Minister Staghouwer van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit (LNV) komt binnen enkele weken met een pakket van maatregelen om de visserij te ondersteunen. Het gaat zowel om maatregelen voor de korte termijn als voor de lange termijn. Korte termijn maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat er een koude sanering plaatsvindt onder de vissers. Lange termijn maatregelen moeten de levensvatbaarheid (verduurzaming) van de visserij versterken. Bovendien gaat de minister in de komende landbouw- en visserijraad het belang van de pulsvisserij benadrukken. Deze toezeggingen deed de bewindsman gisteren in het debat met de Kamerleden van de vaste commissie voor LNV ter voorbereiding op de Landbouw- en Visserijraad van 13 juni 2022. Kees van Beveren en Derk Jan Berends waren aanwezig bij het Commissiedebat in de Tweede Kamer.
Veel aandacht voor de visserij
Op de agenda van het commissiedebat stond de visserij niet genoemd. Desondanks werd een belangrijk deel van de 3-uur durende vergadering gewijd aan de visserij. Aan de orde kwamen de de-minimis steunmaatregel (brandstofprijs), de zogenaamde BAR-gelden, de pulsvisserij, stikstof, de handhaving van het motorvermogen (blackbox) en de aanlandplicht.
De-minimis steunmaatregel en BAR-gelden
De Europese Commissie heeft in maart besloten om tijdelijke de staatsteunregels (de-minimis) te verruimen om ondernemingen te compenseren voor de extreem hoge brandstofkosten die zijn ontstaan door de oorlog in de Oekraïne. Tijdelijk kan € 35.000,- per visserijonderneming aan staatsteun worden toegekend bovenop de € 30.000,- conform de VERORDENING (EU) Nr. 717/2014. De verordening schrijft namelijk voor dat het totale bedrag aan de-minimissteun dat per lidstaat aan één onderneming van de visserij- en aquacultuursector wordt verleend, mag niet hoger zijn dan 30 000 EUR over een periode van drie belastingjaren. In totaal kan er door lidstaten als Nederland dus voor € 65.000,- aan staatsteun (de-minimis) aan visserijbedrijven worden toegekend. Die steun zou in de vorm van brandstofprijscompensatie bij de noodlijdende visserijbedrijven kunnen worden gegeven. In Frankrijk hebben vissers als financiële steun ontvangen en ook in Duitsland en België worden de vissers binnenkort geholpen vanwege de hoge brandstofprijs. De Nederlandse vissers hebben die steun bitterhard nodig nu meer dan de helft van de schepen voor de kant ligt. Die schepen die nog vissen doen dat om de bemanning aan boord te houden ondanks rode cijfers. Caroline van der Plas (BBB) wees de minister op het ongelijk speelveld tussen Nederlandse vissers die geen steun krijgen en de buitenlande vissers die dat wel krijgen. De voedselzekerheid komt in gevaar nu veel kotters niet meer uitvaren. Ze pleit voor het inzetten van de de-minimisregeling. Pieter Grinwis (CU) spreekt van een opeenstapeling van problemen waaronder het verbod op de pulsvisserij en zelfstandige vissers die van boord stappen omdat er niets meer wordt verdiend. Hij wijst er op dat hele visserijgemeenschappen worden bedreigd terwijl steunmaatregelen (BAR-regelingen) op zich laten wachten. Hij roept de minister op om haast te maken met openstelling van steunmaatregelen en noemt ook het belang van een brandstofsteunmaatregel (de-minimis). Thom van Campen (VVD) vindt ook dat er sprake moet zijn van gelijk speelveld tussen vissers uit verschillende lidstaten. Hij vraagt de minister ook wanneer de BAR-gelden nu eindelijk bij de vissers terecht komen. Beiden, de CU en de VVD, hebben twee eerdere moties van de BBB voor een de-minimisregeling voor de visserij niet ondersteund maar inmiddels wordt daar anders over gedacht. Pieter Grinwis legt uit dat de Kabinetslijn (geen brandstofprijssteun) niet in beton is gegoten en dat er Europees geld beschikbaar is om de vissers te helpen. Het speelveld is veranderd. Roelof Bisschop (SGP) wijst erop dat de vissers van alle kanten klem zitten. Ook hij vraagt waar het geld voor sanering en stilliggen blijft. Een direct compensatie voor de brandstofprijs (de-minimis) is volgens hem noodzakelijk anders blijven er geen bedrijven meer over om te verduurzamen. De PVV en het CDA namen niet actief deel aan het debat maar van Dion Graus (PVV) werd eerder al volledige steun voor de vissers en in het bijzonder de de-minimis steunmaatregel toegezegd. Derk Jan Eppink (JA21), Tjeerd de Groot (D’66), Leonie Vestering (PvdD) en Joris Tijssen (PvdA) lieten zich niet uit over de de-minimisregeling.
