De Friese binnenvisser Everen de Vries slaat alarm over mogelijk vervuild IJsselmeerwater dat binnengelaten wordt om de boezem van het Friese binnenwater op peil te houden. Dit water bereikt daar de natuurgebieden en wordt ook gebruikt voor irrigatie op het boerenland. De voedselketen lijkt verstoord.
Voedselbalans
In februari 2020 berichtte het achtuurjournaal dat er gifstoffen in het IJsselmeer komen door illegale en/of legale lozingen. Bij legale lozingen valt te denken aan cocktails van medicijnresten die de zuiveringsinstallaties er niet uit krijgen. Het verschil van de situatie tussen het IJsselmeer en Markermeer is opvallend. Het Markermeer is gescheiden van het IJsselmeer door de Houtribdijk tussen Lelystad en Enkhuizen. In het Markermeer is nog steeds sprake van een goede voedselbalans.
Giftige stoffen
Broers van Everen de Vries van de ST 50 bemerkten in 1995 al dat tweedejaars snoekbaarsen stierven op het IJsselmeer. Dit bleef zich ook herhalen in de jaren erna waarbij ze ook zagen dat andere vissoorten drastisch terug liepen. Ze wisten dat het ontbreken van fytoplankton vermoedelijk de oorzaak was doordat er amper nog ‘groene wol’ groeide op de stenen in de glooiingen van de dijken. Ze dachten dat dit veroorzaakt zou kunnen zijn door giftige stoffen die in het Rijnwater aanwezig waren wat uitmondt in het IJsselmeer. Die stoffen dood eencelligen en alles wat nodig is om te groeien. Het probleem werd toen niet erkend door het Ministerie en onderzoek hiernaar werd niet in gang gezet. Wat jaren later is tegen de zin van de vissers praktisch de gehele vissersvloot van Stavoren op het IJsselmeer weggesaneerd.
Te weinig plankton
Het gebeurd intussen al jaren dat helder IJsselmeerwater Friesland wordt binnengelaten om het water op peil te houden. Afgelopen jaar sprak De Vries met twee biologen van Wetterskip Fyslân en vertelde het verhaal over zijn broers. De biologen gaven schoorvoetend toe dat de stand van het zoöplankton op het Sneekermeer bar slecht was. In tegenstelling tot de situatie op een meer bij Lemmer waar IJsselmeerwater niet doorheen stroomt. De Vries constateert verschillende waarnemingen die het vermoeden bevestigen. De eenden die eind maart in rietkorven bij hem broeden, komen na twee weken terug zonder kuikens om opnieuw te broeden. Hij ziet een sterke afname van eendenkuikens de afgelopen 5 a 6 jaar. Ook ziet hij dat de aangroeisnelheid van ‘haar’ of ‘wier’ op zijn geleide netten naar de fuik beduidend minder is geworden in de afgelopen zes jaar. Op sommige plekken ziet hij nauwelijks aangroei terwijl in het verleden de netten dichtbegroeid waren. Ook ziet hij dat zijn vangst op de kleine vette rookaal sterk is teruggelopen in zes jaar tijd, en dat ondanks de grote hoeveelheden glasaal die is losgelaten. Ook een studie door Wageningen University & Research geeft aan dat het herstel van de palingstand onvoldoende is. Dit roept vragen op. Zou het verband hebben met het aanbod van zoöplankton?
IJsselmeer als rechtspersoon
Naar verwachting zal in de toekomst meer IJsselmeerwater de Friese wateren worden binnengelaten, vanwege droogte. Everen de Vries roept op om te achterhalen wat de oorzaak is van de achteruitgang. Ook ontbreekt het volgens hem aan handvatten om het IJsselmeer beschermen. Zou het niet hoog tijd worden om het IJsselmeer aan te stellen als rechtspersoon zodat er rechtszaken gevoerd kunnen worden?
Goed nieuws
Mogelijk goed nieuws is dat onderzoekers van Nyenrode eerder aangaven dat de Waddenzee een rechtspersoon kan worden. Als een berg, rivier of zee een rechtspersoon kan worden, dan kan een meer zoals ons IJsselmeer dat natuurlijk ook. Wat levert dat op? Het gevolg daarvan is dat een Raad wordt benoemd die meepraat in de besluitvorming en dat zodoende de natuurbelangen beter worden behartigd. Minister Van der Wal vond het idee interessant, dus we wachten vol spanning af hoe het met de Waddenzee komt. Het IJsselmeer kan later op dezelfde wijze als rechtspersoon aansluiten.
BRON: LEEUWARDER COURANT
Voor meer informatie
Contact opnemen met het team Nederlandse Vissersbond/PO Delta Zuid, via T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl, vragen naar Johan K. Nooitgedagt en/of Emma Kater.
Johan K. Nooitgedagt
Emma Kater
