Het veranderende klimaat brengt niet alleen krachtigere stormen met zich mee, maar onthult ook een verontrustende realiteit: tijdens deze stormen komt er tijdelijk meer stikstof vrij uit de bodems van de getijdegebieden. Dit baanbrekende inzicht komt voort uit het promotieonderzoek van marien biogeochemicus Dunia Rios-Yunes, uitgevoerd aan het prestigieuze Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) in Yerseke.
Storm nabootsen met emmer
Rios-Yunes, die haar proefschrift op 1 maart zal verdedigen aan de Universiteit Utrecht, benadrukt het belang van haar onderzoek: “De dynamiek van voedingsstoffen in de bodems van delta’s en estuaria is tot nu toe een beetje een blinde vlek geweest voor de mariene wetenschap.”
Voor haar experimenten bracht Rios-Yunes vele uren door op een opblaasbare bank op de drooggevallen bodems van de Wester- en Oosterschelde. Ze bootste een storm na door modder te mixen in een emmer zonder bodem met een grote mixer. Het resultaat was verrassend: in slechts enkele uren tijd kwam er een hoeveelheid stikstof vrij die normaal gesproken weken duurt om te accumuleren. Dit fenomeen heeft directe gevolgen voor de algen die deze voedingsstoffen gebruiken om te groeien, wat de ecosystemen in deze gebieden kan verstoren.
Resultaten van het onderzoek
Het onderzoek wees ook uit dat de chemische samenstelling van het slib verschilt tussen de verschillende wateren zoals de Oosterschelde en getijdengebieden zoals de Westerschelde, wat resulteert in verschillende reacties op stikstof- en fosforstromen.
Volgens Rios-Yunes levert de opslag van voedingsstoffen in de bodems van de Ooster- en Westerschelde een waardevolle ecosysteemdienst. Maar deze dienst staat onder toenemende druk door factoren zoals de Oosterscheldekering en de stijging van de zeespiegel, die de kustlijn bedreigen en de stroming veranderen, waardoor extra stikstof beschikbaar komt voor algen en andere organismen.
Kwetsbaarheid kustvisserij
Johan K. Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vissersbond, uit zijn zorgen over deze bevindingen: “Het onderzoek onderstreept de kwetsbaarheid van de kustvisserij en de noodzaak om de balans te bewaren tussen ecologische belangen en economische technologische activiteiten waarbij een schip vaart en een katalysator heeft ingebouwd om juist de uitstoot te reduceren.”
Professor Karline Soetaert, de promotor van het proefschrift, benadrukt dat de stikstofstromen uit getijdebodems geen structurele rol spelen in de huidige stikstofcrisis, maar dat ze wel bijdragen aan het begrip van voedselkringlopen in getijdegebieden.
Beter begrip nodig van stikstofproblematiek
Het onderzoek van Rios-Yunes dringt aan op een beter begrip van de dynamiek van voedingsstoffen in een veranderende wereld, niet alleen voor wetenschappers maar ook voor beleidsmakers en beheerders van natuurgebieden zoals de Oosterschelde. Het behoud van deze waardevolle ecosystemen vereist een gecoördineerde inspanning om de kustlijn te beschermen en de impact van klimaatverandering op de stikstofuitstoot aan te pakken.
Het onderzoek van Rios-Yunes biedt niet alleen inzicht in de complexe interacties tussen klimaatverandering, stormen en stikstofuitstoot, maar benadrukt ook de dringende noodzaak om deze problemen aan te pakken voordat ze een onomkeerbare impact hebben op onze ecosystemen en economieën.
Bron: Nature Today
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt.
Johan K. Nooitgedagt
