Organisatie-platform LIFE wil het systeem van ITQ’s (individueel overdraagbare visvangstrechten) in Nederland afschaffen. De handel in en verdeling van visrechten is voor LIFE – waar de Nederlandse binnen- en kustvissers van NetVISwerk deel van uitmaken – onverteerbaar.
LIFE (Low Impact Fishers of Europe) is van mening dat ITQ’s een verantwoorde duurzame visserij in de weg staan. In Nederland zijn feitelijk bijna alle vangstrechten van de vissers sinds 70’er en 80’er jaren van de vorige eeuw individueel verdeeld en onderling overdraagbaar. Volgens de Nederlandse Vissersbond kan NetVISwerk deze ‘dwaling’ niet serieus menen en zou ze er goed aan doen om afstand te nemen van deze gedachte van LIFE.
LIFE: ‘Nee tegen individueel overdraagbare contingenten’
In een standpuntennota met als titel ‘Individueel vangstrechtenbeheer en kleinschalige visserijen in de EU: mensenrechten versus eigendomsrechten’ zegt LIFE hardnekkig nee tegen het systeem van individueel overdraagbare viscontingenten als onderdeel van het GVB (Gemeenschappelijk Visserijbeleid van de EU). Het risico dat dit systeem vooral slecht uitpakt voor de kleinschalige kustvissers en vissersplaatsen is simpelweg te groot, zegt LIFE.
Nederland heeft juist een goed werkend systeem van overdraagbare (en verdeelde) visrechten. Sinds jaar en dag is er handel in deze visrechten. Afschaffen betekent een enorme kapitaalvernietiging en zou niet eerlijk zijn ten opzichte van verkopers en kopers. De vistaart is tussen de EU-lidstaten verdeeld sinds de start van GVB en Nederland is daarna overgegaan tot een systeem van individuele vangstrechten.
‘Overdraagbare vangstrechten niet duurzaam’
De prijzen van de overdraagbare vangstrechten zijn gebaseerd op marktwerking. LIFE ziet grote gevaren van de concentratie van concessies bij grotere schepen en PO’s (producentenorganisaties). Kleinschalige vissers worden volgens LIFE uit de visserij gedrukt, met alle negatieve gevolgen daarvan. LIFE: “Overdraagbare vangstrechten dragen niet bij aan een duurzamer beheer. Duurzaam beheer moet bereikt worden met strenge maximaal toegestane vangsten (TAC’s) in combinatie met streng toezicht en adequate handhaving”. Niet bekend is op basis van welke wetenschappelijke onderzoeken LIFE dit baseert.
Alternatief
“Mogelijk kunnen alternatieve systemen de sociale, economische en milieuvoordelen opleveren waar het GVB naar streeft, zonder de kleinschalige kustvisserij tekort te willen doen,” volgens Johan Nooitgedagt (voorzitter Nederlandse Vissersbond). “Ik denk daarbij aan het concentreren van kleinschalige vissers in een PO die hen de gewenste vangstrechten kan leveren. Verder vraag ik mij af wat het criterium van kleinschalig in de EU is. Dat kan variëren van een kano tot een 24 meter kotter in Nederland. De laatste voelt zich namelijk ook kleinschalig ten opzichte van een trawler.”
Het alternatief dat LIFE in de standpuntennota voorstelt is een flexibeler beheer van de kleine kustvisserij, inclusief:
- Een afgeschermd ‘sociaal gemeenschapsquotum’ of een quotum pool, lokaal beheerd door een PO van kleinere vissers.
- Toewijzing op basis van sociale, economische en milieucriteria, zoals vastgelegd in Artikel 17 van het GVB, als beloning voor de meest duurzame vissers.
- Regulering van de vangstcapaciteit op basis van geleverde visserij-inspanningen en niet op basis van de hoogste efficiency.
- Lidstaten blijven eigenaar van de toegewezen TAC’s en behouden de mogelijkheid om visserijrechten weer terug te nemen (aan een ander toe te wijzen) wanneer dat nodig is.
Vis moet volgens LIFE een voor iedereen toegankelijke bron van bestaan zijn, met een landelijke overheid die daarop toeziet. Privatisering van het vangstrechtensysteem is onacceptabel, aldus LIFE. “Men zou kunnen concluderen dat LIFE de klok wil terugdraaien. Omdat NetVISwerk lid is van LIFE kan ik niet anders veronderstellen dat zij ook tegen het huidige Nederlandse systeem van individuele vangstrechten zijn. Dat betekent nogal wat voor de kottervissers en hun miljoenen investeringen in vangstrechten tong, schol en rondvis. Ik denk dat dit onacceptabel is,” aldus Johan Nooitgedagt.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met voorzitter Johan K. Nooitgedagt, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl
Achtergrond info
LIFE verwerpt individuele overdraagbare quota
(10 januari 2017)
In een recent position paper hebben de Low Impact Vissers van Europa (LIFE) individuele overdraagbare quota (ITQ’s) als een primaire methode van toewijzing van quota voor de kleinschalige kustvissers en vissersgemeenschappen afgewezen. Van bijzonder belang is het idee dat de rechten tijdelijk zijn. Volgens het VN-recht van de zee zijn vissen een publiek eigendom. Echter, ITQ’s bieden rechten voor quotumhouders. Deze kunnen dan worden verhandeld of gebruikt als onderpand bij een bank.
Als uitgangspunt voor de nieuwe hervorming van de toewijzing van quota, stelt LIFE dat artikel 17 van het gemeenschappelijk visserijbeleid moet worden uitgevoerd. Daarbij wordt quotum verdeeld op basis van transparante criteria waarmee het vissen met een lagere impact op het milieu wordt gestimuleerd en beloond en er sociale- en economische voordelen zijn voor de lokale visserijgemeenschappen.
Volgens de Nederlandse Vissersbond, waar veel kleinschalige zeevissers en kustvissers bij zijn aangesloten, is het rapport van LIFE zeer tendentieus en zet het vissers (groot en klein) op het verkeerde been. We zullen met zijn allen moeten werken aan oplossingen, waar problemen worden ervaren. We willen geen problemen maken, zolang deze er niet hoeven te zijn. Er is voldoende wetenschappelijk bewijs dat het verdelen van vangstrechten juist positief is voor vissers en voor een verantwoord beheer (milieu).
Verantwoording door de Nederlandse Vissersbond met literatuur:
Environmental Defense Fund (2010) – Many Contributers. Catch Share Design Manual – A guide for managers and Fishermen
Hardin, G. (1968). Tragedy of the commons. Science, 162: 1243-1248