Naast de visserman staan
Minister Staghouwer gaf aan dat het Kabinet grote zorg heeft over het voortbestaan van de visserij maar ook over de visverwerkende industrie. Voor die industrie is het importeren van vis ook geen duurzame oplossing, Om de visserij levensvatbaar te houden moet er een transitie plaatsvinden want iedere week alleen maar kosten (verlies) maken houdt je als ondernemer niet lang vol aldus de minister. De minister heeft toegezegd binnen enkele weken met een pakket van maatregelen te komen om de visserij te ondersteunen. Het gaat zowel om maatregelen voor de korte termijn als voor de lange termijn. Korte termijn maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat er een koude sanering plaatsvindt onder de vissers. Lange termijn maatregelen moeten de levensvatbaarheid (verduurzaming) van de visserij versterken. Hij vindt het als minister frustrerend dat de Brusselse procedures met betrekking tot de BAR-gelden lang duren zeker nu het Wageningen Economic Research (WEcR) volgens hem heeft berekend dat 70% van de visserijbedrijven ‘onderwater staan. Verder gaat de minister in de komende landbouw- en visserijraad het belang van de pulsvisserij benadrukken. “Ik wil naast de visserman staan” aldus de minister.
Pulsvisserij, stikstof en andere zaken
Leonie Vestering (Partij voor de Dieren) vindt dat het verbod op de puls de schuld van de regering zelf is. De vissers zouden zijn misleid door te investeren in een verboden vismethode. Volgens haar is er veel aandacht voor de nood van de visserij maar wat gebeurt er met het vissenwelzijn (vissen lijden pijn) en de oceanen die worden leeggevist? Het is namelijk Oceanendag. Net als Tjeerd de Groot (D’66) wil ze weten hoe het zit met de handhaving van de aanlandplicht, de verruiming van zowel quota en foutmarges in de visserijregistratie. Beiden vragen zich af of het wetenschappelijk advies wordt gevolgd of niet. En wanneer de minister werk gaat maken van de controle en handhaving van het motorvermogen met de blackbox. De minister heeft niet op alle technische vragen direct antwoord maar wil hierover wel in gesprek. Derk Jan Eppink (JA21) stelt voor om de knellende stikstof-wetgeving te repareren want op dit moment zit het land op slot. Hij wijst op Duitsland waar de regels heel veel soepeler zijn dan in Nederland en het feit dat Nederland sinds 1990 de stikstofuitstoot al heeft gehalveerd. Hij krijgt weinig bijval van de andere partijen.
Steun de vissers
De Coöperatieve Visserij Organisatie (CVO) heeft samen met de Visfederatie (vishandel- en verwerking) en het Nationaal Overleg Visafslagen (NOVA) een pamflet Steun de Vissers opgesteld waarin ze de politiek oproepen om de vissers en daarmee ook de hele visserijketen steunen.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid, via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Kees van Beveren of Derk Jan Berends.
Derk Jan Berends
