Het is druk op het ROC met leerlingen als we arriveren. Iedereen is druk bezig met schoolwerk en er wordt druk overlegd over de schoolopdrachten. Toch hebben Klaas, Hendrik, Lourens en Klaas Jan tussendoor wel even tijd voor een gesprek met ons over de toekomst.
Opleiding
Klaas de Boer (23), Hendrik de Boer (19), Lourens de Boer (19) en Klaas Jan de Vries (19) wonen allemaal op het mooie Urk. Gezamenlijk volgen zij de niveau 3 BBL-opleiding SW5 bij het ROC Friese Poort op Urk. Momenteel bevinden zij zich allen in de afrondende fase van deze opleiding. Deze opleiding bestaat uit 2 schooljaren waarin in totaal 16 lesweken plaatsvinden. De overige weken word er gewerkt en geleerd aan boord van de kotter.
Klaas de Boer (23)
Hendrik de Boer (19)
Lourens de Boer (19)
Klaas Jan de Vries (19)
Binnen de opleiding krijgen ze les in veel verschillende vakken. Elke leerling vind weer iets anders leuk. Zo vindt Lourens het werken in de machinekamer het leukst. “Je bent met de motor bezig, leidingen en sleutelwerk et cetera.” Aldus Lourens. “Ik ben van kinds af aan opgegroeid met netten boeten en in principe heb ik hier dus eigenlijk niks meer geleerd daarover. Maar dat neemt niet weg dat ik het op school niet leuk vind.” Verteld Hendrik.
Het diploma Stuurman-scheepswerktuigkundige vissersschepen SW5, zoals de opleiding voluit heet, hebben ze nodig om te mogen schipperen op de kotter. “We zijn allemaal zeer gemotiveerde vissers en willen graag gaan varen.” Verteld Hendrik. “En daarbij is een extra papiertje nooit verlegen.” Vult Lourens aan.
Generatie op generatie
Voor velen van Urk is het vanzelfsprekend dat je de visserij in gaat, zo ook voor Klaas, Hendrik, Lourens en Klaas Jan. Allen zijn opgegroeid met vaders, ooms, opa’s en neven in de visserij. Het vak gaat echt over van generatie op generatie. En daarbij zijn ze het er ook over eens dat het een prachtig vak is. “Het is een prachtig mooi beroep met veel afwisseling in je werk. Daarbij ben je toch nog veel vrij in je werkuren en je doen en laten. In principe ben je je vrijheid te boven.” Aldus Klaas. “Je hebt op zee van niemand last en je bent heerlijk vrij in de natuur.” Voegt Lourens toe. De rest kan dit enkel beamen.
Van kleins af aan waren de jongens al te vinden aan boord van de kotters. In de vrije tijd werd er volop meegeholpen aan boord met kleine klusjes en in vakanties waren ze de hele week te vinden aan boord. “Ik mocht eigenlijk niet de zee op van mijn vader maar het is er toch van gekomen. Hij heeft altijd gezegd ‘zorg dat je geen visserman wordt, maar zorg dat je door gaat met leren.’ Maar ja de visserij blijft toch trekken.” Vertelt Klaas.
Basiskennis vanuit de familie
Het beste wat de jongens van hun vader hebben geleerd over de visserij is eigenlijk de meeste basiskennis van het vak. “Als je jong bent ga je toch met je vader vaak mee naar de schuur en je vader leert je boeten, knopen en de meeste kennis doe je toch hier op. Als je in de brug zit krijg je ook andere gesprekken als dat je thuis aan tafel zit.” Vertelt Klaas. “Als je een jaar of 6/7 bent ga je in de vakanties mee en dan zien ze meestal ook wel of het er in zit of niet.” Aldus Lourens.
