Onlangs is er een scenariostudie voor de Noordzee gepubliceerd. Er is heel veel ruimtebeslag van de gebruiksfuncties op de Noordzee. Zo hebben we de Natura 2000 gebieden, het ruimtebeslag voor de windenergie, winning van oppervlaktedelfstoffen, olie- en gaswinning, kabels en leidingen op de bodem, scheepvaartroutes, militaire oefengebieden, visserij, helikopterroutes die vrijgehouden moeten worden en onlangs is er een consortium opgericht om te beginnen met het bouwen van een zonnecentrale op de Noordzee.
Cumulatieve effecten
Al deze werkzaamheden hebben effecten. Wanneer we deze effecten bij elkaar optellen kunnen we spreken van cumulatieve effecten. De visserij maakt zich daar zorgen over. Om een voorbeeld te noemen: wat zouden de effecten zijn van stroomkabels die in de bodem van de Noordzee worden aangelegd om al die windparken met elkaar te verbinden. De stroomkabels zouden wel eens elektromagnetische velden kunnen veroorzaken die van invloed zijn op de natuur en in het bijzonder het gedrag van vissen en andere zeebodemdieren. In de visserij effect rapportages komt dit nog heel weinig aan de orde, maar vissers hebben zo hun bedenkingen.
Oudste rechten
Het is een hardnekkig misverstand dat je maar overal kunt vissen waar water is. De Noordzeevissers bevissen maar een zeer beperkt deel van de Noordzee. Dat komt omdat de bodem niet overal geschikt is om te kunnen bevissen. Daarnaast is het zo dat je niet overal mag vissen. Er zijn steeds meer gesloten gebieden en de vissers zijn van mening dat zij toch degene zijn die de oudste rechten hebben, naast het feit dat ze zorgen voor een zekere voedselvoorziening.
Beheerplan windmolens
De visserijsector is van mening dat de windmolenparken juist daar aangelegd moeten worden waar vissers minder of nauwelijks vissen. Dat betekent dat beschermde natuurgebieden wellicht meer geschikt zijn om als windmolenpark te dienen. Voor de visserij is er een maximum gesteld uit oogpunt van beheer van de visbestanden. Dat is Europees geregeld. Voor de windmolens is er geen beheerplan, en dus kunnen ze maar blijven bouwen. Er zit geen maximum aan. Energieproductie is belangrijk, maar of dat nu met windmolens of met zonne-energie op zee gaat gebeuren, het is en blijft een bedreiging voor de vissers.
TESLA op zee
Uit oogpunt van vissers kun je ook spreken van een enorm dilemma wat recent is veroorzaakt door het Europees Parlement. De vissers zijn door middel van innovatie bezig met een enorme energiereductie, door het sparen van heel veel brandstof. Ze hebben veel geld gestoken in het ontwikkelen van de pulsvisserij. Dat is het vissen met kleine stroompulsjes om de vis beter te vangen ter vervanging van het gebruik van wekkerkettingen die over de bodem gaan. Dat laatste vraagt veel meer motorvermogen en dus brandstof. Een slimme oplossing zou je zeggen. Nu is het hetzelfde Europese Parlement dat toestemming geeft om juist nog meer alternatieve energie, door middel van windmolens, op de Noordzee te winnen. Beide zouden juist duurzaam en verantwoord moeten plaatsvinden op een manier waar we allemaal trots op kunnen zijn. Ook de visserij kan zich op het gebied van elektrische energie verder ontwikkelen. Misschien zijn we in staat om over 10 of 20 jaar te spreken van het eerste vissersschip ‘TESLA’ op de Noordzee. Het is goed mogelijk dat de benodigde stroom dan afkomstig is van windmolens. Wanneer een vliegtuig in de lucht kan bijtanken, is het ook mogelijk dat een vissersschip aan een stekker ligt nabij een windmolenpark. Zou dat geen mooie toekomst zijn om een pulsvisserij nog verder te innoveren?
Het loopt vast
Dat lijkt toekomstmuziek, maar totdat het zover is moet het duidelijk zijn dat windmolenparken en zonne-energievelden de vissers het vissen bijna onmogelijk maken. Laten we er daarom voor pleiten dat er ook windmolens aan de wal nodig zijn en dat alle daken van de fabrieken, boerderijen, opslagloodsen en huizen nog vol gelegd kunnen worden met zonnepanelen. Het meervoudig duurzaam verantwoord ruimtegebruik op de Noordzee loopt vast, ook voor de natuurwaarden. Genoeg is genoeg.
Deze column van Johan Nooitgedagt is eerder gepubliceerd in VisMagazine.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Johan Nooitgedagt van de Nederlandse Vissersbond, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
