De Zweedse energiemaatschappij Vattenfall begint in juni met de bouw van 140 windturbines voor de Hollandse kust tussen Den Haag en Den Helder. Het park is met een vermogen van 1.500 mW en een oppervlakte van 236 km2 het grootste windpark ter wereld en gaat tussen 2-3 miljoen huishoudens van ‘groene’ stroom voorzien. De turbines worden verdeeld over vier kavels. In juni 2021 worden rotsen gestort die de betonnen palen(monopiles), waar de turbines op komen te staan, beschermen tegen erosie. Vanaf juli zullen de eerste pijlers worden geheid. Het park moet medio 2023 operationeel zijn. De bezwaren en protesten van de visserij ten spijt gaat de industrialisering van de Noordzee gewoon door. Er zijn ook zorgen over de veiligheid van de scheepvaart rondom het windpark wat komt te liggen op een van de drukste vaarwegen van de wereld.
Bouwfasen
De eerste bouwfase begint aanstaande juni en betreft het aanbrengen van erosiebescherming (rotsen) die de palen moeten beschermen tegen de invloed van golven en stroming. In juli zal begonnen worden met het heien van de pijlers. Hiervoor wordt een installatieschip, Seaway Stashnov, ingezet die de palen van de Maasvlakte ophaalt en naar de gewenste locatie op zee vaart en daar installeert. De palen wegen tussen 735-955 ton per stuk en zijn tussen 62-75 meter lang. Met een kraan worden de palen op de zeebodem geplaatst en met een hydraulische hamer op gewenste diepte geslagen. Na de zomer verwacht Vattenfall klaar te zijn met de installatie van de palen. In de winter vinden er geen werkzaamheden op zee plaats wegens weersomstandigheden. Tussen maart 2022 en april 2023 wordt het windpark voorzien van kabels en transformatoren om de opgewekte stroom aan land te brengen. In totaal wordt 325 kilometer aan kabels in de zeebodem gelegd. In april 2022 tot en met april 2023 vindt het plaatsen van de windturbines plaats.
Toegang visserij tot het gebied
“Vanaf 1 juli zal worden gestart met het installeren van de funderingen zelf. Zodra de eerste fundering is geplaatst geldt een toegangsverbod voor kavels 1 en 2. Voor die tijd is het gebied nog toegankelijk, maar vissen met gesleept tuig wordt ten zeerste afgeraden zodra de eerste stenen zijn gestort, omdat dit tot gevaarlijke situaties kan leiden. De Kustwacht en een door de windparkontwikkelaar ingeschakeld guard vessel zullen toezien op de naleving van het toegangsverbod en de veiligheid van de installatieschepen en overig verkeer.
Vanaf november zullen ook in de kavels 3 en 4 steenbestortingen worden aangelegd. Op dat moment is het gebied nog toegankelijk en blijft doorvaart gewoon mogelijk. Ook daar geldt echter dat vissen wordt afgeraden zodra gestart is met het aanleggen van de stenen. Voor kavels 3 en 4 zal naar verwachting vanaf het voorjaar van 2022 ook een toegangsverbod gelden. De toegangsverboden blijven van kracht tot het windpark volledig gereed is, in het voorjaar van 2023. Vanaf dat moment zullen de voorwaarden voor doorvaart en medegebruik van kracht worden, vergelijkbaar met de voorwaarden zoals die momenteel ook in windgebied Borssele bekend zijn.
Gedurende de bouwperiode zal Vattenfall coördinaten van nieuwe installaties doorgeven aan DE Maritime, zodat deze voor de visserij steeds in de plotters beschikbaar zijn” (bron: Vattenfall).
In kaartjes heeft de Nederlandse Vissersbond een overzicht gegeven van de toegang tot het gebied. In juni en juli 2021 is het gebied voor het grootste gedeelte toegankelijk maar in de kavels I en II wordt het afgeraden omdat er dan rotsen worden gestort. Het gebied blijft na realisatie alleen toegankelijk onder voorwaarden voor doorvaart en beperkte (passieve) visserij. De Nederlandse Vissersbond zal de gebieden ook in de plotterprogramma’s bijwerken die aan de leden ter beschikking worden gesteld.