Ervaring op verschillende schepen
Binnen de visserij is er door de vissermannen al veel ervaring op gedaan op vele verschillende kotters. Zo heeft Hendrik alleen op de vloot van eigen familie gevaren, de Britse vlagkotters boomkorkotter PZ-657 ‘Our Anna’ en flyshootschepen LH-356 ‘Henk Senior’ en LH-357 ‘Good Hope’. Lourens heeft op de flyshooters UK-38 ‘Kleine Jan’, UK-242 ‘Kleine Jan’ en de 
boomkorkotter UK-95 ‘Aart Maaskant’ gevaren. Klaas heeft een tijdje als opstapper gevaren. Hij is vervolgens mee gegaan voor de twinrigvisserij met de UK-272 ‘Adriaantje’ en met quadrigvisserij op garnalen en kreeftjes met de UK-44 ‘Grietje’. Klaas Jan vaart momenteel op de boomkorkotter UK-64 ‘Mattanja’ van zijn vader. Hiervoor heeft hij gevaren op de flyshooter LH-356 ‘Henk Senior’ van de ouders van Hendrik en de boomkorkotter UK-136 ‘Drakkar’.
Verschillende voorkeuren
Net zoals zij verschillende vakken op school leuk vinden, is ook de voorkeur voor het type visserij binnen de groep zeer verschillend. Zo gaat de voorkeur van Lourens uit naar flyshootvisserij. “Elke trek is anders, het is echt nooit hetzelfde. Met boomkor ga je bijvoorbeeld op tong vissen en heb je de ene trek 45 kilo en de andere keer van 60 kilo. Met flyshoot heb je de ene keer 1000 kilo inktvis en de volgende keer 5 ton dorade. De vangst uit elke trek is compleet anders.” Legt Lourens uit. Zo maakt het voor Hendrik eigenlijk niet zo veel uit, zolang hij maar lekker bezig is op zee. “Ik vind het nu gewoon mooi om iets te vangen, hoe we dat doen maakt me eigenlijk niet veel uit.” Aldus Hendrik. Voor Klaas schiet het twinriggen er bovenuit. “Met twinriggen ben je aardig in de weer maar je hebt ook nog tijd voor jezelf. Mijn voorkeur gaat uit naar de visserij op schol en van alle visserijtypen die je op schol kunt beoefenen vind ik twinriggen het leukst.” Vertelt Klaas.
Kwaliteiten
De kwaliteiten die je nodig hebt om visserman te worden zijn voor de jongens bijvoorbeeld voldoende motivatie, inzicht hebben en vooruit kunnen denken. “Bijvoorbeeld al die mazen etc. moet je allemaal een beetje kunnen snappen. Je moet als visserman ook vooruit kunnen denken en werk zien liggen. De schipper moet niet alles voor je voor hoeven kauwen. Idealiter vorm je met de gehele bemanning een groep waarin iedereen op elkaar ingespeeld is.” Verteld Hendrik. “Daar kan echt geen machine tegen op.” Vult Klaas Jan aan. “Een beetje sociaal zijn is ook wel handig aan boord. Je zit toch de hele week met een bepaalde groep aan boord en daar moet je je mee zien te vermaken.” Vertelt Klaas.
Onzekerheden en gebrek aan toekomstperspectief
De grote onzekerheden binnen de sector vormen voor de jonge, gemotiveerde vissermannen een grote zorg voor te toekomst. “Afhankelijkheid is een grote zorg voor ons. Je bent afhankelijk van de overheid, vangsten, gasolieprijzen, visprijzen en ga zo maar door. Je hebt in principe niks in eigen handen.” Vertelt Klaas. “En het toekomstperspectief natuurlijk. Het blijft vanuit de overheid continu veranderen en er word van ons verwacht dat we overal zomaar in mee veranderen. Ze snappen niet dat alles maar net aan blijft draaien en dat velen niet zomaar kunnen investeren in een peperdure katalysator bijvoorbeeld. En al ben je wel in staat om daar in te investeren bieden ze je nog steeds geen zekerheid of je dan wel aan de eisen voldoet, aangezien over de stikstofberekeningen ook nog zat onzekerheden zijn.” Aldus Klaas.
Nederlandse Vissersbond
“Er zijn zat organisaties binnen de visserij en ik vind eigenlijk dat ze hartstikke goed bezig zijn. Ze doen hun best voor ons en meer dan je best kun je niet doen.” Vertelt Klaas. “Er wordt tegenwoordig veel te weinig naar de visserman geluisterd. Daar kunnen zij als organisatie weinig aan doen. Zij doen voor ons wat ze kunnen.” Vult Lourens aan.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het Team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Bente de Haan.
