Vishack
“Omdat natuurorganisaties en vissers vooral over elkaar en weinig met elkaar praten, zetten wij ze eens voor langere tijd met elkaar in een hok om samen met slimme mensen van buitenaf over oplossingen na te denken voor de aanlandplicht”, vertelt initiator en organisator Lotte Huisman (Stichting de Noordzee) bij aftrap van de Vishack.
Vis-hackaton
De Vishack is de toepassing van het succesvol gebleken concept ‘Farmhack’ op de visserijsector. Tijdens de hackaton (hacken + marathon) werden groepen gevormd met praktijkmensen (vissers) en met buitenstaanders die gedurende een etmaal met elkaar werken aan oplossingen voor een probleem.
Kennismaking met de praktijk
Lotte Huisman is projectleider Duurzame Visserij bij Stichting de Noordzee. Het organiseren van de Vishack was een lang gekoesterde droom van haar die vrijdag 9 maart en zaterdag 10 maart in vervulling ging met behulp van mede-organisator FarmHackNL. Een groep van ongeveer dertig mensen, waaronder mensen van de Nederlandse Vissersbond, verzamelde zich vrijdagochtend vroeg voor een rondleiding van Johan Baaij, visserijondernemer van de TH 10 en directeur van het visserij-innovatiecentrum Stellendam. De rondleiding voer over de afslag, via een kotter en door de nettenschuur van Coöperatie Westvoorn. Ondertussen gaf Baaij uitleg over de aanlandplicht. Voor de aanwezige vissers, beleidsmakers, wetenschappers en natuurorganisaties een bekend verhaal. Voor de aanwezige hackers, softwareontwikkelaars, data-experts en systeembeheerders nog helemaal nieuw.
Vijf challenges
Terug in het innovatiecentrum werden vijf uitdagingen gepresenteerd waaruit de vishack-deelnemers konden kiezen.
Challenge 1: Hoe kunnen we vissers aan de hand van verspreidingsdata van vissoorten en aan de hand van vangstdata helpen met een beslismodel om gebieden met veel discards te vermijden? (Gepresenteerd door Jan Jaap Poos van Wageningen Marine Research)
Challenge 2: Hoe kunnen we vissers op basis van data over roggen helpen deze soort te vermijden om te voorkomen dat dit een verstikkingssoort wordt? (Gepresenteerd door Irene Kingma van de Nederlandse Elasmobranchen Vereniging)
Challenge 3: Hoe kunnen we op basis van onderwaterbeelden van het vistuig en de vis een netontwerp maken om discards te laten ontsnappen? (Gepresenteerd door Pieke Molenaar van Wageningen Marine Research)
Challenge 4: Hoe kunnen we een marketingstrategie ontwikkelen om meer waarde voor de vangst te krijgen, aangezien de visser minder maatse vangst overhoudt in de scholvisserij als zij, onder druk van de aanlandplicht, met een wijdere maaswijdte vissen. (Gepresenteerd door Hendrik Kramer van MDV 1)
Challenge 5: Hoe kunnen we de vangst, inclusief discards, aan boord beter in beeld krijgen? (Gepresenteerd door Wouter van Broekhoven van VisNed).
Vierkoppige jury
Na 30 uur hard brainstormen en uitwerken in de visserijschool te Stellendam presenteren de teams op zaterdag 10 maart na de lunch hun resultaten voor de vierkoppige jury, bestaande uit Johan Nooitgedagt (Nederlandse Vissersbond), Maarten Drijver (VisNed), Tammo Bult (Wageningen Marine Research) en Tom van Arman (app-bouwer).
Team Vistrek
Als gecombineerde oplossing voor Challenge 1 en 2 presenteerde team ‘Vistrek’ een app waarin vissers hun vangstdata (bijvoorbeeld uit het logboek of de pulsdataverzameling) kunnen laden. Op basis van deze gegevens geeft de app waarschuwingen voor locaties waar veel discards worden gevangen. Het team heeft binnen de tijd een prototype van de app gebouwd waarin vangstgegevens op een kaart getoond worden. De jury merkte op dat vertrouwen van vissers onderling en in het veilig stellen van de data essentieel is om dit ontwerp te laten slagen.
