Er werd lang gedacht dat alleen planten, algen en bacteriën zuurstof kunnen produceren. Recentelijk onderzoek bracht een nieuwe inzicht in de zuurstof op de bodem van de zee. Een chemisch proces tussen mineralen zet zeewater om in waterstof en zuurstof. Zetten deze ‘zuurstof batterijen’ de diepzee mijnbouw in een ander licht?
Meetapparatuur toch niet defect
Tijdens een onderzoek van de zeebodem van de Clarion-Clipperton Zone ontdekte Andrew Sweetman positieve zuurstofmetingen. Eerder onderzoek in de diepzee wees er op dat zuurstof wordt gebruikt, maar niet gemaakt. “Toen we deze gegevens voor het eerst kregen, dachten we dat de sensoren defect waren” zegt Sweetman. “We kwamen thuis en herkalibreerden de sensoren, maar in de loop van tien jaar bleven deze vreemde zuurstofmetingen verschijnen.” Zelfs met nieuwe technieken bleven de metingen vergelijkbare resultaten opleveren. “Toen wisten we dat we met iets baanbrekends bezig waren.”
‘Zuurstof batterijen’
Op de zeebodem liggen knollen ter grootte van aardappelen die uit verschillende metalen bestaan. Deze zijn juist interessant voor diepzee mijnbouw. De metalen komen veel voor in batterijen. Maar juist deze knollen blijken nu ook zuurstof te produceren. Ze worden ook wel ‘geobatterijen’ genoemd. Om van zeewater waterstof en zuurstof te maken, is de spanning van een AA-batterij voldoende. Sommige knollen bleken op het oppervlak een spanning te hebben van 0,95 volt. Als knollen samen in clusters liggen, kan de oppervlaktespanning nog hoger oplopen. En er is maar 1,5 volt nodig om zuurstof uit water te maken. Zo ontstaat er zuurstof zonder dat daar planten, algen of bacteriën voor nodig zijn. Omdat deze zuurstof in afwezigheid van licht wordt gemaakt, wordt het ook wel ‘donkere zuurstof’ genoemd.
Impact mijnbouw
Deze ontdekking kan een belangrijk punt zijn binnen de discussie over diepzee mijnbouw. De impact van diepzee mijnbouw op het leven er omheen kan groot zijn. Je verwijdert mogelijk een zuurstofbron, als de metaalknollen worden gemijnd. En zo’n proces is moeilijk om te keren. Onderzoek heeft uitgewezen dat gebieden die in de jaren 80 geëxploiteerd zijn, nog steeds levenloos zijn. Zelfs de bacteriën lijken nog niet hersteld na al die jaar.
Johan K. Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vissersbond, vindt de situatie schrijnend: “De ironie is ronduit schrijnend: terwijl natuur- en milieuorganisaties ongekend fel uithalen naar bodemberoerende visserij, met name de Nederlandse boomkorvisserij, negeren ze de veel grotere dreiging van diepzeemijnbouw. Deze mijnbouw richt zich op het winnen van metalen uit knollen op de zeebodem, knollen die we nu juist beginnen te begrijpen als essentiële zuurstofproducenten. Deze zogeheten ‘geobatterijen’ zetten zeewater om in waterstof en zuurstof, een proces dat zonder licht plaatsvindt en daarmee een unieke zuurstofbron vormt. Door deze knollen te vernietigen, wordt niet alleen een zuurstofbron verwijderd, maar wordt ook een mogelijk onherstelbare ecologische ramp veroorzaakt. Terwijl onze vissers onder vuur liggen voor het verstoren van de kustbodem, haalt diepzeemijnbouw met één klap de fundering van het diepzeeleven onderuit, zonder dat er zelfs maar een knipoog naar wordt gemaakt. Misschien is het tijd om te erkennen waar de echte milieuschade wordt aangericht en onze prioriteiten grondig te herzien.”
BRON: DUURZAAMNIEUWS
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt.
Johan K. Nooitgedagt
