ICES heeft een advies uitgebracht met daarin een evaluatie van 33 innovatieve vistuigen, waaronder ook tuigen en tuigaanpassingen waarmee in Nederland is gevist zoals het SepNep en de garnalenpuls. The International Council for the Exploration of the Sea (ICES) doet dit in reactie op het verzoek van de Europese Commissie.
De Europese Commissie heeft ICES verzocht om een definitie van het ‘innovatieve vistuig’ te maken, een overzicht samen te stellen van innovatieve tuigen en de gevolgen van deze tuigen voor de selectiviteit en het mariene milieu op papier te zetten.
De pulsvistechniek voor de tong is in dit ICES advies buiten beschouwing gelaten. ICES bracht eerder dit jaar al een apart advies over deze innovatieve vistechniek uit.
Wanneer spreek je van een innovatie?
Het werk van de ICES-werkgroep voor innovatieve tuigen is belangrijk voor de invulling van art. 20 uit de technische maatregelenverordening (EU) 2019/1241. Artikel 20 stelt dat innovatieve tuigen kunnen worden toegelaten nadat uit een uitgebreide beoordeling blijkt dat er geen noemenswaardige nadelige effecten zijn. De uitvoerbaarheid van dit artikel is lastig wanneer je niet weet wat verstaan wordt onder een innovatief tuig. Moet je uitgebreid de effecten beoordelen wanneer je een paar mazen draait? En wanneer is de ‘impact assessment’ groot genoeg?
Samen met collega-onderzoekers uit heel Europa nam Pieke Molenaar van Wageningen Marine Research (WMR) deel aan de werkgroep die het advies opstelde. “Het vaststellen van wat een innovatief tuig is, was de grootste discussie”, aldus Molenaar. “Is een tuig al innovatief als je maar een paar mazen aanpast? Is het innovatief als je een bestaand tuig op een andere doelsoort of in een ander visgebied gaat gebruiken?” De discussie is volgens Molenaar nog niet beslecht maar voor nu definieerde de werkgroep een innovatief tuig als een tuig of tuigonderdeel dat afwijkt van wat er in de EU-regelgeving staat of dat anders is dan tuigen die gebruikelijk zijn in een bepaald visgebied.
33 innovatieve tuigen vormen geen uitputtende lijst
De 33 tuigen die in het advies zijn besproken zijn volgens Molenaar zeker geen uitputtende lijst van de tuiginnovaties in Europa. Er zijn bijvoorbeeld veel innovaties die ‘mislukken’, oftewel nieuwe ontwerpen die tijdens het testen niet het verwachte resultaat behalen. Beleidsmakers en bestuurders hebben er minder belang bij om daar alle details van te weten, zij willen weten wat er wel is en daar beleid op maken.
“De ICES-werkgroep heeft er uiteindelijk voor gekozen om uit iedere deelnemende lidstaat zo’n twee innovatieve ontwerpen in het advies op te nemen die klaar zijn om mee te vissen en waar ook data van bekend zijn”, zegt Molenaar. Dat laatste was een reden om het waterspraytuig niet in het ICES-advies te bespreken. Dat tuig bevindt zich nog in een te vroeg ontwikkelingsstadium waardoor er nog weinig gepubliceerde data zijn.
Van de 33 innovatieve vistuigen beoordeelde ICES de vangstefficiëntie, de selectiviteit, de gevolgen voor het mariene milieu en ook hoe ver ze klaar zijn om in de visserijpraktijk toe te passen. Tussen de besproken vistuigen bestaat een grote variatie aan technische complexiteit. Het Vlaams paneel is bijvoorbeeld van minder technische complexiteit dan een vliegende drone die uitgerust is met een echosounder om scholen pelagische vis te detecteren.
Het gebruik van innovatieve tuigen hangt samen met de sociale context
De ICES-werkgroep benoemt in haar advies dat innovaties nooit alleen technisch van aard zijn, maar dat de bredere economische, politieke en sociale context ook bekeken moet worden om te begrijpen waarom bepaalde innovatieve tuigen een succes worden of niet. Er moet bijvoorbeeld een verdienmodel zijn. Als een vistuig veel te duur is en snel kapot gaat is het de vraag of de investeringen terug verdiend kunnen worden met het gebruik van het vistuig. Wat ook kan, is dat een nieuw ontwerp goed vangt en selectief is, maar dat er vanuit de regelgeving en controle onvoldoende stimulans is om het gebruik van het tuig aantrekkelijk te maken. Het huidige ICES-advies gaat niet in op deze bredere context.
Elke drie jaar beoordeling innovatieve tuigen
Het is de bedoeling dat ICES vanaf nu elke drie jaar overzichten en beoordelingen maakt van innovatieve tuigen. De Europese Commissie baseert op deze ICES-adviezen de voortgang in het bereiken van de doelstellingen in de technische maatregelen verordening.
Pulsvisserij: meest onderzochte vistechniek ooit
Nog niet eerder is de impact van een innovatief vistuig zo uitgebreid beoordeeld als dat van de pulsvisserij op tong. De Nederlandse Vissersbond zal dit blijvend onder de aandacht brengen en erop blijven aandringen dat de positieve beoordeling van het tuig wordt omgezet in regelgeving die de techniek toe staat. Anders blijft artikel 20 van de technische maatregelen niet meer dan een papieren werkelijkheid.
Verder lezen
Het ICES advies over innovatieve vistuigen is hier te vinden. Het uitgebreide rapport van de ICES werkgroep over innovatieve tuigen, met factsheets van alle beoordeelde tuigen (blz. 30 – 89), is hier te vinden.
Meer informatie
Durk van Tuinen
Neem voor meer informatie contact op met Durk van Tuinen via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