Energie boven voedsel
De aanleg van grootschalige windenergie op zee betekent het verlies aan voedselvoorziening vanuit zee. De visserij wordt bijzonder hard geraakt door de vele windparken die op belangrijke visgronden worden aangelegd. Het gebied waar nu het Windpark Hollandse kust zuid wordt aangelegd is zo’n belangrijk visgebied. Ondanks vele protesten vanuit de visserij en het inspreken op verschillende fasen van de vergunningverlening is er geen windturbines minder geplaatst. Nederland en in bredere zin de Europese Unie heeft ervoor gekozen om de Noordzee verder te industrialiseren en energiewinning boven voedselproductie te stellen. In 2050 moet de energievoorziening 100% duurzaam zijn en de rol van windenergie wordt als erg belangrijk gezien. De gevolgen van windenergie op zee voor het ecosysteem en de waarde van de zee als bron van voedsel voor de groeiende wereldbevolking is onvoldoende onderzocht. Dat weerhoudt onze overheid er niet van om de Noordzee en kustzone vol te bouwen met een woud aan windturbines. Het voorzorgsbeginsel dat zo belangrijk wordt geacht als het gaat om natuurbescherming gaat niet op de voor de windenergie in het “Landsbelang”. De visserij is gehouden om iedere paar jaar wetenschappelijk te bewijzen dat ze duurzaam is, namelijk door het opnieuw aanvragen van vergunningen in het kader van de Wet Natuurbescherming. De windpark eigenaar krijgt een vergunning voor decennia zonder een deugdelijke wetenschappelijke onderbouwing. Het principe van voorzorg wordt verlaten en maakt plaats voor ‘learning by doing’ (leren door doen).
Scheepvaartveiligheid
Obstakels op zee vormen een gevaar voor de veiligheid van de scheepvaart. Dat geldt zeker voor het plaatsen van grote aantallen windturbines op een van de drukste vaarwegen ter wereld, onze Noordzeekust. Afgelopen woensdag organiseerde Rijkswaterstaat een onlinestartbijeenkomst over maatregelen voor de scheepvaartveiligheid rond windenergie op zee. Derk Jan Berends, secretaris van de Nederlandse Vissersbond, nam namens de beroepsvisserij deel. Onze overheid probeert er alles aan te doen om de veiligheid voor de scheepvaart voor onze kust, op peil te houden maar kan niet uitsluiten dat zich een catastrofale ramp voordoet. Het grootste risico is dat een vrachtschip op drift raakt en een of meer windturbines ramt met alle gevolgen voor mens en milieu. De inperking van de ruimte door de aanleg van windparken op zee betekent voor de visserij dat ze steeds minder visgebied heeft. “Als het belang van windenergie voor Nederland zo groot is, waarom worden de belangen van de beroepsvisserij dan onvoldoende onderkend in het Noordzee akkoord? heb ik aan de deelnemende directieleden van Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu gesteld. Hun antwoord is dat het een lastig vraagstuk is” aldus Berends. Het gevolg van minder visruimte op zee is ook dat vissers noodgedwongen vaker in en rond het verkeersscheidingsstelsel moeten vissen om hun brood te verdienen. Dat leidt onherroepelijk tot meer overtredingen omdat het voorgeschreven haaks kruizen van een verkeersbaan ‘haaks’ staat op het vislijntje dat gevolg moet worden om ook iets te vangen. “Het is wachten op overtredingen en daarom is het belangrijk dat de overheid nu eens samen met de visserij op zoek gaat naar een passende oplossing. Visserschepen zijn relatief klein en wendbaar ten opzichte van de grote vrachtschepen en zouden op een veilige manier moeten kunnen vissen in het verkeersscheidsstelsel ook zonder het haaks kruizen” aldus Berends.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Derk Jan Berends via 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
Derk Jan Berends
