DEN HAAG – Op 17 maart worden de Tweede Kamer verkiezingen gehouden. Hoewel het visserijbeleid Europees is, zijn de landelijke verkiezingen bepalend voor de manier waarop het Gemeenschappelijk Visserijbeleid in Nederland wordt uitgevoerd. Een ‘groen’ kabinet zal op andere wijze invulling geven aan de Europese regels dan een kabinet bestaand uit de meer ondernemers- of visserijgerichte partijen. Tegenwoordig heeft de visserij niet alleen te maken met visserijbeleid, maar ook het klimaatbeleid, visie op biodiversiteitsmaatregelen en de visie op internationale betrekkingen spelen een rol op 17 maart 2021. VisNed heeft de diverse verkiezingsprogramma’s naast elkaar gelegd en vergelijkend gekeken naar een aantal voor de visserij belangrijke punten.
Naast de grootste partijen is nieuwkomer Boer Burger Beweging (BBB) meegenomen in de analyse. De resultaten zijn niet verrassend, de SGP, VVD, CDA hebben het meest oog voor visserij. Ook de ChristenUnie heeft veel aandacht voor visserij, met een focus op verduurzaming.
Noordzeeakkoord en puls
De VVD en het CDA benoemen het Noordzeeakkoord expliciet als basis voor beleid op zee, de andere partijen gaan minder expliciet in op ruimtelijke ordening op zee. Wel zijn de meeste partijen voor meer investeringen in offshore wind, al dan niet in combinatie met kernenergie. Alleen Forum voor Democratie en de PVV zijn tegen windparken op zee. SGP en de BBB plaatsen kanttekeningen bij wind op zee. Ook Partij voor de Dieren is kritischer op windenergie dan andere partijen, met name vanwege mogelijke effecten op het zeeleven.
De ambitie om blijvende inzet te plegen om het pulsverbod terug te draaien wordt door diverse partijen genoemd, hoewel dit geen Nederlandse aangelegenheid is. Herziening van de aanlandplicht wordt alleen door de visserijgeoriënteerde partijen genoemd, wat wel belangrijk is, want de wijze waarop er invulling gegeven wordt aan de aanlandplicht kan wel landelijk worden vormgegeven.
Het stimuleren van innovatie in de visserij wordt specifiek benoemd in de verkiezingsprogramma’s van de VVD, CDA, SGP en CU. In de programma’s van Forum voor Democratie en PVV en de Boer Burger Beweging is dit veel minder expliciet. De focus ligt bij de Boer Burger Beweging en het CDA meer op landbouw, hoewel bij het CDA de visserij wel duidelijk wordt meegenomen.
Bij de Boer Burger Beweging blijft dit vooral hangen op pulsvisserij, maar is er verder weinig aandacht voor specifieke sectordossiers. Het partijprogramma is een opsomming van standpunten die gericht zijn op het behalen van stemmen op het platteland en voedselproducenten, maar deze standpunten lijken niet gekoppeld aan een beeld of visie.
Negatief
Het partijprogramma van de Partij voor de Dieren is uitgesproken negatief over visserij. Dit is niet verrassend, maar wel zorgwekkend, omdat de partij volgens de laatste peilingen wel meer zetels heeft dan bijvoorbeeld de ChristenUnie.
Opvallend is dat het woord ‘visserij’ in zowel de verkiezingsprogramma’s van de SP als de PvdA nul keer voorkomt. GroenLinks vermeldt visserij vooral in het kader van het uitfaseren van ‘zware sleepnetvisserij’, visserijvrije zones en verduurzaming van de visserij.
D66 heeft in die zin meer oog voor visserij. Hoewel D66 pleit voor meer verduurzaming en groen, is er wel aandacht voor de noodzaak voor investeringen in de visserij zodat schommelingen in de markt beter opgevangen kunnen worden door de ondernemer.
Zetelpeiling
Kijkend naar de meest recente zetelpeiling van Ipsos, zijn de VVD, CDA en PVV de grootste partijen. Zij worden gevolg door drie partijen die elkaar niet veel ontlopen, D66, GroenLinks en PvdA. Een nieuw kabinet zal dus waarschijnlijk bestaan uit VVD, CDA en een aanvullende meer groene partij, want ook met alleen de SGP komt men niet aan de benodigde 75 zetels.
Het is niet alleen belangrijk om te kijken naar partijgrootte, maar ook naar voor de hand liggende coalities. De veelheid aan partijen en splintergroeperingen zorgt ervoor dat er steeds minder sprake is van een ‘visserijvriendelijk’ front. Zowel Forum voor Democratie als de Boer Burger Beweging krijgen stemmen ten koste van de traditionele landbouw- en visserijpartijen, waardoor het aantal zetels en daarmee de macht van de VVD, SGP, CU en het CDA afneemt. De kans dat een nieuwe partij als BBB in de regering komt (of überhaupt de kiesdrempel haalt) is klein.
De VVD en het CDA hebben aangegeven niet te willen regeren met PVV en FvD. Deze partijen zullen dus naar waarschijnlijkheid in de oppositie blijven, en hoewel ze zich uitspreken tegen windenergie en voor visserij is het niet duidelijk op welke basis ze zich hard zullen en kunnen maken voor de sector. Zo zijn beide partijen uitgesproken sceptisch ten opzichte van de EU en wil Forum voor Democratie volgens hun verkiezingsprogramma ‘stoppen met het Gemeenschappelijk Visserijbeleid’. Echter, het quotumsysteem, subsidies, de PAP-plannen en beheer is één op één onderdeel van het GVB. Dus hoe dit er dan uit zou moeten zien is niet duidelijk. Ook kan je als lidstaat niet zomaar ‘stoppen’ met Europees beleid. De PVV pleit voor een Nexit, maar de afgelopen maanden leren ons dat dit voor de Britse visserij (en de visserij als geheel) niet goed uitpakt.
Korte lijnen
Een strategische stem of een stem op basis van passende standpunten, is gezien het huidige speelveld een serieuze afweging. Vanuit de visserijbelangenbehartiging is een stevig front van betrokken partijen met inhoudelijke kennis en daadkracht van belang.
Korte lijnen met politiek zijn belangrijk, zo heeft VisNed voor diverse verkiezingsprogramma’s input geleverd en komen politici bij VisNed met verzoeken om informatie en verduidelijking. Waar de sector behoefte aan heeft zijn duidelijke aanspreekpunten in de Tweede Kamer, die niet alleen voor de sector staan maar ook serieus genomen worden door andere politici en daarmee de doelen weten te bereiken.
In een democratie zal het uiteindelijk altijd uitdraaien op compromissen sluiten. De vraag is of binnen dat compromis de betreffende politici genoeg steun en draagvlak krijgen om onze kant op te schuiven en daarin is realisme, onderbouwing en een gunfactor van andere Kamerleden van groot belang.
Team VisNed
Legenda:
Groen = JARood = NEEOranje = voorwaardelijk of deelsGrijs = niet van toepassing / niet benoemd
Credit: Sarah Verroen
Bron: Visserijnieuws
