Dinsdag 28 november werd in het Europees Parlement een historische conferentie gehouden met de titel “Is bodemberoerende visserij in de EU duurzaam? Een nieuw perspectief in het kader van het actieplan van de Europese Commissie”. Onder de paraplu van de European Bottom Fisheries Alliance (EBFA), waar de Nederlandse Vissersbond onderdeel van is, kwamen verschillende vooraanstaande wetenschappers aan het woord die de duurzaamheid van bodemberoerende visserij hebben onderzocht. Ook Europarlementariërs kregen het woord. Zo liet ook Anja Haga (CU), die na het aftreden van Peter van Dalen in zijn plek is gekomen, tijdens de conferentie haar boodschap horen.
Wat is het ‘actieplan’?
Het actieplan van de Europese Commissie maakt deel uit van de EU-biodiversiteitsstrategie, die de doelstelling oplegt om tegen 2030 30% van de wateren van de Unie juridisch te beschermen, inclusief een geleidelijke afschaffing van de actieve bodemvisserij tegen 2030. Dit raakt vooral de Nederlandse visserij, waar de belangrijkste doelsoorten bestaat uit op de bodem levende platvis en garnalen. Het zou een einde maken aan een belangrijk onderdeel van de Europese voedselvoorziening.
Presentaties van wetenschappers
Tijdens het evenement presenteerden wetenschappers het nieuwste onderzoek naar de duurzaamheid van de bodemtrawlvisserij, hoe dit te verenigen is met beschermde mariene gebieden (MPA’s) en de afwegingen tussen de milieueffecten van de visserij en de zelfvoorziening op voedselgebied. De EBFA drong er nogmaals bij de Europese Commissie op aan om alle relevante wetenschappelijke bevindingen op te nemen in haar beleidsvorming, inclusief het actieplan, en zich te onthouden van het plukken van wetenschappelijke gegevens om haar eigen agenda vooruit te helpen.
Koolstofvoordelen enorm overschat
Prof. Jan Hiddink van de Universiteit van Bangor heeft aangetoond dat de koolstofvoordelen van het beëindigen van de bodemtrawlvisserij in een eerder artikel enorm zijn overschat. Er werd benadrukt dat het gebruik van overdreven cijfers zorgwekkend is, aangezien de EU een verbod op bodemtrawls voorstelt en de ‘koolstofkredieten’ zou kunnen gebruiken om andere activiteiten te compenseren. Als de CO2-uitstoot meerdere ordes van grootte wordt overschat (tussen de 100 en 1000 keer), lopen we het risico dat de totale CO2-uitstoot toeneemt terwijl de mondiale voedselvoorziening afneemt.
Bodemvisserij duurzaam mits goed beheerd
Prof. Michel Kaiser van de Heriot Watt Universiteit heeft aangetoond dat, ondanks de impact ervan op de zeebodemhabitats, is aangetoond dat de bodemtrawl visserij duurzaam is als ze goed wordt beheerd, en dat de bestanden toenemen. Hij benadrukte dat wanneer beheersmaatregelen worden geïmplementeerd (vistuig en ruimtelijke regels), het erop lijkt dat de bodemtrawlvisserij een lagere impact op het milieu zou hebben dan veeteelt of gevoede aquacultuur, die waarschijnlijk de met trawlvisserij gevangen vis zou vervangen als de trawlvisserij verboden zou worden.
Vistools
Dr. Hans Polet, wetenschappelijk directeur van het Vlaams Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) presenteerde een baanbrekende innovatie genaamd ‘Vistools’. Dankzij de real-time informatie van vissers maakt deze technologie nauwkeurige monitoring mogelijk van de specifieke soorten zeebodems waar visserijactiviteiten plaatsvinden, waardoor precisievisserij wordt vergemakkelijkt. Deze doorbraak maakt gerichte visactiviteiten mogelijk in smalle zandgebieden, terwijl kwetsbare gebieden worden vermeden.
Bodemvisserij onderdeel van toekomst duurzame visserij
Iván López, voorzitter van de EBFA, concludeerde: “Ik hoop dat het nu voor iedereen duidelijk is dat bodemvisserij deel uitmaakt van de definitie en de toekomst van duurzame visserij. Het kan een lagere milieu-impact hebben dan andere voedselproductiemethoden en kan als zodanig niet worden vervangen. We zullen blijven investeren in wetenschap en innovatie om onze impact te verzachten. In totaal zijn momenteel al 83 bodemtrawlvisserijen gecertificeerd door de Marine Stewardship Council, wat de meest algemeen aanvaarde maatstaf is voor de algehele duurzaamheid. Het verbieden van deze traditionele methode is geen optie die we ons in de EU kunnen veroorloven, vooral niet als we onze afhankelijkheid van de import van zeevruchten – die meer dan 70% bedraagt – willen verminderen.”
Geen zwart-witsituatie
De boodschap van Anja Haga (CU) was om met elkaar te kijken hoe we aan de ene kant de biodiversiteit kunnen beschermen en tegelijkertijd vissers door kunnen laten gaan met hun werk. Haga zou graag willen kijken of beide partijen zich ergens in het midden kunnen vinden. “Ik denk dat het niet gaat om de bescherming van biodiversiteit of om visserij, maar om hoe we dit kunnen combineren”, zo stelt Haga. Naast andere belangrijke punten die Haga benadrukt (klik hier om die te lezen), benoemd ze ook dat er visserijmethoden zijn, zoals de Deense zegen (flyshoot) en twinrig (twin-trawling), die per definitie nog steeds bodemtrawlers zijn, maar een stuk duurzamer zijn. Dat is niet alleen zo vanwege de CO2-reductie en verminderde bijvangst, maar ook vanwege minder bodemberoering.
Haga stelt hardop de vraag of we niet alleen de meest duurzame vormen van bodemvisserij kunnen toestaan in beschermde mariene gebieden, omdat er al steeds minder visgronden beschikbaar zijn, door onder meer de komst van windmolenparken. “Het gaat met andere woorden niet om een zwart-witsituatie, maar om vissen op maat. Dat is zowel goed voor de biodiversiteit als goed voor onze vissers en kustgemeenschappen. Dat is ook beter voor de dialoog.”
Tong belangrijke visserij
Voorzitter Johan Nooitgedagt van de Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid reageert op de toespraak van Haga: “ik had liever vooraf een gesprek gehad met Anja Haga om te benadrukken dat je de tong toch het beste met de boomkor kunt vangen. Liever nog met de selectieve pulsvisserij. Dat is de nodige innovatie. De tong is één van de belangrijkste visserijen voor de kottervloot”.
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt of Emma Kater.
Johan K. Nooitgedagt
Emma Kater
