft de Europese Commissie een reeks voorstellen aangenomen om het klimaat-, energie-, transport- en belastingbeleid van de EU zo af te stemmen, dat de netto broeikasgasemissies tegen 2030 ten opzichte van het niveau van 1990 met minstens 55% kunnen worden verlaagd.
Als onderdeel van dit initiatief heeft de Europese Commissie in 2021 een herziening van de energiebelastingrichtlijn voorgesteld, met als doel minimumbelastingdrempels voor koolstofvrije energie vast te stellen die lager zijn dan die voor fossiele brandstoffen. Het dossier heeft inmiddels, na uitgebreide discussies, de slotfase van het wetgevingsproces bereikt. Zowel de Europese Commissie als het Europees Parlement streeft ernaar het dossier af te ronden voordat de zittingsperiode afloopt in juni 2024.
Visserijactiviteiten uitsluiten van de richtlijn
De Europese visserijsector staat volledig achter de noodzaak om de CO2-uitstoot terug te dringen en is actief betrokken bij het zoeken naar duurzame, hernieuwbare en commercieel levensvatbare energiealternatieven. De sector roept de EU echter op om de brandstof die wordt gebruikt voor visserijactiviteiten uit te sluiten van het toepassingsgebied van de richtlijn. Brandstofkosten kunnen hoger zijn dan 40% van de totale operationele kosten voor visserijbedrijven. Wat ook erkend mag worden, is dat de visserijsector een van de gezondste dierlijke eiwitten levert, met een van de kleinste koolstofvoetafdrukken, en bijdraagt aan het levensonderhoud van veel plattelandskustgemeenschappen in de EU.
Daarnaast is, volgens gegevens van de Verenigde Naties, de totale broeikasgasemissies van de EU-vissersvloot tussen 1990 en 2021 met 52% gedaald, waardoor de Green Deal-doelstelling ruim vóór de geplande tijdlijn (2030) werd bereikt. En als je wereldwijd kijkt, vertegenwoordigen visserij-emissies in de EU 0,01% van de mondiale antropogene emissies.
Bovendien heeft de visserijsector zelfs met belastingvoordelen in de EU door de jaren heen het brandstofverbruik verlaagd. Deze daling kan worden toegeschreven aan verschillende factoren, waaronder de geleidelijke inkrimping van de vloot, aanzienlijke verminderingen van de visserij-inspanning (dagen op zee), verbetering van de visbestanden en de introductie van nieuwe technologieën.
Het invoeren van brandstofbelastingen zou de sociaal-economische problemen waarmee visserijbedrijven, die toch al kampen met hoge energieprijzen en inflatie, nog verder verergeren. De meerderheid van de EU-landen verleent of vraagt subsidies om hun vloot te slopen als gevolg van de Brexit, de energiecrisis, pandemieën, inflatie, het toenemende aantal offshore windmolenparken en de sluiting van gebieden op zee, problemen met buurlanden en onwerkbare EU-regelgeving. Belastingheffing zou alleen maar bijdragen aan deze absolute tragedie. Als gevolg daarvan zullen buitenlandse vis-, schaal- en schelpdierproducten ons binnenlands aanbod vervangen, waardoor de afhankelijkheid van de EU van geïmporteerde zeevruchten groter wordt.
Bovendien zou brandstofbelasting de EU-visserijsector in concurrentienadeel brengen ten opzichte van andere niet-EU-landen met lagere brandstofprijzen en belastingen. Ook zouden de prijzen voor zeevruchten die door de eindgebruikers worden betaald, ongetwijfeld worden beïnvloed door de stijging van de brandstofprijzen als gevolg van de invoering van brandstofbelastingen.
Ten slotte is de grootste uitdaging waarmee veel industrieën worden geconfronteerd de ontwikkeling en beschikbaarheid van alternatieve groene en koolstofneutrale technologieën en brandstoffen. De situatie is nog erger in de visserijsector, omdat de transitie naar nieuwe voortstuwingstechnologieën een grotere ruimte aan boord vereist. En de huidige capaciteitsbeperkingen door het Gemeenschappelijk Visserijbeleid limiteren dergelijke ontwikkelingen. Het is dan ook duidelijk dat er (nog) geen realistische energiealternatieven voor de visserijsector bestaan.
Brandstofbelastingen geen stimulans, maar strafmaatregel
Samenvattend zou het invoeren van brandstofbelastingen niet dienen als stimulans, maar eerder als strafmaatregel voor een sector die de Green Deal-doelstelling al heeft bereikt en worstelt met de geopolitieke en sociaal-economische uitdagingen in Europa.
Daarom moet de visserij worden vrijgesteld van de richtlijn, totdat nieuwe brandstof- en voortstuwingstechnologieën commercieel beschikbaar komen. En binnen de wetgeving zou de modernisering, installatie en het gebruik van dergelijke technologieën mogelijk moeten worden gemaakt.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het Team Nederlandse Vissersbond via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Durk van Tuinen.
Durk van Tuinen