Team Net ff anders
Team ‘Net ff anders’ is onder leiding van Pieke Molenaar aan de slag gegaan met challenge 3. Zij presenteerden verschillende netontwerpen die als doel hebben om in de tongvisserij tong van schol te scheiden, zodat de scholin een aparte kuil met wijdere mazen terecht kan komen waardoor de ondermaatse exemplaren kunnen ontsnappen. Het team testte zelfs een modelnet van visser Dirk Kraak van de BRA 7 in de waterbak van het visserij-innovatiecentrum. Kraaks ontwerp beoogt de vissen die boven de zeebodem zwemmen vóór het pulsveld naar de zijkanten van het net te jagen, waar de ondermaatse vissen kunnen ontsnappen en de maatse vissen in een kuil van 120 mm terechtkomen. De in de bodem ingegraven tong wordt vervolgens door de puls omhoog gehaald en komt in een 80 mm kuil terecht. De jury was te spreken over de eenvoud en de concreetheid van de netontwerpen.
Team Close the gap
Team ‘Close the gap’ berekende in challenge 4 dat Hendrik Kramer 21% minder inkomsten krijgt als hij zijn maaswijdte vergroot om 0% discards te vangen in de scholvisserij op de MDV 1. Om te zorgen dat hij meer waarde haalt uit de vis die hij wel kan verkopen, ontwikkelde het team een app voor vissers en consumenten. Vissers die zich aansluiten bij het platform verklaren te vissen met 0% discards en zij betrekken consumenten bij hun praktijk door middel van vlogs en foto’s. Consumenten kunnen vervolgens via de app schol bestellen die zij kunnen ophalen bij hun visdetaillist. Omdat de keten hiermee wordt verkort, houdt de visser zelf meer inkomen over aan zijn verkochte vis zonder dat het de consument meer kost. Er bestaat zeker behoefte voor een meer directe verbinding met de voedselproducent onder moderne consumenten, aldus team ‘Close the gap’. De jury toonde interesse in deze oplossing die vissers in staat stelt om onder de aanlandplicht rendabel te blijven vissen. Vanuit de zaal werd wel opgemerkt dat het verruimen van mazen niet voor elk visserijtype geschikt is.
Team Computer vision
Het laatste team presenteerde naar aanleiding van challenge 5 een ontwerp voor een aangepaste verwerkingslijn, waardoor de gehele vangst op basis van beeldherkenning automatisch geregistreerd en verwerkt wordt. Aanpassingen aan de verwerkingslijn zorgen ervoor dat de vis verenkeld op de band komt, waarna deze herkend kan worden door een computer. Het team was tijdens de Vishack al begonnen met het ontwikkelen van de beeldherkenningssoftware en op basis daarvan hoopvol dat dit kans van slagen heeft. Het ontwerp ‘computer vision’ zorgt voor meer kennis over discards omdat alles geregistreerd wordt en voor een snellere, geautomatiseerde verwerking, wat leidt tot een hogere overleving van discards. Het team erkende dat het van belang is om bij dit ontwerp goed na te denken over wie de eigenaar van de data is en voor welke doeleinden ze gebruikt mogen worden. De jury was onder de indruk van de interdisciplinaire samenwerking van dit team van softwareontwikkelaars en systeembouwers met praktijkkennis.
De winnaars
De jury beloonde het team ‘Net ff anders’ met een eerste prijs ter waarde van € 2.500,- en zag uit naar verdere testen met de verschillende netontwerpen. Team ‘Computer vision’ werd met de aanmoedigingsprijs ter waarde van € 500,- euro beloond.
Tot slot
De deelnemers keken terug op twee productieve, inspirerende dagen. Voor de computerexperts was het een interessante kennismaking met de visserijsector. Zij toonden interesse om meer met deze sector te gaan doen. Als visserijsector nemen we de take home message mee dat vissers een schat aan data bezitten of kunnen verzamelen en dat het van belang is om na te denken over hoe deze gegevens kunnen worden ingezet in het voordeel van de sector.
De Nederlandse Vissersbond zal samen met het winnende team ‘Net ff anders’ de veelbelovende netontwerpen verder testen en ontwikkelen binnen het aanlandplichtproject ‘Netinnovatie Kottervisserij deel 2’.
