Minister Jetten van Klimaat en Energie maakt in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat de kosten voor het aanleggen van het stroomnet op zee voor de realisatie van stroom uit windenergie, flink zullen stijgen. De kosten voor het aanleggen van het stroomnet op zee worden op basis van de onlangs afgesloten contracten hoger ingeschat. Dit komt onder andere door de gestegen grondstoffenprijzen, personeelskosten en het uitsluiten van leveranciers uit risicolanden. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de kosten van het stroomnet op zee net als op het land uit de tarieven zullen worden betaald.
21 Gigawatt rond 2030
De grote klimaatambities van Nederland maakt dat ze inzet op ten minste 55% emissiereductie van broeikasgassen in 2030 ten opzichte van 1990. Om deze ambities waar te kunnen maken wordt hard ingezet op het realiseren van windenergie op zee. Daarom heeft het kabinet in 2022 de doelstellingen voor windenergie op zee verhoogd naar een capaciteit van circa 21 gigawatt (GW) rond 2030, mits dit inpasbaar is binnen de ecologische draagkracht van de Noordzee en in het energiesysteem.
Kosten stijgen
Er is met TenneT een contract afgesloten voor de bouw en aanleg van landstations, kabels en platforms. TenneT gaat deze verbindingen de komende jaren aanleggen binnen de routekaart 2030. Dit heeft ook duidelijkheid gegeven over de kosten van het stroomnet op zee waaruit blijkt dat de verwachte kosten flink zullen stijgen. De kosten hiervan zouden volgens eerdere berekeningen 2 miljard euro per jaar zijn voor de periode 2032-2057. Maar volgens nieuwe berekeningen komt dit nu op circa 3,6 miljard euro per jaar. Dat komt neer op een bedrag van bijna 4 cent per kilowattuur. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de kosten van het stroomnet op zee net zoals op land uit de tarieven zullen worden betaald, dus de stroomprijzen voor Nederlandse huishoudens.
Oorzaak
Volgens windontwikkelaars ligt de oorzaak vooral in gestegen grondstoffenprijzen, personeelskosten en het uitsluiten van leveranciers uit risicolanden. De totale investeringskosten voor het stroomnet op zee worden nu geraamd op € 35,5 miljard in plaats van € 26 miljard. Ook merken de ontwikkelaars van windparken de gevolgen van hoge inflatie en renteverhogingen.
Stekker eruit
Een voorbeeld waarbij we dit ook zagen gebeuren is het Verenigd Koninkrijk waarbij Vattenvall deze zomer de stekker trok uit de aanleg van een groot windpark op zee, omdat de kosten 40% hoger uitvielen dan begroot. Ook hier hebben windontwikkelaars te kampen met de gevolgen van hoge inflatie en renteverhogingen. René Peters is energie-expert bij het onafhankelijk kennisinstituut TNO. Bij Een Vandaag geeft hij aan dat sommige ontwikkelaars al jaren verlies draaien. Dat komt volgens hem onder andere door de vele innovaties die in rap tempo veel groter en efficiënter worden in het ontwikkelen van windmolens. “Hierdoor hebben bouwbedrijven voor windmolens eigenlijk te weinig terugverdientijd”, legt Peters uit.
Alleen maar verliezers
“Het blijkt maar weer dat de grootschalige uitrol van windparken voor Europese klimaatdoelstellingen in extreem hoge versnelling leidt tot alleen maar verliezers”: zegt Johan K. Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid. “De uitbreiding van offshore windenergie vereist drastische veranderingen in het gebruik van ruimte op zee, wat de conflicten tussen gebruikersgroepen, die al een behoorlijk tijdje aan het smeulen zijn, verder verscherpt. Het innemen van ruimte bedreigt vooral de visserij en het hoofdzakelijk om die reden dat er al zoveel Nederlandse kotters (tot op heden 52 stuks) zijn gesaneerd en de nog prima uitziende casco’s zijn verknipt. Eigenaren stonden er bij te huilen. Om elke vierkante meter op de Noordzee wordt gestreden en steeds meer visgebieden gaan verloren als gevolg van de enorme offshore windparken. Gezien de recordinvesteringen in de energie-industrie in Europa, zijn de verliezen die de vissers lijden voor de meeste politici slechts een marginale kwestie, vooral omdat de directe en indirecte kosten van het verlies aan visgronden niet precies gekwantificeerd kan worden. Echter groeit het ongenoegen van vissers én andere gebruikersgroepen en dit kan niet langer worden genegeerd. Nu zelfs de windontwikkelaars op manke poten komen te staan, kunnen de touwtrekkers van offshore windenergieprojecten beter terughoudend zijn in de verdere uitrol hiervan”; aldus een getergde voorzitter Nooitgedagt die dit langer heeft zien aankomen. “Nu hoor je opeens iedereen zeggen, ‘dit had nooit gemoeten’, maar juist de verdeeldheid in de visserijsector en de politiek heeft ons genekt. In tijden van nood moet je elkaar vastpakken en schouder aan schouder staan. Er waren zat mogelijkheden om tot consensus te komen met de visserijsector. Ook vissers gebruiken energie….”.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt of Kees van Beveren.
Johan K. Nooitgedagt
