Garnalenvisserij moet per 1 januari 2023 voldoen aan stikstofnormen

Voor het verkrijgen van een nieuwe Wnb-vergunning dient de garnalenvisserij per 1 januari 2023 aan de geldende stikstofregels te voldoen. Uitzonderingen worden niet gemaakt en de overheid gaat ervan uit dat de garnalenvissers vanaf volgend jaar zullen voldoen aan de gestelde normen, zo stellen minister Staghouwer, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en minister Van der Wal-Zeggelink, Ministerie voor Natuur en Stikstof in een gezamenlijke brief van 22 april jl. aan de Tweede Kamer.

Vragen van Kamerleden VVD

Naar aanleiding van een artikel op de website van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC), waarin garnalenvisser Eddy Sinke, mede-eigenaar van vissersvaartuigen YE-138 en YE-238, zijn zorgen uit over de toekomst van de garnalenvisserij, hebben Tweede Kamerleden Valstar en Van Campen (beiden VVD), schriftelijke vragen gesteld aan ministers Staghouwer en Van der Wal-Zeggelink.

De VVD-Kamerleden vragen beide ministers of zij de zorgen van de garnalenvissers delen m.b.t. de stikstofregels, de onbegrijpelijke urenregeling (vis-uren) en de vaarvolgsystemen aan boord (black box). Daarbij vragen zij de ministers of de garnalenvissers zekerheid geboden kan worden omtrent een nieuwe vergunning voor de garnalenvisserij in het kader van de Wet natuurbescherming (Wnb-vergunning) vanaf 1 januari 2023 en op welke wijze beide ministers de garnalenvissers zullen ondersteunen zodat zij kunnen blijven vissen.

Op 22 april 2022 hebben beide ministers in een gezamenlijke brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer de vragen van de VVD-Kamerleden beantwoord. Lees hier de antwoordbrief van ministers Staghouwer en Van der Wal-Zeggelink.

In de antwoordbrief leggen de ministers de verantwoordelijkheid voor de stikstofproblematiek vooral bij de visserijsector zelf neer. De garnalenvissers moeten per 1 januari 2023 voldoen aan de gestelde stikstofeisen, als onderdeel van een nieuwe Wnb-vergunning. Wanneer er niet aan de stikstofnormen wordt voldaan, kan er geen vergunning worden afgegeven. Dit zou betekenen dat de garnalenvissers dan niet binnen de Natura2000-gebieden mogen vissen en dus ofwel voor de kant komen te liggen, ofwel buiten de Natura2000-gebieden moeten gaan vissen.

Subsidie voor stikstof reducerende maatregelen komt te laat

Op de vraag in hoeverre beide ministers de garnalenvissers (financieel) zullen ondersteunen om te kunnen voldoen aan de stikstofvereisten, geven de ministers aan dat er binnen het ministerie van LNV momenteel wordt gewerkt aan een subsidieregeling waarmee maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen mede gefinancierd kunnen worden. Helaas komt deze subsidieregeling veel te laat voor de vissers om nog voor het einde van dit jaar de nodige investeringen te doen zodat ze aan de voorwaarden voor een nieuwe Wnb-vergunning, op het onderdeel stikstofuitstoot, kunnen voldoen.

Het probleem van de subsidieregeling is dat investeringen pas subsidiabel zijn vanaf het moment dat er een subsidieaanvraag is ingediend. De subsidie kan, zoals het nu staat, pas vanaf september dit jaar worden aangevraagd, wat betekent dat vissers pas vanaf dat moment, met behulp van de aangevraagde subsidie de benodigde investeringen zouden kunnen doen.

Garnalenvissers die nu al willen investeren in schonere (stage V of tier III) motoren of SCR-katalysatoren om de stikstofuitstoot drastisch te verminderen, doen dat op dit moment volledig voor eigen rekening. Met terugwerkende kracht subsidie aanvragen is niet mogelijk, aldus het ministerie van LNV.

Het gaat om grote investeringen in een tijd dat het economisch niet mee zit. Wachten met investeren betekent dat de kans zeer groot is dat een visser niet op tijd kan voldoen aan de nieuwe vergunning voorwaarden voor wat betreft stikstofreductie. Een dilemma dus voor de vissers.

Extern salderen is geen optie

Ook de mogelijkheid van extern salderen, waarbij stikstofruimte overgenomen wordt van bedrijven die geheel of gedeeltelijk stoppen, lijkt weinig mogelijkheden te bieden. Vanuit de betrokken ministeries is eerder aan de sectorvertegenwoordigers medegedeeld dat via de zogenaamde ‘stikstofbanken’ die binnen de provincies beschikbaar zouden zijn, wellicht stikstofruimte overgenomen kon worden.

Nader onderzoek vanuit de sector bij verschillende provincies leerde dat diverse provincies nog geen stikstofbank hebben opgezet. Voor zover er al wel sprake is van een stikstofbank, bevatten deze geen stikstofruimte die door de visserijsector overgenomen zouden kunnen worden. De beschikbare stikstofruimte wordt slecht beschikbaar gesteld aan infrastructurele werken, waaronder woning- en wegenbouw.

Beide ministers geven in hun antwoordbrief dan ook aan dat er geen extra stikstofruimte bij de provincies aanwezig is waar de visserijsector gebruik van kan maken. De visserij zal het dus vooral moeten hebben van het verminderen van de stikstofuitstoot.

Onderzoek stikstofuitstoot TNO en Wing

Zoals bekend werkt de sector al sinds medio vorig jaar aan een nieuwe aanvraag voor een Wnb-vergunning voor de garnalenvisserij. Wat betreft het kunnen voldoen aan de gestelde stikstofnormen zijn TNO en Wing gevraagd hiernaar onderzoek te doen. Momenteel bevindt dit onderzoek zich in de laatste fase en zal de sector op basis van het onderzoeksrapport van TNO en Wing in nader overleg treden met het ministerie van LNV over de mogelijkheden om tijdig aan de stikstofeisen te kunnen voldoen.

Voor meer informatie

Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid, vragen naar Johan Nooitgedagt, Durk van Tuinen, Egbert van der Tuin, Amerik Schuitemaker of Ben Scholten T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.