Het Directorraat voor Maritieme Zaken (DG-Mare), het visserijministerie van de Europese Unie, sociale wetenschappers en vissers gingen op de MARE beleidsdag, die georganiseerd werd door Marloes Kraan van Wageningen Marine Research, met elkaar in gesprek over het maatschappelijk belang van de visserij en op welke manier onderzoek kan bijdragen aan een sociaal visserijbeleid.
Onderbouw verhalen met cijfers
Tijdens het eerste deel van de dag werden verschillende presentaties ‘uit het veld’ gehouden. Raymond Maes, beleidsmaker bij DG-Mare (het visserijministerie van de EU), gaf uitleg over wat de EU doet aan sociaal beleid. Wat het lastig maakt om sociaal beleid te maken voor de visserij, is dat zaken als veiligheid en werkomstandigheden niet door DG Mare worden uitgevoerd maar door andere ‘ministeries’. Om bij het maken van visserijbeleid rekening te kunnen houden met de mogelijk catastrofale effecten van beleid voor visserijgemeenschappen, is het volgens Maes van belang dat men met cijfers komt. Deze zijn er vaak niet dus daar moet aan gewerkt worden.
Maar alleen cijfers zijn niet altijd genoeg. Maes erkende dat politici en beleidsmakers geneigd zijn om cijfers te vragen maar slechts verhalen onthouden. Het verbieden van de pulsvisserij op basis van de door tegenstanders gecreëerde spookverhalen (emotie) terwijlde cijfers (ratio) juist aangeven dat het een duurzame visserijmethode betreft is hiervan een goed voorbeeld. Wat men nodig heeft zijn verhalen onderbouwd met cijfers.
Focus op techniek én de gebruiker
Herman Snijders van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vertelde, aan het grotendeels buitenlandse publiek, hoe Nederlandse beleidsmakers intensief samenwerken met sectorvertegenwoordigers en NGO’s bij het maken van beleid. Maar ook Snijders trok een les uit het wrange pulsverbod: de nadruk bij het maken van visserijbeleid ligt te veel op de technische kant, waardoor de sociale context soms onvoldoende wordt meegenomen.
Vissersgevoel
Het publiek werd figuurlijk mee naar zee genomen door de vertoning van een filmpje waarin visser Dirk Kraak (BRA 7) met klotsende golven en schreeuwende meeuwen op de achtergrond vertelt over hoe hij de uitoefening van zijn vak beleeft. Oud-visserman en visserijbestuurder Maarten Drijver en vissersvrouw Anja Keuter vertelden een persoonlijk verhaal over drijfveren om actief te zijn in de altijd aandacht vragende visserij en de gevolgen van visserij voor het gezin en de gemeenschap. Op Texel heeft de vissershaven bijvoorbeeld een sterke aantrekkingskracht op vakantiegangers, hier profiteert de toeristische branche van.
Onzekerheid over de toekomst
De Nederlandse Vissersbond presenteerde een bredere visie over het belang van visserij namens de visserijsector op basis van inzendingen vanuit de sector. De inzendingen waren een reactie op de oproep in Visserijnieuws en de nieuwsbrieven van de sectororganisaties. Haar conclusie na het analyseren van de uitgebreide reacties van vissers en betrokkenen bij de visserij: Visserij is belangrijk voor de identiteit van individuen en gemeenschappen, vissers zetten met trots een lange traditie voort, visserij is belangrijk voor de cultuur en economie van lokale gemeenschappen, visserij zorgt voor de verbinding van de maatschappij met de mariene natuur en voor voedselproductie. Opvallend was echter hoe elke reagerende visser refereerde naar moeilijke periodes in heden en verleden en onzekerheid over de toekomst. Uit veel reacties klonk de vraag: Ben ik de laatste generatie in dit familiebedrijf?
Werk in uitvoering
In de middag presenteerden verschillende wetenschappers over hun onderzoek naar het sociale belang van de visserij. Volkert Beekman van Wageningen Economic Research presenteerde de Nederlandse economische cijfers en de Ierse onderzoekster Debbie Pedreschi en de Amerikaanse onderzoekster Amber Himes Cornell presenteerden op welke manieren zij binnen verschillende projecten werken aan het integreren van sociaal-economische gegevens met ecologische gegevens. Dit onderzoek helpt beleidsmakers om niet alleen te kijken naar de gevolgen van visserijbeleid voor het ecosysteem maar ook naar de gevolgen voor de maatschappij.
Nogmaals het lokale belang van visserij
Antropoloog Rob van Ginkel presenteerde zijn indrukwekkende en uitgebreide onderzoek naar de visserijsector op Texel. Hij beschreef hoe familiebedrijven relatief weerbaar zijn voor tegenslagen omdat familieleden (en bemanningsleden) gemotiveerd zijn om ook in moeilijkere tijden door te zetten. Daar zit echter wel een grens aan en wanneer een lokale visserijvloot verdwijnt, ondermijnt dit de sociale cohesie van de gemeenschap en gaan er zeer gespecialiseerde kennis en vaardigheden verloren. Zijn uitgebreide lijst met aanbevelingen aan beleidsmakers is hier onder te zien.
Presentatie tijdens MARE beleidsdag
Hier kunt u de presentatie van de Nederlandse Vissersbond downloaden. Het boek van Rob van Ginkel over zijn onderzoek naar de Texelse visserijgemeenschap kunt u hier downloaden.
Voor meer informatie
Kunt u contact opnemen met het secretariaat, T 0527-698151 of secretariaat@vissersbond.nl.
